شیب ملایم رشد بازار پرینترهای سه‌بعدی در ایران

• 26 فروردین 1396 07:6 ق.ظ
• کاوه درفشانی

پرینترهای سه‌بعدی در سال‌های اخیر تحولی عظیم در جهان به وجود آورده‌اند، از سویی پزشکان از آنها برای ساخت اعضای بدن انسان کمک می‌گیرند و از سوی دیگر فضانوردان در ایستگاه‌های فضایی از آنها برای تهیه غذا و ساخت ابزار جدید بهره می‌برند.‌

پرینتر‌های سه‌بعدی در سال‌های اخیر به سبب دقت بالای طراحی‌شان به قدری رایج شده‌اند که حتی خلافکاران نیز برای ساخت اسلحه از آنها بهره می‌گیرند.‌

با همه‌گیر شدن پرینتر‌های سه‌بعدی در جهان کم‌کم در کشور ما نیز توجه بیشتری به این ابزار شده و بازار فروش این دستگاه و ابزار جانبی آن در کشور در حال شکل‌گیری است.‌ از سوی دیگر بازار تهیه نقشه‌ها و عکس‌های سه‌بعدی که لازمه اصلی استفاده از چاپگرها است با شیبی ملایم در حال شکل‌گیری است.‌

به این ترتیب چه قصد داشته باشید که ماکتی از یک پروژه تجاری بسازید و چه فقط بخواهید مجسمه‌ای از خودتان را داشته باشید از مرحله تهیه عکس یا طرح سه‌بعدی گرفته تا چاپ و ساخت آن نیاز به دریافت خدمات شرکت‌های ارایه‌دهنده خدمات چاپ سه‌بعدی خواهید داشت.‌

طبیعی است که در صورت درک صحیح این بازار فرصت‌هایی برای سرمایه‌گذاری در آن وجود دارد.‌

روش کار پرینترهای سه‌بعدی

شیوه کار چاپگرهای سه‌بعدی این‌گونه است که با تراوش مواد اولیه‌ای که معمولا از جنس کامپوزیت ساخته شده‌اند لایه‌هایی روی هم می‌چینند و جسم سه‌بعدی مورد نظر کاربر را می‌سازند.‌ وقتی با یک چاپگر سه‌بعدی کار می‌کنید، کافی است طرح سه‌بعدی مورد نظر خود را به کامپیوتر بدهید و روی دکمه پرینت کلیک کنید؛ با کمک یک چاپگر سه‌بعدی طرح مورد نظر شما، چه ماکتی از یک خانه باشد چه یک گلدان پلاستیکی، در مدت‌زمان کوتاهی برایتان ساخته می‌شود.‌

قابلیت جدید چاپگرهای سه‌بعدی که بسیار جالب توجه است و در همه‌گیرشدن صنعت سه‌بعدی بسیار موثر بوده، امکان اسکن سه‌بعدی تصاویر پیرامون است که توسط برخی برنامه‌های موبایل این امکان فراهم شده است.‌

بعضی نرم‌افزارهای موبایل امکاناتی بسیار قوی را برای کاربران سیستم‌عامل‌های خود جهت اسکن سه‌بعدی فراهم کرده‌اند.‌ این نرم‌افزارها با کمک حسگرهای خود نمونه‌های بسیار باکیفیتی از طرح اسکن‌شده هر شی ارایه می‌کنند که با پرینترهای سه‌بعدی قابل پرینت گرفتن است.‌

کاربردهای متنوع پرینترهای سه‌بعدی در جهان

یکی از شرکت‌هایی که با خلاقیت خود استفاده از چاپگرهای سه‌بعدی را برای عموم جذاب‌تر کرده است، شرکت استونیایی است که اقدام به عرضه تندیس‌های کوچک ساخته‌شده از روی تصاویر اسکن سه‌بعدی جنین کرده است.‌ به این ترتیب مردم می‌توانند با تهیه نسخه‌های سه‌بعدی از جنین خود از مراحل اولیه شکل‌گیری تا تولد، تندیس‌هایی خاطره‌انگیز از نوزاد خود که هنوز در شکم مادرش است داشته باشند!

