اولیـن و پرتیـراژتـرین هفتـه نـامه ICT کشـور

سال 2017 و هفت دستاورد فاوا در خدمت صنعت خودروسازی

هفت دستاوردِ از پیش آشنا، برگزیده از میان دستاوردهای بیکران فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات می‌توانند در پسخوان صنعت خودروسازی و در پیشخوان این صنعت، یعنی در خودروهای جدید و در بازار خرید و فروش آنها، پیشران این بازار و موجب تحول‌آفرینی این صنعت در سال 2017 شوند.
این هفت دستاورد فاوا عبارتند از: فناوری زنجیره بَستَک، فناوری واقعیت برافزوده، فناوری چاپ سه‌بُعدی، فناوری هوشمندی خودآیین، فناوری امنیت سایبری، فناوری سهیم‌سازی سایبری و تحلیل‌کاوی آینده‌نگر در «بزرگ‌داده»‌ها.
1. به خدمت گرفتن «فناوری زنجیره بَستَک» در «مدیریت زنجیره تامین»
برای درک این کاربری فاوا در پسخوان صنعت خودروسازی باید نخست به دو مفهوم «فناوری زنجیره بَستَک» و «مدیریت زنجیره تامین» (Supply Chain Management)» پرداخت:
* هردو مفهوم مذکور از دستاوردهای فاوا در سال‌های گذشته هستند، اما آنچه جدید است، کاربری فناوری زنجیره بَستَک در مدیریت زنجیره تامین (SCM) صنایع خودروسازی است.
* زنجیره بَستَک، تازه‌ترین فناوری و به عبارتی super-hot technology در حال حاضر است. منظور از اصطلاح «زنجیره بَستَک» [یا به قول مترجمان ویکی‌پدیای فارسی: "زنجیره بلوکی" (به انگلیسی: Block Chain)] فناوری رمزنگاری به‌خصوصی است که در شبکه‌ای توسعه‌پذیر و قابل رشد متشکل از تعدادی Datasets یا دادگان توزیع شده به خدمت گرفته می‌شود، تا از طریق اطلاع‌رسانی تغییرات در هر دادگان به سایر دادگان‌ها و اجماع‌سازی در میان گره‌های شبکه و ثبت منظم تراکنش‌های قبلی در پیشینه تراکنش‌های بعدی، درستی همه پایگاه‌ها قابل راستی‌آزمایی باشد، صحت داده‌ها تضمین شود و دستکاری و آفندهای تخریبیِ احتمالی، بی‌اثر و خنثی شوند. این فناوری (که در متون مرجع، sizzling blockchain نامیده می‌شود) در سال 2016، در مدیریت زنجیره تامین بعضی از شرکت‌های خودروسازی و قطعه‌سازان تامین‌کننده آنها، با موفقیت آزموده شد و در سال 2017 شتابدهنده و پیشران خط تولید خودروسازان بزرگ می‌شود.
* اصطلاح "مدیریت زنجیره تامین" نیز به معنی شبکه‌سازی برای مدیریتِ به جریان انداختنِ سه نوع «اُبژه» است. این «اُبژه»ها عبارتند از: 1) کالاها (مواد و قطعات مورد نیاز خودروسازان)؛ 2) اطلاعات (داده‌های مربوط به زمان و مکان و مقدار و مسیرهای ترابری مواد و قطعات)؛ و 3) ارزش‌ها (اقلام مربوط به قیمت و هزینه سفارش و تراکنش). این سه نوع «اُبژه» در امتداد مراحل فرایند زنجیره تحویل و تحول کالا و خدمات، با هدف افزایش بهره‌وری مشتریان (تحویل گیرندگان کالا یا خدمات) و افزایش اثربخشی در نزد تامین‌کننده و مصرف‌کننده، به صورت چرخه‌ای جریان می‌یابند و پردازش می‌شوند.

