پروژه‌ای که تحویل شرکت چاپخانه دولتی است

خبری از تولید کارت هوشمند ملی نشد

• 21 اردیبهشت 1398 07:5 ق.ظ
• كاوه درفشانی

بهمن ماه سال قبل گزارشی با تیتر «کارت‌های هوشمند ملی معطل چاپخانه دولتی ایران» منتشر کردیم که در آن از بدقولی این شرکت دولتی در تولید و تحویل کارت هوشمند ملی گفتیم و اینکه گویی این شرکت اصلا وجود خارجی ندارد و هیچ پاسخ رسمی و شفافی به چرایی این وضعیت نمی‌دهد.

در عوض حالا سخنگوی سازمان ثبت احوال که بابت فشار ثبت‌نام و تحویل کارت‌های هوشمند ملی، در تنگنا قرار داشته و دارد، ماه‌ها است که از طریق رسانه‌ها مشغول اظهار امیدواری است که شاید روزی چاپخانه دولتی ایران، اگر کارتی تولید کرده سریع‌تر تحویل این سازمان دهد.

برای آنکه ابعاد مساله بهتر درک شود آمار می‌گوید حدود 5 میلیون نفر برای دریافت کارت هوشمند ملی که البته در مقطع فعلی هیچ فایده و کارکرد خاصی هم ندارند، ثبت‌نام کرده‌اند و کارتی تحویل‌شان نشده و حدود 10 میلیون نفر هم هنوز مراجعه‌ای برای دریافت کارت هوشمند ملی نکرده‌اند یعنی جمعا بالغ بر 15 میلیون نفر بلاتکلیف و معطل چاپخانه غیرپاسخگوی دولتی ایران هستند!

البته به این آمار باید متقاضیان جدیدی که سالانه مشمول دریافت کارت هوشمند ملی می‌شوند و نیز کارت‌های مفقودی و نیاز به المثنی را نیز اضافه کرد.

مروری بر سابقه ماجرای تولید کارت هوشمند

ماجرای توقف پرسروصدای واردات پوکه کارت‌های هوشمند ملی از خارج کشور به علت تحریم‌ها در زمان خود به اندازه کافی موجی از ابهامات و انتقادها پیرامون این ماجرا را به دنبال داشت.

هشتم مردادماه سال 97 بود که سیف‌اله ابوترابی، سخنگوی سازمان ثبت‌احوال کشور ضمن اعلام دلایل تاخیر در صدور کارت هوشمند ملی گفت: متاسفانه بر اثر تحریم‌ها دیگر نمی‌توانیم بدنه کارت را وارد کنیم، به همین دلیل اقدامات خود را برای صدور کارت تولید داخل آغاز کرد‌ه‌ایم.

در آن زمان سوالات و ابهامات بسیار زیادی به پا شد؛ از جمله اینکه چرا ما توان تولید پوکه و بدنه کارت‌های هوشمند را در کشور نداریم؟ چرا به میزان کافی پوکه‌های کارت هوشمند ملی وارد و دپو نشده است؟ اگر توان تولید داخلی وجود داشته، چرا از ابتدا چنین کاری انجام نشده است؟ نحوه انتخاب شرکت سهامی چاپخانه دولتی ایران برای تولید این کارت‌ها چگونه بوده است؟ و دیگر سوالات بی‌اهمیت و بی‌پاسخی از این دست!

در نهایت چند روز بعد سخنگوی سازمان ثبت احوال به توضیحات بیشتر در این مورد پرداخت و با ادعای اینکه موفق به داخلی‌سازی بدنه کارت ملی هوشمند شده‌ایم، گفت: کارت‌های داخلی در مرحله تست نهایی بوده و تا آبان‌ماه سال 97 وارد بازار می‌شود؛ وعده‌اي كه البته هرگز به آن عمل نشد.

پایان آذرماه 97 اما سخنگوی این سازمان بار دیگر درباره علت تاخیر در تولید کارت هوشمند ملی توسط چاپخانه دولتی ایران این‌گونه توضیح داد: بدنه کارت ملی هوشمند تولید داخل در حال انجام تست نهایی است و بعد از تایید نهایی به تولید انبوه خواهد رسید. متولی آماده‌سازی بدنه کارت ملی ساخت داخل چاپخانه دولتی است که پیش‌تولید را انجام داده و یک شرکت داخلی نیز مسوول تایید نهایی این بدنه از نظر فنی، ایمنی و مقاومت است که بعد از تایید نهایی به تولید انبوه می‌رسد.

