هِلثتِک (Healthteh يا فناوری سلامت) بخش اقتصادی نسبتا نویی در حوزه صنعت فَدَکت است که بهخصوص در عصر رژیم جهانی کرونا، باعث و بانی تشکیل بزرگترین مجتمع شرکتهای نرمافزاری متخصص در زمینه فدکت و فناوریهای زنجیره بلوکی در جهان شده و در این روزهای کرونایی، بخشی پردرآمد، آیندهساز و بسیار پر جنب و جوش است.
یکی از این مجتمعهای شرکتی بزرگ در حوزه هلثتک، تشکیلاتی است که پلتفرم «میپازا (MiPasa)» را برای سازمان بهداشت جهانی راهاندازی کرده است. [پیشتر در همین هفتهنامه نوشته بودم که:
- پلتفرم مذکور در نهم فروردین 1399 با مشارکت شرکتهای بزرگ فعال در حوزه فدکت بهمنظور اشتراکگذاری دادههای مرتبط با همهگیری ویروس کرونای جدید، ازقبیل شرکت فناوری آی.بی.اِم، شرکت رایانهای اُراکل، شرکت زنجیره بلوکیِ بنگاهیِ «هاسرا» Hacera و شرکت فناوری اطلاعات مایکروسافت راهاندازی شده است (نگاه کنید به مقاله «میپازا، بزرگراه اطلاعات جهانی همهگیری کووید-19»، مورخ 23 فروردین 1399 منتشر شده در شماره 943 عصر ارتباط، ص 3)]
اما دو مفهوم «هایپِرلِجِر» و «هایپِرلِجِرفَبریک» (که در ادامه معنی آنها را تعریف خواهم کرد) در شکلگیری بزرگترین مجتمع شرکتهای نرمافزاری متخصص در زمینه هِلثتِک (فناوری سلامت) به کمک فدکت در جهان، نقش اساسی ایفا میکنند.
تعریف «هایپِرلِجِر»
هایپِرلجر (Hyperledger) اصطلاحی برساخته (جعلی) به معنی «اَبَردفترِ کل» است که در واقع یک نوآوری مفهومی در زمینه فناوری شبکهسازی زنجیرههای بلوکیِ متنباز، به حساب میآید.
شکل سازمانی «اَبَردفتر کل» شبیه به گلخانهای است که ذیل آن یک تلاش جمعیِ همافزا برای اجرای چندین پروژه متنباز [multi-project open source collaborative effort] که به یکدیگر مرتبط و درهمتنیده هستند، صورت میگیرد تا به نتیجه مطلوب برسد. مصداق عملی «هایپِرلجر»، وحدتبخشی به فعالیتهای متنوع شماری از شرکتهای خدماتی/نرمافزاری و سختافزاری فعال در زمینه توسعه صنعتی و بنگاهیِ زنجیره بلوکی در اقصی نقاط جهان است. (تاکید بر صفت «بنگاهی» در عبارت «توسعه صنعتی و بنگاهیِ زنجیره بلوکی» به این منظور است که منطقه و محل اجرای شبکه زنجیره بلوکی، محدود است به یک بنگاه تجاری یا یک مجتمع اقتصادی بزرگ)
از این منظر، هایپِرلجر یک چتر سازمانی یا به بیان دیگر یک سازمان چتری (Umbrella Organization) است. مصداق واقعی این چترِ مفهومی، بنیاد لینوکس (Linux Foundation) است که علاوه بر نمایندگی کردن اعضای تشکیلدهنده چتر سازمانی، از دادههای فراپرورده آنها نیز میزبانی میکند.
نمودار (1) مفهوم هایِپِرلجر و چتر سازمانی و شبکه حاصل از همکاری شرکتهای نرمافزاری فعال در زمینه توسعه صنعتی و بنگاهیِ زنجیره بلوکیِ متنباز را نشان میدهد.
نمودار (1)، شکل مفهومی هایِپِرلجر
ماخذ نمودار (1) https://www.hyperledger.org/:
تعریف «هایپِرلجرفَبریک»
«هایپرلجرفبریک» (Hyperledger Fabric) نیز قبل از هرچیز، یک نوآوری مفهومی و اصطلاحشناختی به معنی «بافتار ابردفتر کل» است. مصداق بیرونی هایپرلجرفبریک، نرمافزاری است که مبنای توسعه برنامهها و راهحلهای معماری پودمانیِ شبکههای زنجیره بلوکیِ بزرگ است. نرمافزار هایپرلجرفبریک به پدیدآورنده و توسعهدهنده برنامههای کاربردی فدکتمحور (DLT-based) این امکان را میدهد که مولفههایی مانند اجماع و خدمات عضویت را به راحتی در برنامه بگنجاند. به این ترتیب، اجرای هایپرلجرفبریک، رویکردی یگانه برای رسیدن به اجماع و انجام تراکنشهای مورد نظر در دادوستد اطلاعات و نگرشها میان کاربران را فراهم میکند، در حالی که ضمن رسیدن به اجماع، امنیت حریم خصوصی کاربران و مشارکتکنندگانِ در شبکه به خطر نمیافتد.
