در همایش یک‌روزه فناوری زنجیره بلوک، رمزارز و کاربردهای آن در بانکداری عنوان شد:

اعلام سیاست‌های اصلی بانک مرکزی در حوزه رمزارز تا پایان ماه جاری

ضرورت تلاش برای ایجاد پلتفرم مشترک در شبکه بانکی

• 10 شهریور 1397 07:5 ق.ظ

همایش یک‌روزه فناوری زنجیره بلوک، رمزارز و کاربردهای آن در بانکداری، به همت شرکت خدمات انفورماتیک، روز یکشنبه 4 شهریور 97 با حضور کارشناسان و مدیران ارشد حوزه بانکی کشور در هتل ارم تهران برگزار شد.

ناصر حکیمی، معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی، در این همایش از اعلام چهار سیاست اصلی بانک مرکزی در حوزه رمز‌ارز تا پایان ماه جاری (شهریور 97) خبر داد و گفت: بحث اول اعلام موضع جدید نسبت به رمزارزهای رایج بین‌المللی است که به نظر می‌رسد با توجه به جمع‌بندی‌های انجام‌شده، تجدیدنظر در ممنوعیت‌های فعلی صورت پذیرد.

وی بحث دوم را استخراج رمزارزها عنوان کرد و افزود:**موضوع سیاست کشور در برابر استخراج رمزارزهای رایج دنیا که مبحثی صنعتی محسوب می‌شود، به عنوان یکی دیگر از مسايل مهم در زمینه تصمیمات اعلامی بانک مرکزی خواهد بود.**

حکیمی در ادامه با اشاره به تاکید برخی از مسوولان اقتصادی به ایجاد رمزارز ملی، اظهار كرد: در همین راستا شرکت خدمات انفورماتیک نسخه‌ای را برای آزمایش آماده کرده اما نکته مهم آن است که سیاست‌گذار برای استفاده از آن در حوزه پرداخت نیاز به اعلام موضع دارد.

معاون بانک مرکزی بیان کرد: در مورد بحث رمزارزها شاهد رواج این موضوع هستیم که آن را به‌عنوان راه‌حلی قطعی برای حل مشکلات مطرح می‌کنند، اما در مورد روش تحقق و پیاده‌سازی آن چندان اظهارنظری نشده است.

حکیمی در بخشی از سخنان خود با بیان اینکه همیشه برای مبادلات بین چند بانک بحث یک نهاد واسط که مبادلات بین اشخاص و نهادها را برقرار کند به‌عنوان چالش مطرح بوده است، اضافه کرد که بلاک‌چین این چالش‌ها را از میان برمی‌دارد؛ فناوری بلاک‌چین این واسط را حذف می‌کند و تحولی جدی در ایجاد شبکه‌ها یا روش‌های جدید مبادلات رقم می‌زند و این قطعا بعضی مراودات شبکه مالی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی افزود: موضوع پذیرش و نقل و انتقالات مالی در رمز‌ارزها باید همزمان مورد توجه قرار گیرد.

وی گفت: از رمزارزها به‌عنوان راه‌حل جادویی برای حل تمام مشکلات اقتصادی یاد می‌شود. بحث پذیرش رمز‌ارزها در مبادلات خیلی مهم است؛ البته رمز‌ارزهایی مثل بیت‌کوین توانسته‌اند پایه پذیرش پیدا کنند تا بتوان از آنها در نقل و انتقال وجوه استفاده کرد.

ضرورت تلاش برای ایجاد پلتفرم مشترک در شبکه بانکی

سیدابوطالب نجفی، مدیرعامل شرکت خدمات انفورماتیک در این همایش، پیرامون موضوع «بلاک‌چین در خدمت جامعه " سخنرانی کرد و گفت: در بحث  فناوری در دو دهه قبل بسیاری از فرآیندها تغییریافته و موضوعاتی مانند بیگ‌دیتا و پردازش ابری مطرح و در نسل بعدی فناوری، بلاک‌چین به وجود‌آورنده تغییرات کلانی است.