اوايل بهمن 97 اما باز هم سخنگوی سازمان ثبت احوال که گویی امکان بازکردن موضوع و شفاف‌سازی دلایل مکرر تاخیرها از سوی چاپخانه دولتی را نداشت، باز هم در لفافه آدرس این شرکت دولتی را داد و گفت: چاپخانه ایران اعلام کرده که تا پایان بهمن‌ماه صدور کارت‌های هوشمند ملی داخلی را آغاز خواهد کرد.

در اين مقطع سخنگوی سازمان ثبت احوال بدون ذکر دلایل شفاف و روشن، تلویحا تاخیرها را به چاپخانه دولتی نسبت داده و گفته «بر اساس آخرین اطلاعاتی که به دست ما رسیده» تا پایان بهمن‌ماه صدور کارت‌ها آغاز می‌شود؛ وعده‌اي كه صد البته بازهم به آن عمل نشد.

پاسخگو نبودن چاپخانه دولتي ايران

بهمن ماه سال گذشته در پي تاخير چاپخانه دولتي در چاپ كارت‌هاي هوشمند ملي تحريريه عصر ارتباط پيگير اين موضوع شد.

بررسي سطحي سايت چاپخانه دولتي در نگاه اول مشخص مي‌كرد كه سایت شرکت سهامی چاپخانه دولتی ایران به آدرس spoi.ir یکی از ضعیف‌ترین و بی‌فایده‌ترین سایت‌های موجود در کشور است که حکم طنز را داشته و فارغ از اینکه بسیاری از لینک‌های استاندارد و مرسوم یک نهاد دولتی را ندارد، تقریبا تمامی لینک‌های قرار‌گرفته در آن نیز تزئینی بوده و کار خاصی نمی‌کردند. اما به هر حال شماره‌ای از این شرکت دولتی خارج از سایت بی‌فایده این شرکت پیدا کردیم و به طرح دلایل و چرایی تاخیرهای پی در پی ایشان برای تولید و عرضه بدنه (پوکه) کارت‌های هوشمند ملی پرداختیم.

نکته جالب آنکه این چاپخانه دولتی هم در روال مرسوم و معمول سال‌های اخیر که اصولا هیچ‌کس به هیچ‌کس جواب نمی‌دهد، با خیال راحت از پاسخگویی امتناع کرده و اعلام کردند اگر مایل بودند، خودشان تماس خواهند گرفت!

گلايه چندباره ثبت احوال از چاپخانه دولتي

30 بهمن ماه سال گذشته سخنگوی سازمان ثبت احوال کشور با تاكيد بر خلف وعده دوباره چاپخانه دولتي اعلام كرد: قرار بود در آبان ماه این کارت‌ها به دست ثبت احوال برسد و ما نیز صدور کارت‌های جدید را آغاز کنیم اما با گذشت ماه‌ها هنوز این اتفاق نیفتاده است.

سیف‌اله ابوترابی، در اين مقطع با اشاره به آخرین وضعیت صدور کارت‌های ملی هوشمند با تولیدات داخلی اظهار کرد: موضوعی که ما به مسوولان چاپخانه دولتی اعلام کردیم این است که کارت‌های تولید داخل تفاوتی از لحاظ کیفیت، مقاومت و از لحاظ فنی با کارت‌هایی که قبلا تولید می‌شد، نداشته باشند و این موضوع باید مورد توجه مسوولان مربوطه قرار گیرد.

وي تصريح كرد: البته در مقطعی تعدادی از این کارت‌ها در اختیار سازمان ثبت احوال قرار گرفت و کارشناسان ما نیز سه الی چهار ایراد از کارت‌های تولید ملی را مطرح کردند و لذا برای بررسی بیشتر به چاپخانه دولتی ارجاع داده شد.

وعده عرضه سريع اولين محموله

چهارم اسفند ماه 97، سخنگوی سازمان ثبت احوال کشور از تولید اولین محموله کارت هوشمند ملی به صورت کاملا ایرانی خبر داد و گفت: این کارت‌ها پس از تراشه‌گذاری ظرف چند روز آینده تحویل ثبت احوال می‌شوند.