نمودار زنجیره تامین

کاربری «فناوری زنجیره بَستَک» در «مدیریت زنجیره تامین»، موجب خلق پروتکل‌های مطمئن، با دقت بالا و افزایش بهره‌وری و اثربخشی در پسخوان صنعت خودروسازی می‌شود.
2. به خدمت گرفتن «فناوری واقعیت برافزوده» برای ایمنی راننده و ساده‌سازی تعمیر خودرو
در حالی که واقعیت مجازی، جهانی شبیه‌سازی شده خلق می‌کند، واقعیت برافزوده، جهان واقعی را با عناصری سودمند غنی‌تر از معمول می‌کند. نمونه مشهور واقعیت برافزوده، بازی پوکمون‌گو به وسیله گوشی‌های همراه هوشمند است.
اکنون در سال 2017 همه شرایط فنی-کاربردی آماده شده‌اند تا در صنعت خودروسازی برای راهنمایی راننده از طریق infotainment و در برنامه‌های کاربردی بازرسی و تعمیر خودرو برای اطلاع‌رسانی دیداری به تعمیرکار خودرو، از واقعیت برافزوده استفاده شود.
خودروها، ابزار مکانیکی، الکتریکی و الکترونیکی پیچیده‌ای هستند و فناوری واقعیت برافزوده می‌تواند در ساده‌سازی استفاده از آنها کمک‌های شایان توجهی به دارندگان خودرو، تعمیرکاران و حتی به خریداران و فروشندگان خودرو کند. برای مثال: به کمک واقعیت برافزوده خریداران می‌توانند پیش از سفارش و خرید، از شکل کلی خودرو گرفته تا مبلمان داخلی خودرو را از میان گزینه‌های متعددی ببینند و انتخاب کنند.
3. به خدمت گرفتن چاپ سه‌بُعدی: صرفه‌جویی در هزینه طراحی خودرو و افزایش ایمنی آن
در سال 2017، فناوری چاپ سه‌بعدی وارد حوزه‌هایی به‌کل جدید می‌شود و خودروسازان قدیمی و حتی بازیگران جدید این صنعت می‌توانند به طراحی و چاپ سه‌بعدیِ منبع‌بازِ مدل اولیه خودروی مورد نظر کاربران بپردازند.
تاکنون، بدنه خودرو از چند قطعه قابل اتصال به هم، طراحی و ساخته می‌شد؛ اما در سال 2017 بدنه خودرو را می‌توان از یک قطعه واحد درست کرد و انتظار داشت که با همان مواد قدیم، بدنه‌هایی محکم‌تر از گذشته ساخته شوند. ساخت این نوع بدنه به‌قدری سریع صورت می‌گیرد و به اندازه‌ای ارزان تمام می‌شود و شکل ظاهری بدنه آنچنان متنوع، دلخواه و روزآمد می‌شود که می‌تواند رفتار صاحبان خودرو پس از تصادف را دگرگون کند، یعنی صاحب خودرو می‌تواند به‌جای تحویل خودرو به صافکار، طراحی چاپ بدنه جدیدی را سفارش دهد. توسعه این فناوری، نه تنها فعالیت صافکارها را تحت تاثیر قرار می‌دهد، بلکه رفتار شرکت‌های بیمه‌گر و قراردادهای بیمه بدنه را نیز متاثر می‌سازد. از سال 2017 به مرور، شغل صافکاری، منسوخ و ابزار کار صافکاران به اشیایی موزه‌ای تبدیل می‌شود.
4. به خدمت گرفتن «هوشمندی خودآیین» در خودروهای بی‌راننده
«کارکردپذیری خودآیین» یا autonomous functionalityدر سال 2017 تقریبا در هر اتومبیل تازه تولیده شده‌ای تعبیه می‌شود و به‌جای خودروهای دارای راننده انسانی، «وسیله‌ای خودآیین» یا Autonomous vehicle برای "رانندگی دست‌آزاد" و "خودپارک‌کنی" خودرو به بازار خواهد آمد. این نوع خودروها در سال 2017 در خیابان‌های جهان بیش از پیش جولان خواهند داد.
جنبش استفاده از «کارکردپذیری خودآیین» در صنعت خودروسازی، توقف‌ناپذیر است و از سال 2017 تا سال 2021 به نقطه اوج جدیدی خواهد رسید. در نظر داشته باشید که شرکت فورد قول داده است که در سال 2021، صرفا تولید انبوه خودروهای خودآیین را آغاز می‌کند.
شرکت تسلا و گوگل هم در سال 2017 می‌کوشند تا در رقابت با خودروسازان قدر، خودروهای بی‌راننده خود را به بازارهای جهانی روانه کنند. آنها با شگردی موسوم به platooning یا «جوخه‌سازیِ» تعدادی از خودروهای بی‌راننده (شبیه به دسته‌ای از سربازان که منظم و با فاصله ثابت از هم حرکت می‌کنند) روش‌هایی را با موفقیت آزموده‌اند تا راه‌بندان در جاده‌ها دیگر رخ ندهد، از تولید گازهای سمی کاسته شود و حادثه «تصادف فلوریدا» تکرار نشود.
توضیح این که: منظور از «تصادف فلوریدا» حادثه‌ای است که میان خودروی مجهز به "اتوپایلوت" ساخت شرکت تسلا و یک کامیون، با ویژگی‌های کروکی زیر در فلوریدا در هفتم می 2016 رخ داد که منجر به فوت صاحب خودرو شد.