به‌جرات می‌توان گفت چاپگرهای سه‌بعدی تاثیر بسزایی نیز در پیشبرد اهداف پزشکی داشته‌اند.‌ در یک مورد پزشکان حتی برای تولید گوش زنده از آن استفاده کرده‌اند.‌ فرایند کار به این صورت است که ابتدا تصویر سه‌بعدی دیجیتالی از گوش تهیه می‌کنند.‌ در مرحله بعد به چاپگر سه‌بعدی برای تولید قالب شکل گوش داده می‌شود؛ سپس ژل ساخته‌شده سلول‌های زنده گوش گاو و کلاژن به داخل قالب تزریق می‌شوند و در نهایت گوش مصنوعی تولیدشده به پشت گوش پیوند زده می‌شود.‌ گفته می‌شود ظرف سه ماه غضروف گوش پیوند خورده کاملا رشد کرده و بزرگ می‌شود.‌ استفاده از فناوری سه‌بعدی برای ساختن گوش البته تاکنون تنها روی موش‌ها انجام گرفته است، اما نتایج اولیه موفقیت‌آمیز بوده است.‌

در مورد دیگر اما دانشمندان موفق شده‌اند به کمک چاپگرهای سه‌بعدی جمجمه آسیب‌دیده بیماری را از ایمپلنت پلاستیکی ساخته و جایگزین جمجمه اصلی او کنند.‌

جالب است بدانید که به‌تازگی از چاپگرهای سه‌بعدی برای تولید بسیاری دیگر از اعضای بدن از جمله چشم، صورت و کلیه هم کمک گرفته می‌شود.‌

بازار پرینترهای سه‌بعدی در ایران

به هر روی چاپگرهای سه‌بعدی به‌رغم تمام نقاط مثبت و منفی‌شان با سرعتی قارچ‌گونه در حال تکثیر و گسترش در تمام جهان هستند و البته به ایران هم راه پیدا کرده‌اند.‌ هم‌اکنون قیمت یک چاپگر سه‌بعدی بسته به مدل آن در ایران از حدود 2 میلیون تا 15میلیون تومان و در مدل‌های فوق حرفه‌ای تا 40 میلیون تومان برآورد می‌شود.‌ قیمت مواد اولیه پرینترهای سه‌بعدی هم بسته به جنس آن بین 65 هزار تومان تا 135 هزار تومان است.‌ گرچه هنوز قیمت چاپگرهای سه‌بعدی و ابزار جانبی آن برای ایرانیان نسبتا زیاد است، اما با توجه به شیب تند کاهش قیمت این محصول انتظار می‌رود چاپگرهای سه‌بعدی به‌زودی به خانه‌های ایرانیان نیز راه پیدا کنند.‌

مشاهده مراکز عرضه این محصولات در ايران نشان می‌دهد خرید و فروش و البته استفاده از دستگاه‌هاي چاپ سه‌بعدي از رونق نسبتا خوبي برخوردار است.‌ محصولات توليدي چاپگرها نيز محصولات قابل توجه و متنوعي بوده و حتي به‌وسيله آنها عضو مصنوعي بدن در کشور نيز ساخته شده است.‌

کسب‌وکارهای جانبی اين پرینترها در کشور از جمله واردات و فروش يا ارايه خدمات چاپ و اسکن سه‌بعدي نیز از بازار خوبي برخوردار است.‌ در حال حاضر کم نیستند شرکت‌هايی که با در اختیار داشتن امکانات مناسب و پرينترهاي سه‌بعدی مجهز به ارايه خدمات به مشتريان خود مي‌پردازند.‌

