سامانه‌هایی که به هم متصل نیستند

دولت الكترونيكی مشكلات مردم را بيشتر كرده!

• 19 خرداد 1397 07:5 ق.ظ
• كاوه درفشاني

اگر پيش از الكترونيكي شدن فرايندهاي دولتي و شكل‌گيري دولت الكترونيكي تنها مشكل مردم ارايه كپي و مدارك به سازمان‌ها و جابه‌جايي مدارك و درخواست‌ها بين آنها بود اما با اجراي دولت الكترونيكي ظاهرا نه تنها اين فرايند ساده‌تر نشده بلكه به مراتب پيچيده‌تر و سخت‌تر نيز شده است.

حالا ارباب رجوعي كه به كاربر ارتقا يافته‌، ابتدا بايد تمام مدارك خود را در سامانه يك سازمان دولتي بارگذاري كند و پس از هفته‌ها انتظار براي تاييد مدارك توسط كارشناس مربوطه به صورت حضوري درخواست خود را پيگيري كند. وقتي كه درخواست به نتيجه رسيد، اين بار مي‌بايست تمام اين اطلاعات را در سامانه موازي ديگري كه با سامانه قبلي در ارتباط نيست بارگذاري كرده و باز هم با حضور فيزيكي موضوع درخواست را پيگيري كند. درواقع با اجراي دولت الكترونيكي به جز كاغذ بازي، هزينه‌ اسكن مدارك، هزينه اتصال به اينترنت و فرايند زمانبر ثبت‌نام در سامانه‌هاي رنگ و وارنگ و جنگ اعصاب با ايرادهای سامانه‌هاي دولتي نيز به فهرست بلندبالاي مشكلات قبلي اضافه شده است.

براي اينكه موضوع اندكي روشن‌تر شود مثالي مي‌زنم. همان‌طور كه مطلع هستيد، خبرنگاران و روزنامه‌نگاران دستمزدشان همواره با حداقل دستمزدهاي اعلامي در هر سال برابري مي‌كند و تنها به برخي امتيازات ويژه از جمله امكان دريافت طرح ترافيك، بيمه تكميلي و وام دو ميليون توماني وزارت فرهنگ است كه در طول اين سال‌ها دلشان را به آنها خوش كرده‌اند. امسال به يكباره با تصميمات شتابزده شوراي شهر و شهرداري تهران عملا دو سوم فعالان رسانه‌اي از دريافت طرح ترافيك باز ماندند تا تنها مزیت شغلی خبرنگاران به عنوان یکی از اقشار ضعیف جامعه، «تسهيلات صندوق اعتباري هنر» يعني امكان دريافت بيمه تكميلي در ازاي پرداخت 500 هزار تومان و دريافت وام دو ميليون توماني باشد.

خبرنگاران در گذشته با حضور در معاونت مطبوعاتي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مدارك خود را تحويل و درخواست وام را ارایه مي‌دادند. حال اما از خيريت اجرايي شدن دولت الكترونيكی و ايجاد سامانه‌هاي مختلف اتفاقات جالبی رخ داده است. در این خصوص ابتدا مي‌بايست تمام مدارك خود را در سامانه جامع رسانه‌هاي كشور بارگذاري كنند. اين مدارك شامل شش اثر، كپي تمام اوراق هويتي و پر كردن فرم‌هاي مختلف و در آخر شركت در يك آزمون آنلاين است. بعد از اين انتظاري كه حداقل دو ماه طول مي‌كشد شروع مي‌شود و خبرنگار بايد براي تاييد مطالبش در كميسيون مربوطه، اين مدت را هم دندان روي جگر بگذارد. پس از اين اما خبرنگار متقاضي وام دو ميليوني يا بيمه تكميلي مي‌بايست به دفتر معاونت مطبوعاتي وزارت فرهنگ برود و درخواست وام يا بيمه تكميلي و عضويت در صندوق اعتباري هنر را اعلام كند. يكي دو هفته بعد كه معاونت مربوطه نامه درخواست را ديد و با آن موافقت كرد تازه كار اصلي شروع مي‌شود. خبرنگار اين بار مي‌بايست به سامانه صندوق اعتباري هنر رجوع كند و تمام اطلاعاتي را كه به معاونت مطبوعاتي وزارت فرهنگ داده بود اين بار به صندوق اعتباري هنر ارايه كند و باز هم چند روز و بلكه چند هفته منتظر تاييد اطلاعات بماند. اين متقاضي بخت برگشته سپس مي‌بايست با در دست داشتن معرفي‌نامه جهت دريافت وام به صندوق اعتباري هنر برود و آنجا مشخص مي‌شود كه چه زماني در خصوص زمان واگذاري وام با او تماس گرفته مي‌شود.

اين هفت‌خوان رستم كه به مدد اجرايي شدن دولت الكترونيكي در كشور براي دريافت يك وام دو ميليون توماني خبرنگاري، آن‌هم با گواهي كسر از حقوق و در ازاي دريافت سود صورت مي‌گيرد به بهترين شكل گوياي وضعيت اجرايي شدن دولت الكترونيكي در كشور است. اگر پيش از اين با سر زدن به دو اداره و ارايه مدارك مشكل حل مي‌شد، اما با اجراي دولت الكترونيكي و رويش قارچ‌گونه سامانه‌هاي دولتي و غيردولتي اوضاع سخت‌تر و پيچيده‌تر شده و مشكلات ارباب رجوع به‌شدت افزايش يافته است. حالا ديگر مسوولان و كارشناسان به جاي آنكه ارباب رجوع را به گرفتن كپي از طبقه پايين ارجاع دهند وي را براي بارگذاري مدارك به كافي‌نت (بخوانيد نخودسياه) ارجاع مي‌دهند.

در دولت الكترونيكی مي‌بايست تمام سامانه‌ها تجميع شده و با هم در ارتباط باشند تا كاغذبازي و پاس‌كاري ارباب رجوع به حداقل برسد، اما بيماري امروز دولت الكترونيكي شده كشور ما آن است كه سامانه‌هاي دولتي و غير دولتي جزيره‌هايي جدا از هم هستند كه ارباب رجوع ناچار به ثبت‌نام و بارگذاري اطلاعاتش در تك‌تك آنهاست.

در هفته ارتباطات، وزير ارتباطات پروژه دولت همراه را با سلام و صلوات كليد زد اما واقعيت اين است كه صرف اسکن مدارک و ثبت اطلاعات در رايانه و اضافه كردن پسوند الكترونيكی و همراه، به هيچ عنوان ارايه خدمات دولتي را براي مردم تسهيل نمي‌كند و دولت الكترونيكي واقعي به وجود نمي‌آورد.