اقتصاد در سایه تاكسی‌یاب‌های اینترنتی

• 06 آبان 1396 07:3 ق.ظ
• سياوش روشني

در سال‌های اخیر هر روز اپلیكیشن تاكسی‌یاب جدیدی به بازار آمده و در حالی این رویه همچنان ادامه دارد كه هنوز ابهامات قانونی و مجوزی فراوانی پیرامون عملکرد آنها وجود دارد. با این وجود اما متولیان و مسوولان امر همچنان در برخورد با آنها مماشات كرده و به نظر می‌رسد عزمی راسخ برای ساماندهی به فعالیت‌های ابهام‌آمیز این اپ‌های نوظهور وجود ندارد.

در میان تبلیغات پر سر و صدای تاكسی‌یاب‌های اینترنتی و تسخیر شهر با بیلبوردهای تبلیغاتی و گسیل كردن جوانانی برای جذب راننده، چیزی كه شاید خیلی‌ها از آن غافل مانده باشند اقتصاد بزرگ و در سایه‌ای است كه در پی فعالیت آنها ایجاد شده است.

این اپ‌ها خواسته یا ناخواسته باعث شده‌اند كه بخش قابل ملاحظه‌ای از مردمی كه تا پیش از این از خدمات عمومی مثل مترو، اتوبوس و تاكسی‌های خطی برای جا‌به‌جایی استفاده می‌كردند، رو به استفاده از تاكسی‌های اینترنتی (بخوانید خودروهای شخصی) بیاورند. بهترین نمود این موضوع در پایتخت اما افزایش غیرمنتظره فروش طرح‌های ترافیك روزانه است كه نوعی بازار سیاه را هم برای خرید طرح به وجود آورده است.

در حالی كه تا پیش از اوج گرفتن فعالیت تاكسی‌یاب‌های اینترنتی در تهران تقاضای آنچنانی برای خرید طرح روزانه ترافیك وجود نداشت اما حالا در همان ساعات ابتدایی روز ظاهرا تمام ظرفیت طرح روزانه به فروش می‌رسد. از سوی دیگر حضور گسترده تاكسی‌های اینترنتی در محدوده طرح ترافیك باعث شده كه اجرای این طرح كه هدفش كنترل ترافیك در محدوده‌ای خاص بوده عملا زیر سوال رود. افزایش مصرف بنزین، افزایش آلودگی هوا، گسیل شدن رانندگان این اپ‌ها از شهرهای اطراف تهران به پایتخت از جمله عواملی است که موجب تشدید ترافیك و پدیده آلودگی هوا شده است که صدمات اجتماعی و درمانی خاص خود را به همراه دارد.

با توجه به شرایط فعلی و گردش مالی بالای تاكسی‌یاب‌های اینترنتی از یك سو و تشدید آلودگی هوا، مصرف بنزین و ترافیك توسط آنها انتظار می‌رود كه مسوولان عوارض جدیدی از آنها اخذ كرده و درآمدهای حاصل از این محل را صرف حل معضل ترافیك و آلودگی كنند. همچنین الزام تاكسی‌یاب‌ها برای استفاده از تعداد مشخصی خودروی برقی یا هیبریدی و یا الزام رانندگان به استفاده از خودروهای كم‌كاركرد می‌تواند تا حدودی ضرری كه این تجارت جدید و پردرآمد به كلان‌شهرها وارد می‌كند را محدود كند.

موضوعی که تلاش خواهیم کرد در هفته‌های آینده با جزییات بیشتری به آنها بپردازیم.