ICT ایرانی در هفته‌ای که گذشت

سناریوهای مجرمانه برای مشترکان ایرانی

• 28 دی 1398 07:7 ق.ظ
• پریسا خسروداد

KHOSRODAD.NEWS@GMAIL.COM

در حالی که کشور آکنده از رویدادهای غم‌بار بسیاری در هفته‌های پایانی دی‌ماه بود، با مرور مهم‌‌ترین اخبار ICT  ایرانی در هفته گذشته، تلاش بسیاری برای هدف قراردادن اخبار خوب کردیم تا بلکه به عنوان یک رسانه بتوانیم تاثیر مثبتی بر افکار عمومی داشته باشیم، اما به نتيجه نرسيديم. به همین منظور در این شماره «ICT ایرانی در هفته‌ای که گذشت» به تحلیل اهم اتفاقات این حوزه می‌پردازیم.

قربانیان جنگ سایبری در ایران و آمریکا

از جمله رویدادهایی که در هفته گذشته مورد بازتاب گسترده‌ای قرار گرفت، هک شدن سایت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بود. در پی این اتفاق، سایت www.ict.gov.ir برای چند ساعت تصویری را نشان می‌داد که نمایشی از آرشیو هک شده‌ها‌ در تمام دنیا بود. هیچ گروه یا کشور خاصی مسوولیت حمله به سایت وزارت ارتباطات ایران را به عهده نگرفته است، اما گویا بر اثر وجود حفره‌ای در سایت بوده است که هکرها با استفاده از آن توانسته‌اند، فایلی آلوده و مخرب را در سایت قربانی آپلود کنند. اما در پی این حمله، فقط سایت وزارت ارتباطات نبود که مورد تهاجم قرار گرفت، سایت‌های استانی وزارت ICT نیز قربانی این حمله شدند. بررسی‌ها نشان می‌دهد، نخستین واکنش گردانندگان سایت وزارت ارتباطات از حمله غافلگیرانه هفته گذشته، خاموش کردن سرورهای این سایت دولتی بوده است.

اما حال که صحبت از حملات سایبری شد، باید یادی هم از حمله به یک سایت دولتی آمریکایی در هفته گذشته بکنیم. قربانی در این حمله، ‌سایت برنامه‌ صندوق کتابخانه‌ فدرال ایالات متحده آمریکا (FDLP) بود که مرکزی برای اسناد و مدارک در این کشور محسوب می‌شود. گرچه در این حمله هنوز ردپایی از کشور ایران و هکرهای ایرانی مشاهده نشده است، اما تحلیل محتوای عکس و متنی که بر اثر این حمله روی سایت مذکور قرار گرفت باعث واکنش آژانس امنیت سایبری و امنیت آمریکا (CISA) شد. تصویر بارگذاری در این سایت، عکسی از دونالد ترامپ را نشان می‌داد که توسط یک فرد نظامی که لباس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را پوشیده است، مشت خورده و خون از دهانش به بیرون ریخته است. این تصویر همچنین، موشک‌های ذوالفقار را نشان می‌دهد که از زیر گردن ترامپ در حال پرواز هستند. این تصویر همچنین متنی به فارسی و انگلیسی را نشان می‌داد که نوشته بود: «انتقام سختی در انتظار جنایتکارانی است که دست پلید خود را به خون شهید سلیمانی و دیگر شهدای حادثه‌ دیشب آلودند. او چهره‌ بین‌المللی مقاومت است و همه‌ دلبستگان مقاومت خونخواه اویند.» در پی این حمله، آژانس امنیت سایبری و امنیت آمریکا اعلام کرد، حال که تهدیدها از سوی ایران و آمریکا بیشتر شده است، تمام سازمان‌ها باید نظارت خود را افزایش دهند، از سیستم‌های خود نسخه‌ پشتیبان تهیه كرده، احراز هویت چند مرحله‌ای انجام دهند و برنامه‌ای برای پاسخ [درصورت بروز حادثه] آماده کنند.

کلاهبرداری‌های جدید از مشترکان ایرانی

در پی ناآرامی‌هایی که طی چند وقت اخیر در کشور ایجاد شده، دغدغه‌ای وجود دارد که ذهن بسیاری از مردم را به خود مشغول کرده و آن قطعی اینترنت و تکرار تجربه آبان 98 است. اما آنچه تامل‌برانگیز است، اقدامات مجرمان و تبهکارانی است که همواره درصدد گرفتن ماهی از آب گل‌آلود و نیز خالی‌تر کردن جیب مردم به هر روش و امکان موجود هستند.

