هشدار بانك مركزی به 11 بانك؛

سامانه صیاد راه‌اندازی نشود، برخورد می‌كنیم

• 06 شهریور 1395 07:4 ق.ظ

دبیركل بانك مركزی در نامه‌ای خطاب به مدیران عامل ۱۱ بانك، درباره اجرا نكردن سامانه صیاد اخطار داد و گفت: بانك‌های متخلف، با اقدام انضباطی مواجه خواهند شد.

به گفته محمود احمدی، ایجاد شفافیت اطلاعاتی از طریق برپایی نظام استعلام همگانی درباره چك‌های برگشتی زنگ خطری برای صادركنندگان چك‌های بلامحل است كه در صورت تخلف و عدم اقدام برای رفع سوءاثر سابقه چك‌های برگشتی، این اطلاعات در اختیار دریافت‌کننده چك هم قرار خواهد گرفت و عملاً سایر برگه‌های چك، بلااستفاده خواهد بود. به عبارت دیگر این موضوع فعالیت اقتصادی متخلفان را با مشكلات جدی مواجه خواهد كرد.

دبیركل بانك مركزی با هشدار به برخی بانك‌ها كه در اجرای سامانه «صیاد» (صدور یكپارچه الكترونیك دسته چك) تعلل داشتند، اخطار داد در صورت عدم نهایی‌سازی و اجرای این سامانه با اقدامات انضباطی و تضییقی بانك مركزی مواجه خواهند شد.

بر اساس این گزارش ۴ بانك دولتی، ۶ بانك خصوصی و یك بانك مشترك با وجود اخطار و تأكید بانك مركزی در پیاده‌سازی این سامانه كه به جهت شفاف‌سازی هرچه بیشتر در زمینه صدور دسته چك و افزایش امنیت و شخصی‌سازی آن طراحی و اجرا شده است، تعلل داشته و با وجود تمدید مهلت اجرا تا شهریور ماه امسال همچنان از اجرای كامل آن سرباز می‌زنند. از این رو دبیركل بانك مركزی با ارسال این نامه متذكر شد: تمدید مهلت تا شهریور به جهت رفع پاره‌ای مشكلات اعلامی از سوی بانك‌ها بوده و این مهلت تمدید نخواهد شد.

دبیركل بانك مركزی پیشتر با بیان اینكه اهداف اجرای این طرح شامل ارتقای ضرایب امنیتی و اعتباربخشی به برگه‌ چك از طریق طراحی امنیتی و استفاده از مركب و كاغذ امنیتی است، گفته بود: استانداردسازی جانمایی موارد نوشتاری، طرح ظاهری، محتوا و ابعاد چك و به تبع آن كاهش عملیات تصدی‌گری، مدت زمان ورود اطلاعات در فرم‌های واگذاری چك در سامانه چكاوك، افزایش دقت انجام كار در امور واگذاری چك‌ها به دلیل فراهم شدن امكان فراخوانی اطلاعات ثابت از اهداف این سامانه است.

احمدی افزود: سامانه صدور یكپارچه الكترونیكی دسته چك «صیاد» به بررسی صلاحیت دارنده دسته چك از طریق اصلاح فرایند صدور دسته‌چك و ساماندهی به وضعیت اعطای دسته‌چك و اعتبارسنجی متقاضیان با استفاده از سامانه‌های اعتبارسنجی موجود در بانك مركزی كمك می‌كند.

وی ادامه داد: ایجاد شفافیت اطلاعاتی و جلوگیری از سوءاستفاده‌های ناشی از تبانی شعب به منظور اختصاص دسته‌چك به متقاضیان فاقد صلاحیت نیز مدنظر است. در این طرح به منظور ایجاد شفافیت حداكثری در كاركرد حساب جاری اشخاص، با اختصاص «شماره شناسه استعلام» مرتبط به سریال هر برگ از دسته چك متقاضی و ثبت و به‌روزرسانی برخط اطلاعات مربوط به چك برگشتی‌؛ گیرندگان چك می‌توانند با استعلام این شناسه از سامانه استعلامات بانك مركزی، اطلاعاتی درباره صحت نام صاحب حساب و سابقه چك برگشتی وی دریافت و درباره پذیرش یا عدم پذیرش آن تصمیم‌گیری كنند.

سامانه صیاد با هدف متمركزسازی درخواست‌های دسته چك، امكان اعتبارسنجی صاحبان حساب و جلوگیری از اختصاص دسته چك به افراد فاقد صلاحیت راه‌اندازی شده است كه گامی بلند در راستای كاهش آمار چك‌های برگشتی خواهد بود. هرچند در قوانین كشور بر ضمانت حقوقی و ثبتی و همچنین ضمانت اجرایی كیفری با چك تأكید زیادی شده اما آمار چك‌های برگشتی در كشور همچنان بسیار زیاد است.

از مهمترین راه‌های كاهش حجم وسیع چك‌های برگشتی در كشور در كنار ارایه آموزش‌های لازم به افراد در سطوح مختلف، استقرار یك سیستم جامع تبادل اطلاعات بین بانكهاست‌؛ به این معنی كه به محض برگشت چك از بانك، سایر بانك‌ها به سرعت از این امر مطلع شده و از تحویل دسته‌چك جدید به صاحب این حساب خودداری كنند. براساس آخرین آمار بانك مركزی در فروردین ماه ۱۳۹۶ در كل كشور بالغ بر ۷,۴ میلیون فقره چك به مبلغی بالغ بر ۳۸۰ هزار میلیارد ریال مبادله شد كه نسبت به ماه قبل از نظر تعداد و مبلغ به ترتیب 6/25 و 4/40 درصد كاهش نشان می‌دهد.