سیف‌اله ابوترابی در اين مقطع در مورد آخرین وضعیت تولید کارت هوشمند ملی ایرانی، گفت: از ماه‌های پیش صدور کارت ملی تولید داخل مطرح بوده که قرار بود در آبان ماه آغاز شود اما به دلیل ایرادات وارده از سوی مرجع تاییدکننده صدور این کارت‌ها تاکنون به تاخیر افتاده است.

وی ادامه داد: از طرفی به مردم قول داده‌ایم که مشابه خارجی و با همان کیفیت تولید شود و این تاخیرها شاید به دلیل تضمین کیفیت این کارت‌ها بوده است.

ابوترابی گفت: خوشبختانه بر اساس تعهدی که داده‌ایم اولین محموله تولید داخل به شرکت تراشه‌گذاری این کارت‌ها داده شده تا امور مربوط به تراشه‌گذاری بر روی کارت‌ها انجام شود و ظرف چند روز آینده تحویل ثبت احوال خواهد شد.

باز هم تعویق در تحویل

در حالي كه اسفند ماه سخنگوي ثبت احوال مدعي شده بود كه ظرف چند روز محموله‌ كارت‌هاي هوشمندي را كه از چاپخانه دولتي گرفته تراشه‌گذاري مي‌كند اما اين وعده محقق نشد.

27 فروردين امسال در حالي كه از وعده چند روزه تراشه‌گذاري حدود يك ماه و نيم گذشته بود، معاون امور اسناد هویتی سازمان ثبت احوال بدون اشاره به خلف وعده‌هاي قبلي، با ذكر اینکه مشکل صدور کارت‌های هوشمند ملی از سوی چاپخانه دولتی در حال برطرف شدن است، بار ديگر مدعي شد، کارت‌های هوشمند درحال تراشه‌گذاری هستند.

در اين زمان معاون امور اسناد هویتی سازمان ثبت احوال همچنين تاکید کرد: در حال حاضر ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تا ۵ میلیون نفر از افرادی که سال گذشته ثبت نام و اقدامات اولیه برای دریافت کارت هوشمند ملی را در دفاتر پیشخوان دولت انجام داده‌اند در انتظار صدور کارت‌های هوشمند خود هستند که با تمام شدن مرحله صدور کارت‌ها، به مرور متقاضیان کارت‌های خود را دریافت خواهند کرد.

ابوترابی همچنين مدعي شد: صدور و ارايه کارت‌های هوشمند به ظرفیت چاپخانه بستگی دارد که باید این رقم از سوی آنها اعلام شود.

تداوم وعده‌درماني ثبت احوال

14 ارديبهشت ماه امسال، سخنگوي ثبت‌احوال كه در اين مدت بيش از آنكه خبر خروجي و اقدامات انجام‌شده را بدهد صرفا وعده تحقق امور در آينده را مطرح كرده است، اين بار به اظهار امیدواری نسبت به تولید کارت ملی هوشمند ایرانی توسط چاپخانه دولتی پرداخت و گفت: 4میلیون و 500هزار نفر فرایند تکمیل ثبت‌نام خود را انجام داده‌ و هنوز کارت ملی هوشمند دریافت نکرده‌اند.

سخنگوی سازمان ثبت احوال کشور با اشاره به امکان ثبت نام طی هفته‌های آینده گفت: بهتر است متقاضیانی که هنوز اقدام به ثبت‌نام و تکمیل مشخصات خود در ارتباط با کارت ملی هوشمند نکرده‌اند، برای ثبت‌نام مراجعه کنند و آن را به روزهای پایانی مهلت باقی مانده موکول نکنند!

ابوترابی در اين زمان با تاکید بر اینکه هنوز کارت ملی هوشمند ایرانی وارد چرخه چاپ و توزیع نشده است، گفت: امیدواریم مسوولان چاپخانه دولتی به تعهدات خود در این زمینه عمل کنند و سازمان ثبت‌ احوال نیز بتواند طبق زمان‌بندی انجام شده کارت ملی هوشمند را در اختیار هموطنان قرار دهد.

باتوجه به شرايط فعلي و بدقولي‌هاي مداوم چاپخانه دولتي شايد بهتر باشد دولت تا زماني كه توان توليد يا وارد كردن كارت ملي هوشمند ايجاد شود اعتبار كارت‌هاي قديمي را همچون سال‌های قبل تمديد كند و بر مردم فشاری وارد نکند. بماند که حتی در صورت تولید و تحویل یک روزه 15 میلیون کارت هوشمند نیز، هنوز کارکردی برای این کارت‌ها وجود ندارد.