مدير يکي از شرکت‌هاي فعال در اين حوزه، در این خصوص گفته: مي‌توان با تهيه يکي از نمونه‌هاي اين دستگاه‌ها حتی کسب و کاری درآمدزا ایجاد کرد.‌

وی با بیان این که پرینتر سه‌بعدی یعنی یک کارگاه کوچک خانگی با کاربرد برای تولید قطعات متنوع با متریال‌ گوناگون، گفت: اگر هدف خرید شما صرفا درآمدزایی و ارایه خدمات آن است و در این صنف نوپا هستید و مشتری دایم خود را ندارید، این مورد را به هیچ عنوان پیشنهاد نمی‌کنیم. بدون تعارف پول خود را دور نریزید.

این واردکننده پرینتر سه‌بعدی گفت: اگر می‌خواهید ایده‌ها و طرح‌های خود را در منزل یا کارگاه چاپ کنید و میزان استفاده شما از دستگاه متوسط و یا کم است (کمتر از ۲۰۰ ساعت در ماه)، پیشنهاد می‌کنیم از چاپگرهای سه‌بعدی ارزان‌قیمت استفاده کنید و یا حتی پرینتر سه‌بعدی خود را بسازید؛ ولی اگر کاربرد شما صنعتی است و یا ساعات کاری زیادی دارید حتما توصیه می‌شود از پرینترهای سه‌بعدی شرکتی با خدمات و گارانتی معتبر خرید کنید.

جالب آنکه در مورد توليد خود پرينترها در کشور نيز اقداماتي صورت گرفته است.‌ در اين زمينه مي‌توان اقدام مهندسان دانشگاه علم و صنعت در توليد نمونه ايراني اين پرينترها را جزو نخستین اقدامات صورت‌گرفته به‌حساب آورد.‌

توليد نوع ليزري از اين پرينترها که در مقایسه با نمونه خارجي قيمتي به مراتب مقرون‌به صرفه‌تر دارد و مواد اولیه آنها چندین برابر ارزانتر از نمونه‌های خارجی است از دیگر دستاوردهای تولیدکنندگان داخلی است که البته می‌بایست ارزیابی‌های کیفی لازم نیز روی آن صورت گیرد تا کیفیت چاپ آن هم مشخص شود.‌

جمع‌بندی

باوجود ساخت نمونه‌های داخلی پرینترهای سه‌بعدی با توجه به کیفیت بسیار بالای نمونه‌های خارجی به نظر می‌رسد که تولیدکنندگان داخلی همچنان راه درازی برای تصاحب بازار داخلی دارند.‌

بازار خرید و فروش پرینترهای سه‌بعدی در کشور اما طی سال‌های گذشته با شیبی ملایم در حال رشد است و پایین آمدن قیمت تجهیزات و ابزار این فناوری گویای آن است که می‌توان حتی به همه‌گیرشدن آن در بین مردم امید داشت.‌

در سال‌های اخیر شرکت‌های مختلف داخلی در زمینه ساخت مدل‌های پروژه‌هایی مثل مال‌ها، پاساژها، برج‌ها و حتی طرح‌های تجاری فعالیت‌هایی داشته‌اند که خود نشان از موفقیت‌های اولیه و برداشتن نخستین گام‌های این نوزاد نوپای صنعت چاپگرهای سه‌بعدی در کشور است.‌

باتوجه به مسیر حرکتی صنعت چاپگرهای سه‌بعدی می‌توان امیدوار بود که با کاهش بیش از پیش قیمت چاپگرهای سه‌بعدی و نیز با تبلیغات و بازاریابی پررنگ‌تر شرکت‌های ارایه‌دهنده خدمات این به زودی شاهد رشد این صنعت در کشور باشیم و شاید حتی چندان دور از ذهن نباشد که تا یک دهه آینده این چاپگرها راه خود را  به سمت خانه‌های ایرانیان نیز باز کنند.‌