وی گفت: بلاک‌چین در همه صنایع کاربرد دارد. تا سال 2027 حدود 10 درصد تولید ناخالص داخلی دنیا روی پلتفرم بلاک‌چین خواهد ‌بود.

نجفی در بخشی از سخنان خود گفت: 70 درصد مردم دارای ملک و دارایی هستند و مالکیت‌ها در یک برگ بوده و در سامانه متمرکز دولتی ثبت است. **اگر تمام این امور در بلاک‌چین صورت گیرد، هیچ مستندی قابل ابطال یا تقلب نخواهد بود.**

وی با بیان اینکه در دنیای امروز ارزش داده‌ها بیش از سایر دارایی‌ها است، ادامه داد: از بلاک‌چین در همه حوزه‌ها می‌توان استفاده کرد و در واقع بلاک‌چین، یک فناوری فونداسیونی است که سرویس‌های ارايه‌شده  روی آن Disruptive خواهند بود.

مدیرعامل شرکت خدمات انفورماتیک با بررسی موردی دو کشور فیلیپین و آرژانتین که در آنها رمزارزها بسیار مورد اقبال مردم واقع شده‌اند، به تحلیل زمینه و شرایط به‌کارگیری رمزارزها در ایران پرداخت و عواملی مثل ضریب نفوذ بالای کارت بانکی در ایران، امکان انتقال وجه آنی بین بانکی با کارمزد بسیار ناچیز و توسعه بانکداری ‌الکترونیک در کشور را از عواملی برشمرد که موجب بي‌انگیزگي برای استفاده از رمزارزهای رایج در کشور هستند. در مقابل، دشواری انتقال پول برون‌مرزی با توجه به تحریم‌ها، روند کاهشی ارزش پول ملی، کاهش هزینه‌های پرداخت خرد بین‌المللی یا امکان ایجاد زیرساخت انتقال پول با کشورهای متحد، منطبق بر فناوری زنجیره‌بلوک را از عواملی دانست که موجب ایجاد انگیزه در به‌کارگیری رمز‌ارزها در کشور می‌شود.

نجفی در بخشی از سخنان خود با اشاره به حوزه‌های فعالیت رمز‌ارز، گفت: بخش اول، رمز‌ارز ملی است که فقط توسط بانک مرکزی ایجاد می‌شود. بخش دوم، رمز‌ارزهای خصوصی (ICOها) است که توسط نهادهای خاص و بخش خصوصی منتشر می‌شود که با پشتوانه یا بدون پشتوانه دارایی هستند و بخش سوم رمز‌ارزهای رایج و جهان‌روا است که مورد پذیرش بین‌المللی مثل بیت‌کوین و مورد استفاده افراد یا کنسرسیوم‌ها است و در این زمینه بیشترین ریسک و نگرانی در مورد رمز‌ارزهای خصوصی است.

وی همچنین در مورد اقدامات ISC در حوزه رمز‌ارز ملی اظهار کرد: رمزارز ملی پشتوانه ریال دارد و منتشرکننده آن بانک مرکزی است، محدودیت و ماینینگ نیز ندارد و شبکه زیرساختی آن بلاک‌چین خصوصی است.

نجفی در مورد اقدامات شرکت خدمات انفورماتیک در حوزه بلاک‌چین نیز توضیح داد: اهتمام بر این است كه با کمک شبکه بانکی، بخش خصوصی و تمامی ذی‌نفعان، پلتفرم بلاک‌چین را برای شبکه بانکی ایجاد کنیم. آنچه مسلم است، اگر هر شرکت یا بانکی یک پلتفرم ایجاد کند، یکپارچگی این سرویس‌ها زمان‌بر و هزینه‌زا است؛ بنابراین باید در این رابطه هماهنگی داشته و به یکدیگر کمک کنیم. در این زمینه یکی از سرویس‌هایی که در حال حاضر روی آن کار می‌کنیم، توسعه راهکار ثبت و تایید هویت بر بستر بلاک‌چین (KYC)  است.