سامانهای تشکیلدهنده «هایپِرلِجرفَبریک» را نمودار (2) نشان میدهد.
نمودار (2)- فرایندها و سامانهای تشکیلدهنده یک «هایپرلِجرفَبریک»
ماخذ نمودار (2) :
https://images.app.goo.gl/AdvJg1bew7i8iR5z8
تفاوت میان «هایپِرلجر» و «هایپِرلجرفَبریک» در این است که هایپِرلجر میتواند دارای شبکه زنجیره بلوکیِ غیرِ مجوزبنیان (unpermissioned blockchain network) و یا شبکه زنجیره بلوکیِ مجوزبنیان (permissioned blockchain network) باشد اما هایپِرلجرفبریک تنها دارای شبکههای زنجیره بلوکی مجوزبنیان است.
مشهورترین شرکتهایی که ذیل یک «سازمان چتری» به میزبانی و مدیریت بنیاد لینوکس گرد هم آمدهاند، عبارتند از: اینتل، آی.بی.اِم و سَپ آریبا [شرکتSAP Ariba، بنگاهی مستقر در آمریکا است که توسط یک شرکت نرمافزاری در آلمان به نام SAP خریداری شده است.]
قابل توجه است که اندکی پیش از انتشار خبر راهاندازی «میپازا» اعلام شده بود که یک «سازمان چتری» بزرگ برای تجمیع پروژههای مبتنی بر فدکت و گردآوری شرکتهای فعال در زمینه شبکهسازی زنجیرههای بلوکی در سراسر جهان در ذیل آن «سازمان چتری» به وجود آمده است به نام هاسرا (در این مورد رجوع شود به https://www.coindesk.com/ibm-hacera-create-distributed-yellow-pages-for-blockchain-networks)؛ و البته همین «شرکت هاسرا» که مجتمعی از شرکتهای بزرگ تولیدکننده محصولات فدکت است خود یکی از اجزا و زیرمجموعه بنیاد لینوکس است!
یک توضیح: منظور از صنعت فدکت، بخش اقتصادی حاصل از فعالیت شرکتهای پدیدآورنده پلتفرمهای مبتنی بر فناوری دفتر کل (فدکت) [یا Distributed Ledger Technology (DLT)] است. فدکت، بنا به تعریف: فناوری ایجاد دادگانی غیرمتمرکز است که توسط مشارکتکنندگان مختلف ایجاد و مدیریت میشود و درنتیجه توسط هیچ مرجعی اعم از دولتی یا غیردولتی که نقش حکَمیت یا داوری قانونی را داشته باشد، نظارت و پایش نمیشود. البته معنی فقدان حکَمیت یا داوری و بهطور کلی نبود هر نوع میانجی بین مشارکتکنندگان این است که کسی از بیرون بر تراکنشها و محتوای دادگانها نظارت عالیه ندارد و هوش مصنوعی مندرج در فدکت، تنها تضمینکننده حریم خصوصی مشارکتکنندگان گمنام و حافظ امنیت و صحت کلاندادههای تولیدشده و دادگان توزیعشده است. اما همچنین باید در نظر داشت که گرچه حریم خصوصی مشارکتکنندگان در عین گمنامی ایشان و امنیت و صحت کلاندادههای تولیدشده و دادگان توزیعشده حفظ و تضمین ميشود، اما شرکت فراهمآور و نگهدارنده پلتفرم فدکت حق بهرهبرداری از کلاندادههای ثبت و ضبط شده در پایگاه دادهها را دارد و همواره قادر است به کمک روباتهای دادهکاو و تحلیلگران ماشینی و انسانی خود به جستوجوی مداوم مطالبی معین در دادگانها بپردازد برای اینکه دانش و نگرشی را به دست آورد و از این راه کسب درآمد کند یا به هدفی برتر از کسب درآمد، نایل شود.
البته تعریف «دفتر کل توزیعشده» (دَکت) بسیار شبیه به تعریف «زنجیره بلوکی» است زیرا در مورد زنجیره بلوکی هم گفته میشود که آن نیز رشتهای متشکل از دادگانی است که توسط مشارکتکنندگان بهنگامسازی و به اشتراک گذاشته میشود و مشارکتکنندگان را قادر میسازد بدون نیاز به وجود یک میانجی، دادهها را با دیگران بهصورت ایمن به اشتراک بگذارند و از آنچه مبادله میشود، پیشینهای معتبر نگهداری شود.