طبق گزارش‌‌های واصله بر اثر رویدادهای دی ماه، تبهکاران درصدد پیاده‌سازی دو سناریو در حوزه ارتباطات بر سر مردم هستند. در سناریوی نخست، تماس‌هایی از طرف افراد به ظاهر بازاریاب با مردم برقرار می‌شود که طی آن ادعا می‌شود، سیم‌کارت‌هایی تحت عنوان ماهواره‌ای در سبد فروش خود دارند که اینترنت آن بسیار پرسرعت، امکان مکالمه‌اش رایگان و مهم‌تر از همه غیرقابل ردیابی، کنترل و شنود است و فرد در صورت تمایل با پرداخت هزینه‌ای کم و شبیه سیم‌کارت‌ اپراتورهای ایرانی می‌تواند اقدام به خرید کند. گو اینکه بنا به اعلام مقامات رسمی اپراتورهای ایرانی، این طرح موضوعیت ندارد و کلاهبرداران اقدام به ارسال سیم‌کارت‌های خام به خریداران می‌کنند. در این خصوص پیشنهاد شده است، متقاضیان سیم‌کارت فقط با مراجعه به پورتال‌های رسمی اپراتورها از نوع و وجود سیم‌کارت‌های رایج در کشور کسب اطلاع کنند.

اما سناریوی دیگری که در حال پیاده‌سازی است، ایجاد میس‌کال برای مشترکان ایرانی از سرشماره کشورهایی نظیر آنگولا، تونس، بلاروس، تانزانیا و سایر کشورهایی است که ایرانی‌ها دارای مراوده پایینی با آنها هستند. کلاهبرداران ضمن این اقدام، مشترک را ترغیب به کال‌بک یا پاسخ تماس می‌کنند که پس از انجام این امر، ماشینی شروع به صحبت می‌کند که در نتيجه هزینه قابل توجهی به حساب مشترک ایرانی منظور می‌شود که منصفانه نیست، اما به هر حال مجبور به پرداخت آن هستند.

بیت‌کوین چینی هم آمد

Made in china جمله‌ای است که دهه‌ها به تمام خانه‌های ایرانی اصابت کرده است. اما این بار، نوبت ارز دیجیتال چینی است که رونمایی شود. بر این اساس در حالی که ارز دیجیتال در ایران از یک سو تحت تاثیر سنگ‌پرانی‌ دستگاه‌هایی نظیر بانک مرکزی و وزارت صنعت قرار دارد و در سویی دیگر مجوزش را از وزارت ارتباطات می‌گیرد و وزارت نیرو برای هر روز مصرف برقش، تعرفه‌ای جدید رونمایی می‌کند، کشورهای منطقه و شرق دور با سرعت هر چه تمام‌تر با روی آوردن به سمت تولید ارز دیجیتال، یک راه جدید به سایر راه‌های موجود براي ارزآوری اضافه می‌کنند.

بر اساس این گزارش، بانک مرکزی چین از پایان مراحل طراحی سطح بالای ارز، فرمول‌بندی استانداردهای ضروری، امور تحقیق و توسعه و تست ارز دیجیتالی خبر داد و اعلام کرد كه با محدودکردن میزان وجه نقد در کشورش، نگرانی‌های مربوط به حوزه پولشویی و تامین مالی تروریسم کاهش مي‌يابد. ارز دیجیتال در حالی مورد توجه کشورهای آسیایی قرار گرفته است که تمام ظرفیت‌های لازم براي تولید ارزهای رمز پایه در کشور وجود دارد، اما به دلیل موانع بسیاری که بر سر راه نظام‌مند کردن این محصول وجود دارد (در حالی که در شرایط حساس کنونی، کشور بیش از هر زمان دیگری نیازمند ارزآوری به شیوه‌هایی غیر از فروش نفت است و تولیدارز دیجیتال می‌تواند راهکار بسیار مناسبی باشد) شاهد چالش‌های قانونمندسازی رمزهای ارزپایه و تاسف‌بارتر از آن کوچ فعالان این حوزه به سایر کشورهای منطقه هستیم. گویی موج مهاجرت فرار مغزها در ایران بسیار گسترده‌تر شده و به ماینرها نیز سرایت کرده است. چه بسا در تکمیل جزییات این پدیده می‌توان به اظهارات چندی پیش مجید حسینی‌نژاد، عضو اتاق بازرگانی تهران اشاره کرد که کوچ ماینرها و در پی آن خروج سرمایه از کشور به سمت کشور قزاقستان را یک تهدید برای ایران شمرد و آن را روندی رو به رشد تحليل كرد. به غیر از تعدد نهادهای تصمیم‌گیر در ایران، تعرفه بالای نرخ برق برای مزارع تولید ارز دیجیتال نيز از جمله موانع اصلی این فعالیت به شمار می‌رود.

گفتنی است کویت، نخستین کشور، چین پنجمین کشور و ایران 30 امین گزینه در جهان برای تولید ارز دیجیتال محسوب می‌شود.