وی درباره رویکرد شرکت خدمات انفورماتیک گفت: ما آماده همکاری برای مدیریت تعدد پلتفرم‌ها جهت جلوگیری از اتلاف هزینه و زمان هستیم. به همین منظور دانش و اطلاعات را در این زمینه به اشتراک گذاشته و تلاش می‌کنیم پلتفرم مشترکی در شبکه بانکی ایجاد کنیم.

 بانک‌ها مهم‌ترین پیشران صنعت بلاک‌چین در جهان

سعید خوشبخت، به‌عنوان دیگر سخنران این همایش، با بیان اینکه بانک‌ها مهم‌ترین پیشران صنعت بلاک‌چین در دنیا هستند، گفت: بلاک‌چین مکانیزم ایجاد اعتماد در غیاب نهاد واسط است و در جایی کاربرد دارد که شامل بازیگران متعددی می‌شود که به یکدیگر اعتماد ندارند و قرار است بین آنها تراکنش‌های باارزشی مبادله شود. خوشبخت با اشاره به مزایای استفاده از این فناوری، توضیح داد: امنیت بالای فناوری زنجیره بلوک که ماحصل فرایند رمزنگاری غیرقابل نفوذ آن است می‌تواند خاطر مشتریان را از بابت امنیت پرداخت‌ها و حفظ حریم خصوصی آسوده کند و از طرفی به دلیل آنکه لازم نیست بانک‌ها بسیاری از فرایندها را رأسا انجام دهند، هزینه کمتری را متحمل می شوند و در نتیجه قادر خواهند بود کارمزد کمتری از مشتریان دریافت کنند.

******جذابیت‌های رمزارز

حسین یعقوبی، پژوهشگر و کارشناس ارشد معاونت ریسک و امنیت اطلاعات شرکت خدمات انفورماتیک در این همایش، گفت: به اعتقاد بيشتر کارشناسان، در آینده‌ای نزدیک بیت‌کوین و پروتکل‌های توسعه‌یافته پس از آن بسیار فراگیر شده و مورد استفاده قرار خواهندگرفت. وی با بیان اینکه در حال حاضر حدود 2000 نوع رمز‌ارز پیاده‌سازی شده که اغلب آنها مشتقاتی از بیت‌کوین هستند، گفت: رمز‌ارز یک فایل دیجیتال رمزنگاری شده است و معادل فیزیکی یا پشتوانه قانونی ندارد. این ارز دیجیتال در یک شبکه مشخص قابل انتقال و استفاده است.

وی همچنین درباره جذابیت رمز‌ارزها توضیح داد: ناشناس بودن مالک، ممكن نبودن بلوکه‌شدن پول، عمومی بودن شبکه، کارمزدهای بسیار اندک (پرداخت‌های برون‌مرزی)، سرعت بالا در انتقال (پرداخت‌های برون‌مرزی) و امنیت از جمله این جذابیت‌ها محسوب می‌شود.

وی در انتها به‌‌عنوان جمع‌بندی به تهدیدات رمزارزها برای صنعت بانکداری اشاره كرد و افزود: رمزارزها با ایجاد راهکارهای پرداخت و تامین مالی شرکت‌ها به‌واسطه ICO،  بخشی از کسب‌وکار بانکداری را به چالش خواهند کشید.

کاربرد فناوری بلاک‌چین در بازار سرمایه

مهدی محسنی، استاد اقتصاد مالی دانشگاه تگزاسA&M  نیز در این مراسم با ذکر مثال‌های متعدد، به بیان کاربردهای فناوری بلاک‌چین در بازارهای سرمایه پرداخت و از قراردادهای هوشمند به‌عنوان روشی بهینه برای مکانیزاسیون تعهدات تجاری نام برد.

