مهدی بگلری
مدیر مسوول هفتهنامه عصر ارتباط
در سالهای اخیر، بهويژه پس از دولت تدبير و اميد، شرکتهای حوزه فاوا دوران پرآشوبی را پشت سر گذاشتهاند. این شرکتها علاوه بر تحمل فشارهای مالی و شکنندگی که عموما متوجه آنها است، با چالش قيمت تمامشده پروژهها، كسري بودجه دولت، مهاجرت نیروهای متخصص و تحريمها نیز مواجه بودهاند که در این راستا درصدد یافتن راههایی برای بقای خود در این عرصه بهشدت درحال تغییر بودهاند.
این امر بیانگر نیاز هرچه بیشتر به حمايت رسانههاي تخصصي از اینگونه شرکتها است. تعامل شركتها با رسانهها و اقدامات مدیریتی در اين شركتها شاید زمانی كافي به نظر میرسید، ولي قطع اين روابط اکنون ممکن است به مشکلات عملکردی، مالی و حتا تعطيلي برای آنها منجر شود.
موضوعات مربوط به اين صنعت و رسانههاي تخصصي که در این متن مورد توجه قرار گرفته، برای کسانی که درگیر عملیات و مدیریت شرکتهای فناوري اطلاعات و ارتباطات هستند، اهمیت بیشتری دارد.
موضوعات و دغدغههاي صنعت، تامين مالي و واگذاري پروژههاي مختلف دولتي، خصوصي و ملي، محدودیتهای فنی و سازمانی، پاسخگویی به اولویتهای سند چشمانداز و... است كه در تجزیه و تحلیل اقتصادی مدنظر قرار میگیرد و رسانههای تخصصي معمولا بخشهای قابل رویت اين موضوعات هستند.
سیاست مالی، درآمد دولت و تصمیمگیری در مورد پروژهها بخشی از شرایط کلی اقتصادی است که شرکتها را تحت تاثیر قرار میدهد. آگاهی از چنین سیاستي برای درک آنچه در کلیات محیط اقتصادی رخ میدهد و همچنين تعیین استراتژیهای مناسب، نيازمند پيگيريهاي رسانهای توسط رسانه تخصصي فعال، کارآمد و اثرگذار است.
یکی از شرایط و خصوصیات مدیران کارآمد صنف، توانایی آنها برای کامیابی صنف بدون در نظر گرفتن منافع شخصی و شرکتی ایشان است. این توانایی زمانی به دست میآید که فعالان صنعت، صنف و رسانههاي تخصصي درکی صحيح و مشترك از سیاستهای اقتصادی و تاثیرات آنها بر شرکتهای فاوا داشته باشند.
اين سياستهاي مشترك وابسته به سياستهاي كلان دولت به شرح ذيل است:
*سیاست پولی
سیاست پولی به تاثیر دولت بر سیستم بانکی، تامین نقدینگی و سطح سود بانکی مربوط میشود. کشورهایی که رسانههای پویایی دارند همگی داراي بانکهای مرکزی هستند که وظایف مهمی را به عهده دارند.
وقتي که اقتصاد در رکود به سر ببرد، بانک مرکزی معمولا نقدینگی را بیشتر میکند (از طریق معاملات اوراق بهادار در بازارهای مالی و تغییرات نرخ سود) و این باعث کاهش نرخ سود میشود.
وقتی هزینه وام گرفتن پایین بیاید، معمولا سرمایهگذاری و فعالیت اقتصادی افزایش مییابد و این تا زمانی ادامه دارد که اعتماد بر کسب و تجارت و سرمایهگذاری کاهش نيابد.
بهخاطر اهمیت مسایل متاثر از سیاست بانک مرکزی، پیگیری مسیر سیاست پولی برای رسانههاي تخصصي لازم است؛ كاري كه عصر ارتباط در سالهاي اخير بهصورت ويژه پيگيري ميكند.
