نگاهی به مادربرد‌های پلتفرم AM4 شرکت ای‌ام‌دی

• 14 اسفند 1395 07:16 ق.ظ
• بهنام علیمحمدی

پس از معرفی رسمی پلتفرم کیبی‌لک توسط اینتل، کمتر کسی تصور می‌کرد که AMD به عنوان قدرتمند‌ترین رقیب سنتی اینتل برگ برنده‌ای نزد خود داشته باشد. حتی اعلام خبر عرضه سوکت AM4 نیز نتوانست تردیدها را برای تولید پردازنده‌های رقابتی، به یقین تبدیل کند. اما روند رخدادهای گذشته نشان داد که این شرکت با تمام قوا در حال کار روی تولید پردازنده‌‌های کم‌مصرف و چند هسته‌ای است.

 شرکت ای‌ام‌دی در یک کنفرانس خبری و تخصصی مدل‌های خانواده رایزن را رسانه‌ای کرد تا بار دیگر، خاطره نبرد نفس‌گیر میان هر دو رقیب سنتی در ذهن دوستداران AMD تداعی شود. خانواده رایزن اعضای خود در سه گروه SR7، SR5 و SR3 را به سراغ پلتفرم کیبی‌لک اینتل فرستاده است. اگرچه در میان سری رایزن نمی‌توان پردازنده‌ شش هسته‌ای را برای زورآزمایی با پلتفرم X99 اینتل پیدا کرد؛ اما ناگفته پیداست که سناریوی ای‌ام‌دی برای عرضه مدل‌های چهار و هشت هسته‌ای با قابلیت اورکلاکینگ بالا، کسب سهم از دست رفته بازار دسکتاپ و البته بازیابی حیثیت حرفه‌ای از دست رفته این شرکت را نشانه رفته است. مکمل این پازل برهم خورده، عرضه چیپ‌ست‌های سری 300  برای حمایت از پلتفرم رایزن است. این چیپ‌ست‌ها در پنج مدل X370، X300، B350، A320 و A300 تولید و در اختیار سازندگان مادربرد قرار گرفته‌اند. اما به دنبال این رونمایی‌ها، تاکنون نمونه‌هایی از مادربردهای سوکت AM4 توسط شرکت‌هایی چون ایسوس، گیگابایت و ازراک عرضه شده که به دلیل طراحی مناسب مدار رگولاتور ولتاژ پردازنده و همچنین قابلیت‌های چیپ‌ست 300، راندمان دور از انتظاری را به نمایش گذاشته‌‌اند.

 ایسوس یکی از مدعیانی است که مادربردهای متنوعی را برای چیپ‌ست‌های جدید اینتل و AMD تولید می‌کند. Crosshair VI Hero مادربردی از سری ROG است که برای پلتفرم رایزن طراحی شده است. امکانات به‌کار رفته در این مادربرد با مدل ماکسیموس VI برابری کرده و طراحی ویژه، این مادربرد را از سایر محصولات گیمینگ متمایز می‌کند. در نگاه اول، چیپ‌ست X370 تضمین‌کننده پایداری، انعطاف‌پذیری و قدرت اورکلاک بالای این مادربرد خواهد بود. همچنین طراحی مدار تغذیه ولتاژ پردازنده از12 فاز دیجیتال را به خدمت گرفته که به‌نظر می‌رسد در تامین ولتاژ حتی بزرگ‌ترین عضو خانواده رایزن، یعنی مدل هشت هسته‌ای 1800X هم با مشکلی مواجه نشود. چهار شکاف برای نصب حافظه‌های DDR4 در نظر گرفته شده که انرژی آن توسط دو فاز دیجیتال تامین می‌شود. به دلیل پایداری کمتر پلتفرم AMD نسبت به اینتل در بخش گرافیکی، بیشتر طراحان ترجیح می‌دهند تا شکاف‌های گرافیکی کمتری را به خدمت بگیرند. به همین دلیل، مادربرد VI Hero نیز در مجموع می‌تواند سه کارت گرافیک را برای استفاده از فناوری چند گرافیکی پشتیبانی کند. برخورداری از سیستم نورپردازی آئوراسینک، کدک صوتی حرفه‌ای S1220A، فناوری‌های LANGuard و GameFirst، تراشه وا‌فای دوبانده (AC) به همراه سوکت M.2 و درگاه USB3.1 امکانات متنوع این مادربرد خوش ساخت مخصوص بازی را تشکیل می‌دهند.

 اما شرکت ازراک نیز مدل X370 Fatal1ity Gaming K4 را به صورت اختصاصی برای دوست‌داران بازی‌های رایانه‌ای عرضه کرده است. همچون ایسوس، ازراک نیز برای این مادربرد از 12 فاز دیجیتال استفاده کرده تا به خوبی از عهده تامین ولتاژ برای پردازنده‌های رایزن AMD برآیند. برد این مادربرد به صورت مشکی یکدست و 8 لایه طراحی شده است. هرچند این محصول مخصوص گیمرها طراحی شده؛ اما کاربران نمی‌توانند بیش از دو کارت گرافیک PCI-Express 3.0 را بر روی آن نصب کنند. دو درگاه M.2، درگاه‌های متعدد ساتا 3، تراشه صوتی ساند‌بلاستر Cinema3، چیپ‌ست X370 و امکانات بصری چون LEDهای قرمز‌رنگ، این مادربرد را به محصولی شکیل و کاربردی تبدیل کرده است.

اگرچه هنوز زود است تا برچسب موفقیت را با خانواده رایزن و شرکت AMD همراه کرد؛ اما به‌نظر می‌رسد این شرکت عزم خود را جزم کرده تا اعتبار گذشته خود را بازیابی کند. شهرتی که با دومین ویرایش خانواده فنوم به اوج خود رسید؛ اما خانواده FX به ویژه پردازنده‌های بولدوزر کابوس وحشتناکی را برای دومین سازنده بزرگ پردازنده در جهان رقم زد. به هر تقدیر رایزن مولفه‌های توانمندی چون لیتوگرافی 14 نانومتر، مدل‌های پرهسته، مصرف کمتر انرژی و قابلیت اورکلاکینگ قابل قبول را در کارنامه خود دارد و می‌تواند به عنوان یک رقیب جدی برای بازار کیبی‌لک‌های اینتل محسوب شود.