پنل تخصصی؛

شناسایی 1280 کاربری متنوع در حوزه‌های مختلف برای بلاک‌چین

گفتنی است كه در این همایش یک‌روزه، علاوه بر سخنرانی‌های ارايه‌شده توسط کارشناسان و مدیران ارشد حوزه بانکی کشور، پنل تخصصی با موضوع فرصت‌ها و تهدیدهای فناوری زنجیره بلوک در صنعت بانکداری و رویکردهای کشور در حوزه قانون‌گذاری رمز‌ارزها با حضور مهندس نوش‌آفرین مومن واقفی، معاون ریسک و امنیت اطلاعات شرکت خدمات انفورماتیک، مهندس داوود محمدبیگی، مدیر اداره نظا‌م‌های پرداخت بانک مرکزی، مهندس سعید مهدیون، معاون تنظیم مقررات مرکز ملی فضای مجازی، مهندس ترک تبریزی، مدیر امور فناوری اطلاعات بانک ملت، دکتر ابوذر عرب‌سرخی، رییس پژوهشکده امنیت فناوری اطلاعات و ارتباطات و دکتر مسعود نارنجی پژوهشگر و **استاد دانشگاه برگزار شد که ابتدا مهندس مومن واقفی دو محور رویکردهای کلی در حوزه رگولاتوری رمزارزها و کاربردهای بلاک‌چین در صنعت بانکی را به عنوان موضوع مورد بحث در پنل مطرح کرد.** در بخشی از این پنل، داوود محمدبیگی، مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی تاکید کرد: بانک مرکزی در محصولات بلاک‌چین که در بخش تعاملات مالی عرضه شده، خود را مسوول می‌داند و با بهره‌گیری از نظرات خبرگان دست به تنظیم مقررات در این بخش می‌زند و سیاست‌های خود را به‌زودی اعلام خواهد کرد.

‌همچنین سعید مهدیون، معاون تنظیم مقررات مرکز ملی فضای مجازی با بیان اینکه در مواجهه با فضای مجازی احتیاج به نظام جامع رگولاتوری داریم، گفت: در زمینه رمز‌ارز حدود سه ماه به دستگاه‌های درگیر مهلت داده شده که زیر نظر مرکز، سندی در این زمینه تهیه کنند.

ابوذر عرب‌سرخی، رییس پژوهشکده امنیت فناوری اطلاعات و ارتباطات در پاسخ به این پرسش مهندس مومن‌ واقفی که در بسیاری از کشورها در کنار مقوله ارزرمز، موضوع استانداردسازی بلاک‌چین برای استفاده در زیرساخت‌های کشورهای مطبوع مطرح است؛ چیزی که به نظر در کشور ما مغفول مانده گفت: تاکنون همه صحبت‌ها حول محور کاربردهای بانکی بلاک‌چین بوده، درحالی‌که حداقل 1280 کاربری برای بلاک‌چین شناسایی شده و در عمل می‌توان از این فناوری در حوزه‌های مختلف بهره ‌برد. براي مثال، در وزارت ارتباطات برای مدیریت مقوله وام وجوه اداره‌شده که به استارت‌آپ‌ها تخصیص می‌یابد به دلیل قابلیت‌های این فناوری از بستر بلاک‌چین استفاده کردیم تا از این طریق بتوانیم این بخش را به‌درستی مدیریت کنیم.

اما مرتضی ترک تبریزی، مدیر امور فناوری اطلاعات بانک ملت در این پنل با اشاره به ضرورت آمادگی برای استفاده به‌موقع از فناوری بلاک‌چین گفت: بررسی در حوزه بلاک‌چین را در بانک ملت شروع و سعی کردیم محتوای لازم را تولید کرده و آموزش‌هایی نیز در این رابطه داشته باشیم. همچنین کارگروهی تشکیل داده و شبکه‌ای را ایجاد کردیم که بانک ملت بتواند بازیگر خوبی در این حوزه باشد. وی با استقبال از رویکرد باز شرکت خدمات انفورماتیک برای همکاری در این زمینه، به لزوم عدم انشقاق و جلوگیری از تعدد پلتفرم‌ها در کشور اشاره كرد.

مسعود نارنجی، پژوهشگر و استاد دانشگاه نیز که از دیگر مهمانان این پنل بود، با بیان اینکه با بالا بردن شناخت از هر فناوری طبیعتا بهره‌وری ما نیز افزایش می‌یابد، اظهار كرد: در آینده‌ای نزدیک با انواع و اقسام بلاک‌چین‌ها مواجه می‌شویم، بنابراین بهتر است از حالا پلتفرم‌های واحدی ایجاد شود.