نظام‌نامه پيوست فناوري در حوزه فاوا؛ از ابلاغ تا عمل

• 30 بهمن 1395 07:3 ق.ظ
• فرامرز رستگار، دبير و عضو هيات‌مديره سنديکاي صنعت مخابرات ايران

بخش دوم

در گزارش اول (هفته گذشته) به نظام‌نامه پيوست فناوري و توسعه توانمندي‌هاي داخلي در قراردادهاي بين‌المللي و طرح‌هاي مهم ملي که در ستاد فرماندهي اقتصاد مقاومتي تصويب و توسط معاون اول محترم رييس‌جمهور به دستگاه‌هاي اجرايي از جمله وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات ابلاغ شده، اشاره شد.

در همان بخش عنوان شد که شوراي فني وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات مسووليت تهيه پيوست فناوري را به معاون نوآوري و فناوري وزارتخانه مذکور محول کرده تا با مشارکت چهار معاون وزير، رييس پژوهشگاه ارتباطات و فناوري اطلاعات، مشاوران وزير و سنديکاي صنعت مخابرات ايران و افراد علاقه‌مند، سند راهبردي تهيه‌شده توسط سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي با عنوان «ويژگي‌هاي ارکان اجرايي و اصول انتقال دانش فني» به‌عنوان مبنا قرار گرفته و با عنايت به پيوست فناوري تهيه‌شده در ستاد فرماندهي اقتصاد مقاومتي، نسخه مربوط به وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات جمع‌بندي و برنامه اقدام اجرايي مناسب ارايه شود.

سند راهبردي تهيه‌شده توسط سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي چيست؟

سند راهبردي يادشده که نام کامل آن «سند راهبردي همکاري‌هاي فني بين‌المللي در جهت حمايت از توانمندي‌هاي داخلي در پساتحريم» است، براي اتخاذ راهبردهاي مناسب در همکاري‌ها و سرمايه‌گذاري‌هاي مشترک بين‌المللي در شرايط پساتحريم و به‌منظور بومي‌سازي و توانمندسازي واحدهاي توليدکننده داخلي براي تامين نيازهاي کشور در حوزه ارتباطات و فناوري اطلاعات با همکاري وزارت صنعت، معدن و تجارت، معاونت علمي ‌و فناوري رياست‌جمهوري، شرکت ارتباطات زيرساخت، اداره کل فناوري و مديريت پروژه‌هاي وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات، سنديکاي صنعت مخابرات ايران، سازمان نظام صنفي رايانه‌اي کشور، سازمان فضايي، پژوهشگاه فضايي، پژوهشگاه ارتباطات و فناوري اطلاعات و اپراتورهاي ارتباطي با مديريت سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي در اسفند ماه 1394 تهيه شده است.

اين سند داراي چهار راهبرد به اين شرح است:

1.     راهبردها و برنامه‌هاي اجرايي دارندگان پروانه اپراتوري ثابت و سيا

2.     راهبردها و پروژه‌هاي کلان پژوهشي و تحقيقاتي حوزه فاوا

3.     راهبردها و پروژه‌هاي کلان پژوهشي و تحقيقاتي بخش فضايي

4.     راهبردها و برنامه‌هاي اجرايي حوزه ارتباطات زيرساخت

در بخش «ويژگي‌هاي ارکان اجرايي و اصول انتقال دانش فني» اين سند به دو معيار زير پرداخته شده است:

1.     معيارهاي انتخاب دريافت‌کننده فناوري (تمرکز بر حمايت از صنايع داخلي)

2.     معيارهاي انتخاب انتقال‌دهنده فناوري (تمرکز بر انتخاب شرکاي خارجي)

معيارهاي انتخاب دريافت‌کننده فناوري چيست؟

1.     يک توليدکننده بايد سازوکار و برنامه مناسب براي جذب، به‌كارگيري و توسعه دانش فني مرتبط با فعاليت خود را داشته باشد. اين امر، فعاليت واحدهاي تحقيق و توسعه، استفاده از توان علمي‌ دانشگاه‌ها و مراکز علمي‌ و تحقيقاتي و ساير موارد مشابه را شامل مي‌شود.

2.     يک توليدکننده بايد در راستا و متناسب با حجم فعاليت خود از ساختار مناسب نيروهاي فني و باتجربه برخوردار باشد. اين نيروها چه در بخش‌هاي مديريتي و ستادي و چه در بخش‌هاي عملياتي (تحقيق، توليد، اجرا) بايد از زمينه فني مناسب برخوردار باشند.

3.     يک توليدکننده بايد در راستاي فعاليت‌هاي خود از تجهيزات فني و آزمايشگاهي و توليدي (سخت‌افزار و نرم‌افزار) مناسب برخوردار باشد. اين امكانات بايد براي انجام حداقل 70 درصد از ارزش محصول در کشور كافي باشد، در غير اين‌صورت توليدکننده داخلي بايد با مشارکت ساير توليدکنندگان يا مراکز تحقيقاتي به‌صورت کنسرسيوم که اعضاي آن موجب هم‌افزايي شوند، اقدام كند.