*قوانين و مقررات دولتی
علاوه بر سیاست مالی و پولی، ابزارهاي دیگری نيز وجود دارند که دولت بتواند تجارت را تحت تاثیر قرار دهد. فلسفه سیاسی حاکم بر چنین سیاستی موضوع مهمی است؛ زيرا با وجود فلسفههای سیاسی مختلف، تمایلی کلی برای مقرراتزدایی و کاهش کنترل مستقیم دولت در چند سال گذشته وجود داشته است. تغییرات در سیاستهای خاص دولتهای مختلف در این روند کلی قابل توصیف است. دولت احمدينژاد آغازگر مقرراتزدایی بود و این روند توسط دولت بعدی عموما پیگیری نشد. این تغییر نشان داد که شركتهاي خصوصي از دولت «بزرگ« خسته شدهاند و میخواهند دولت کمتر در امور کسب و تجارت دخالت کند.
خروج آمريكا از برجام و تصمیمات دولت روحاني تاثیر بزرگی بر شرکتهای فاوا و رسانههاي اين حوزه گذاشت؛ زيرا فرایند كاهش ارزش پول ملي در برابر دلار و بازگشت تحريمها عواقب منفی افزايش شديد قيمتها را دربر داشت.
*اقتصاد بینالملل
دو نیروی کلی توازن وجود دارد که از اهمیت ویژهای برای اقتصاد برخوردارند؛ اولی بودجه داخلی دولت یعنی درآمد منهای هزینه و دیگری مابهالتفاوت ميان واردات و صادرات یعنی حسابهای خارجی است.
اقتصاد خرد: مصرفکنندگان، شرکتها و بازار
اقتصاد خرد با چگونگی تصمیمگیری واحدهای اقتصادی (خانوارها وشرکتها ) درباره فعالیت اقتصادی خودشان سروکار دارد. هر جامعهای باید سوالات اقتصادی زیر را خطاب قرار دهد: (الف) چه کالاها و خدماتی تولید میشود؟ (گزینههای کمیابی)، (ب) آنها چگونه تولید میشوند؟ (مسايل مربوط به فناوری و سازماندهی فناوری و صنعتی)، (ج) برای چه کسانی تولید میشوند؟ (توزیع). رابطه نزدیکی ميان اقتصاد خرد و کلان وجود دارد. محیط اقتصاد كلان مجموعهاي است که درون آن تصمیمات اقتصاد خرد گرفته میشود و سیاستهای دولت نیز مسایل مربوط به اقتصاد خرد را تحت تاثیر قرار میدهد.
كانال اصلي طرح و همچنين پاسخ به تمامي پرسشهاي فوق، رسانهها هستند.
خانوارها و افراد: «مصرفکنندگان»
اقتصاددانان بر این باورند که این افرادند که بهرهوری را به حداکثر میرسانند. بهرهوری، به رضایتمندی و لذت بردن از مصرف (امروز یا فردا) کالا یا خدمات خاصی برمیگردد. تجزیه تحلیل اقتصادی از بهرهوری گزینههای انتخابشده افراد را مورد بررسی قرار میدهد. براي مثال، کاهش بینندگان شبکههاي تلويزيون از دیدگاه اقتصاد خرد یعنی تئوری انتخاب مصرفکننده و افزایش دامنه انتخابها.
رسانه پل ارتباط شركتها و مصرفكنندگان است. از يكسو تريبون معرفي محصولات و خدمات شركتها به كاربران نهايي و از سوي ديگر صداي مصرفكنندگان را به ارايهكنندگان اين محصولات و خدمات ميرساند.
شب عيد امسال شايد بيرونقترين پايان سال براي فعالان حوزه فاوا باشد ولي بايد پذيرفت كه هر کسبوکاری در یک نقطه از فعالیتهای خود با بحران مواجه میشود. در چنین شرایطی نقش رسانه بیش از هر چیز دیگری اهمیت دارد. این رسانه است که ميتواند از ترفندهای مختلف برای مدیریت بحران استفاده کند. اما باید در نظر داشت، هر حرکت اشتباهی ممکن است به نابودی کسبوکار منجر شود.
خلاصه سخن اينكه صنعت فاواي كشور به رسانههاي تخصصي نيازمند است و غفلت فعالان و دلسوزان صنف شايد به جوانمرگي همين معدود رسانههای باقیمانده منجر شود.
دیدگاهها