5. به خدمت گرفتن فناوری‌های امنیت سایبری در خودروهای مجهز به «یادگیری ماشینی»
مهندسی ایمن‌سازی خودروها و تصادفات رانندگی، تاکنون شبیه به بازی موش و گربه، همدیگر را دنبال کرده‌اند؛ ولی اکنون فناوری‌های هوش مصنوعی، پایان این بازی را نوید می‌دهند، به شرط آن که خودروهای هوشمند، مورد حمله ویروس‌های سایبری واقع نشوند. به همین دلیل، خودروهای هوشمند معمولا با «سپرواره»های قوی، نرم‌افزارهای ضد ویروس مجهز می‌شوند، اما این تجهیزات، ضامن ایمنی صددرصدی خودروی هوشمند نیستند. لذا این خودروها در سال 2017 به فناوری یادگیری ماشینی مجهز می‌شوند. به این ترتیب، خودروهای هوشمند، در هر شراطی، "رِزیلیِنت" یا تاب‌آور می‌شوند. (خوانندگان عزیز توجه داشته باشند که resilience یا تاب‌آوری، مفهوم برتری است که اصطلاح "اقتصاد مقاومتی" از آن مشتق شده است!) خودروهای رِزیلیِنت می‌توانند خود را با هر شرایط بدی، به نفع ایمنی خود وفق دهند، از امنیت خود، حراست و دفاع کنند و از حوادث گذشته برای حفاظت خود در آینده درس بگیرند.
6. به خدمت گرفتن فناوری سهیم‌سازی سایبری در ترابری جاده‌ای
به‌رغم مشکلات حقوقی که دو تاکسی‌یاب برخط در ایران؛ و "اوبر" در جهان دارند و با شکایاتی از چند سو مواجهند، خودروسازان بزرگ جهان با هم توافق کرده‌اند که برای نخستین بار در تاریخ صنعت خودروسازی، در سال 2017، پا را از گلیم خود فراتر بگذارند و به کمک فاوا به تولید تاکسی‌های برخط بپردازند و تاکسی‌یابی برخط را به "جریان اصلی" یا mainstream در ترابری شخصی در جهان تبدیل کنند.
خودروسازان بزرگ جهان حتی مدل‌های لیزینگ مناسبی را مورد توجه خود قرار داده و برگزیده‌اند. آنها مطمئن هستند که در سال 2017 از این رهگذر، فروش بیشتر و سود فزاینده خواهند داشت.
7. به خدمت گرفتن تحلیل‌کاوی آینده‌نگر در «بزرگ‌داده»‌ها
در نهایت، خودروسازان بزرگ جهان، تعداد پرشماری از کارشناسان تحلیل‌کاوی آینده‌نگر (predictive analytics) را موظف به داده‌کاوی در بزرگ‌داده‌های شرکتی و کشوری در اقصی نقاط جهان کرده‌اند تا بتوانند به دانش لازم برای درک رفتار بازار، درخواست‌های آتی رانندگان و پیشگیری از حوادث ناگوار آینده دست یابند و از آسیب‌پذیری‌های تاکنونی این صنعت بزرگ بکاهند.
بدیهی است که از دستاوردهای این فعالیت، مصرف‌کنندگان نیز از رهگذر ارزان شدن تعرفه بیمه‌ها، کمتر شدن تصادفات راهنمایی و رانندگی، رفع راه‌بندان، بهبود خدمات تاکسیرانی برخط و هوای پاک بهره‌مند خواهند شد.