4.     يک توليدکننده در صورت استفاده از فرايند انتقال فناوري بايد قدرت بومي‌سازي فناوري و نظامات فني و مديريتي لازم و قرار دادن آن در مسير توسعه و تقويت دانش را دارا باشد، به‌طوري‌كه در پايان يک برنامه زمان‌بندي بتواند ضمن پوشش بازار داخلي، با استفاده از نام تجاري خود يا شرکت انتقال‌دهنده فناوري، قابليت صادرات توليد خود را توسعه بخشد.

5.     يک توليدکننده بايد در کيفيت محصول، خدمات، قيمت و زمان‌بندي توليد و تحويل توانمند باشد و اين عوامل را به‌طور مستمر در راستاي تقويت رقابت‌پذيري در بازارهاي داخلي و خارجي توسعه دهد.

6.     توليدکننده بايد از وزارت صنعت و معدن و تجارت داراي مجوز توليد باشد و صدور مجوز توليد و صحه‌گذاري عملياتي‌بودن فعاليت واحدهاي توليدکننده داخلي بايد توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت صورت پذيرد.

7.     شرکت توليدکننده بايد داراي سابقه درخشان و قابل توجه در راستاي توليد محصولات مشابه باشد.

8.     شرکت توليدکننده بايد داراي پتانسيل توسعه زيرساخت‌هاي فيزيكي، منابع مالي، دارايي‌هاي مشهود و نامشهود و... براي طرح‌هاي مشارکتي آينده باشد.

9.     شرکت توليدکننده بايد سيستم‌هاي مديريت اطلاعات و دانش مناسب در راستاي جذب و رسوخ دانش فني در نتيجه مشارکت را داشته باشد.

10.                         عملكرد شرکت توليدکننده نبايد مشمول اخطار، جريمه و... که موجب افزايش ريسک فعاليت جديد شود، باشد.

11.                         شرکت توليدکننده بايد داراي گواهينامه‌ها و حضور در فهرست معتبر مراجع مختلف باشد.

12.                         شرکت توليدکننده بايد داراي قابليت کارکنان آشنا با زبان خارجي و ادبيات تخصصي موضوع مورد نياز باشد.

معيارهاي انتخاب انتقال‌دهنده فناوري چيست؟

1.     داراي سازوکارهاي انتقال تكنولوژي به توليدکنندگان باشد و نمونه‌هاي موفق آن را نيز داشته باشد.

2.     شرکت توليدي گيرنده فناوري را دقيقا بررسي و نقاط قوت و ضعف وي را شناسايي و برنامه اصولي براي پرکردن شكاف تكنولوژي را ارايه كند.

3.     برنامه مشارکت در تهيه نرم‌افزارهاي توسعه و ارتقا ميان انتقال‌دهنده و گيرنده تكنولوژي به‌صورت جامع تعريف شده باشد، به‌طوري‌كه پشتيباني از محصول توليدي توسط گيرنده تكنولوژي ميسر شود.

4.     براي انتقال صحيح و به‌موقع دانش فني، تضمين‌هاي لازم سپرده شود.

5.     انتقال‌دهنده فناوري مطالعات جامعي را در مورد ميزان بازار محصول خود در ايران و کشورهاي منطقه انجام داده باشد، به‌طوري‌كه همكاري براي توليد محصول صرفا براي يک پروژه به مناقصه گذاشته شده نباشد و استمرار داشته باشد تا فرصت لازم براي بومي‌شدن تكنولوژي فراهم شود.

6.     واقعيت‌هاي هزينه‌هاي داخلي مانند ماليات، بيمه و انواع عوارض را در قيمت تمام‌شده براي رقابتي شدن محصول درنظر بگيرد.

7.     در تامين مالي طرح نقش پررنگ داشته باشد تا تمام ريسک متوجه گيرنده فناوري نشود.

8.     شرکت انتقال‌دهنده بايد داراي رتبه تجاري بالا و مطلوب در رنكينگ مراجع ذي‌صلاح باشد.

9.     شرکت انتقال‌دهنده بايد داراي تجربه يا سابقه فعاليت درخشاني در حوزه مربوطه باشد.

10.   شرکت انتقال‌دهنده بايد داراي توان مالي مناسبي براي سرمايه‌گذاري مشترک يا مستقيم باشد.

11.   شرکت انتقال‌دهنده بايد داراي توان فني مناسبي در زمينه تكنولوژي مربوطه شامل طراحي، ساخت، نصب و راه‌اندازي، بهره‌برداري، توسعه، ارتقا و بهينه‌سازي و... باشد.

نتايج اقدامات انجام‌شده در کميته موظف وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات و نسخه پيشنهادي برنامه اقدام اجرايي در گزارش بعدي خواهد آمد.