**(این ستون هر هفته حسب وظیفه رسانهای، اطلاع افکار عمومی و اقدام نهادهای مسوول، تا حصول نتیجه روشن و مشخص منتشر خواهد شد.)**
در تاریخ 14 اسفند سال 95 گزارشی در خصوص تخلف محرز خلق پول توسط برخی شرکتها همچون ایرانسل و جیرینگ در عصر ارتباط منتشر شد كه نهایتا در تاریخ 16 اردیبهشت سال 96 نیز مدیركل فناوری اطلاعات بانك مركزی آن را رسما تایید كرد، بررسیها نشان میدهد همچنان این تخلف توسط ایرانسل و جیرینگ در حال انجام است و بخش نظارت بانك مركزی بهعنوان مجری قانون با وجود ابلاغ مدیر کل IT این بانک و اطلاع از کموکیف ماجرا تاكنون با این موضوع برخورد نكرده است.
این در حالی است كه این موضوع را در هفتهای كه گذشت بارها از روابط عمومی بانك مركزی پیگیری كردیم، اما پاسخی در خصوص اینكه آیا بانك مركزی با این تخلف برخورد كرده یا قرار است برخوردی انجام دهد دریافت نشد.
براساس قانون صریح بانک مرکزی، هیچکدام از اپراتورها، شرکتهای PSP و شرکتهای فعال در ارایه خدمات مالی و بانکی، حق استفاده از کیف پول در خارج از اکوسیستم حوزه فعالیتشان را ندارند، طبق بررسی خبرنگار عصر ارتباط در انتهای سال گذشته، برخی شرکتها تفسیر و برداشتی مشابه با بانک مرکزی از مقررات مذکور نداشته و با خرج پول خارج از اکوسیستم کیف پول خود، به خلق پول اقدام کردهاند که این موضوع یک تخلف محرز محسوب میشود و البته با وجود آگاهی نهاد نظارتی و رسانهای شدن ماجرا و اطلاع افکار عمومی همچنان ادامه دارد.
آخرین مشاهدات ما نشان میدهد، شرکت جیرینگ همچنان مبالغ کیف پول خود را در اکوسیستمهای دیگری همچون فروشگاههای اینترنتی و یک تاکسییاب هزینه میکند و از طرف دیگر شرکت ایرانسل نیز در یک تفاهم نامشخص با یک فروشگاه اینترنتی این امکان را برای مشترکان خود فراهم کرده که آنها در هنگام خرید اپلیکیشنهای پولی به جای پرداخت پول، هزینه را از طریق کسر شارژ سیمکارت خود پرداخت کنند که این موارد دقیقا مصداق خلق پول و مغایر با سیاستها و قوانین نظام مالی و بانکی کشور است.
البته این تخلفات را ناصر حکیمی، مدیر کل فناوری اطلاعات بانک مرکزی در حاشیه مراسم رونمایی از نخستین تراکنش رسمی پرداخت از طریق NFC تایید و اعلام كرد كه این موضوع برای برخورد قانونی به واحد نظارت بانك مركزی اعلام شده است.
سکوت در برابر یک تخلف مشهود دیگر
بررسیهای خبرنگار ما نشان میدهد با وجود این که ارایه سرویس کارت به کارت روی بستر USSD به دلیل ناامنی این بستر ممنوع اعلام شده بود اکنون در شبکه بانکی این سرویس بر روی کانال USSD در حال ارایه است و افراد به راحتی میتوانند از این طریق اقدام به انتقال وجه از طریق کارت به کارت کنند.
این در حالی است که شرکت شاپرک از سالها پیش به دلیل ناامن بودن بستر USSD ارایه این سرویس را برای شرکتهای پرداخت الکترونیکی ممنوع کرده بود و شرکتهای پرداخت الکترونیکی (PSP) که بیشترین سهم پرداخت الکترونیکی از کانال موبایل را در اختیار دارند از ارایه این سرویس منع شدهاند.
نکته قابل توجه اینکه شرکت شاپرک که بازوی نظارتی بانک مرکزی در حوزه پرداختهای الکترونیکی است، هیچگونه نظارتی بر روی شبکه بانکی ندارد و شبکه بانکی مستقیما زیر نظر بانک مرکزی فعالیت میکند و مدیران شاپرک به همین دلیل نمیتوانند به این موضوع وارد شوند.
اینکه چرا بانک مرکزی اجازه نمیدهد که شاپرک به عنوان بازوی تخصصی خود بر روی این بخش از خدمات بانکها نظارت داشته باشد، سوالی است که به دلیل عدم پاسخگویی مدیران بانک مرکزی نتوانستیم پاسخی برای آن پیدا کنیم.
از آنجا که سرویس کارت به کارت براساس میزان مبلغ منتقل شده کارمزدی از 500 تا 3 هزار و 500 تومان توسط دارنده کارت به بانکها پرداخت میشود این عاملی است که بانکها برای افزایش درآمد خود حاضر به پذیرفتن ریسکهای ناشی از نا امن بودن سرویس USSD هستند.
هماکنون در حوزه کلاهبرداری از طریق فیشینگ در فضای مجازی بانکهای بزرگی هستند که با وجود اینکه دخالتی در این اتفاق ندارند حاضر به پرداخت وجه به مشتری خود هستند تا برند آنها در افکار عمومی دچار خدشه نشود.
اما در موضوع کارت به کارت در بستر USSD که توسط برخی از بانکها ارایه میشود با وجود درآمد پایین برای بانکها آنها این ریسک را به جان خریدهاند و این سرویس را ارایه میدهند ولی اینکه بانک مرکزی در این خصوص با وجودی که در حوزه شرکتهای پرداخت الکترونیکی بسیار جدی برخورد کرده و در این طرف ماجرا سمت بانکها اقدامی انجام نداده سوالبرانگیز است.
**در پایان تاکید میشود نظر به صراحت قانون، اطلاع مرجع رسیدگیکننده به این تخلف و اطلاع مخاطبان از چگونگی عملکرد دستگاههای مسوول، این ستون تا حصول نتیجه مشخص و روشن بهچاپ خواهد رسید.**