لذا این پرسش به وجود میآید که پس فرق میان دفتر کل توزیعشده (دکت) و زنجیره بلوکی چیست؟
- پاسخ این است که:
دفتر کل توزیعشده (دکت) مفهومی برتر و عمومی است در حالی که زنجیره بلوکی، مفهومی خاص است.
شایان توجه است که اصطلاح «زنجیره بلوکی» (Blockchain) برای نخستین بار با نوآوری بیتکوین و سپس با سایر رمزارزهای مشابه بیتکوین از سال 2008 به بعد ضرب و به مرور رایج شد ولی از آنجا که فناوری مربوط، فراتر از تولید رمزارز، دارای کاربردهای بیشماری در دیجیتالیسازی و خودکارسازی فرایندهای اداری مانند دیوانسالاریها، بانکداریها و مدیریت پایگاه دادهها است، لذا ضروری بود اسمی و مفهومی عامتر از «زنجیره بلوکی» و Blockchain ضرب و رایج شود تا حوزههای جدیدی که با منطق «زنجیره بلوکی» و به کمک فناوری Blockchain خودکارسازی میشوند، از حوزه رمزارزها متمایز شوند. این مفهوم عام همانا Distributed Ledger Technology (DLT) يا «فناوری دفتر کل توزیعشده (فدکت)» است.
مشاغل پردرآمد در بخش هلثتک
در دورانی که اکثر بخشهای اقتصادی در همه کشورها بیکار و کمکار شدهاند، مشاغل مربوط به بهداشت و سلامت بسیار پرکار و در خط اول جبهه مقابله علیه کرونا هستند. درنتیجه اشتغال در بخش هلثتک نیز دارای عرضهکنندگان بسیاری از سوی شرکتهای بزرگ و نهادها است. در این بخش علاوه بر استخدام جدید پزشکان در رشتههای مرتبط و ویروسشناسان، استخدام جدید تعدادی متخصص فناوری اطلاعات به شرح زیر انجام میشود:
1. دادهشناسان یا همان دیتاساینتیستها (با 22 هزار و 795 جای خالی برای استخدام فوری با میانگین حقوق سالانه 113 هزار دلار آمریکا)
2. مهندسان نرمافزار (با 118 هزار و 555 جای خالی برای استخدام فوری با میانگین حقوق سالانه بیش از 92 هزار دلار آمریکا)
3. مهندسان DevOPs یا کارشناسان توسعه و بهرهبرداری نرمافزار (با 27 هزار و 673 جای خالی برای استخدام فوری با میانگین حقوق سالانه 113 هزار دلاری)
4. مهندسان امنیت سایبری (با 61 هزار جای خالی برای استخدام فوری با میانگین حقوق سالانه 100 هزار دلار آمریکا)
5. تحلیلگر داده (با 6 هزار و 124 جای خالی برای استخدام فوری با میانگین حقوق سالانه 62 هزار دلاری)
6. solution Architects يا معماران راهحل (با 74 هزار و 892 جای خالی برای استخدام فوری با میانگین حقوق سالانه 111 هزار دلار آمریکا)
7. مهندسان سیستمها (با 72 هزار و 418 جای خالی برای استخدام فوری با میانگین حقوق سالانه 78 هزار دلاری)
8. توسعهدهندگان نرمافزار (با 73 هزار و 811 جای خالی برای استخدام فوری با میانگین حقوق سالانه 77 هزار دلار آمریکا)
9. User Experience Designer یا مدلسازان تجربه کاربر (با 4 هزار و 869 جای خالی برای استخدام فوری با میانگین حقوق سالانه 85 هزار دلار آمریکا)
10. اَدمین سیستمها (با 41 هزار و 908 جای خالی برای استخدام فوری با میانگین حقوق سالانه 65 هزار دلار آمریکا)
11. مهندسان اپلیکیشن (با 100 هزار و 57 جای خالی برای استخدام فوری با میانگین حقوق سالانه 70 هزار دلار آمریکا)
12. مهندس داده (با 85 هزار و 997 جای خالی برای استخدام فوری با میانگین حقوق سالانه بیش از 130 هزار دلار آمریکا)
13. مدیر فرآورده (با 86 هزار و 646 جای خالی برای استخدام فوری با میانگین حقوق سالانه 109 هزار دلار آمریکا)
14. توسعهدهنده جاوا (با 29 هزار و 320 جای خالی برای استخدام فوری با میانگین حقوق سالانه 79 هزار دلار آمریکا)؛ و
15. مهندس فروش (با 28 هزار و 139 جای خالی برای استخدام فوری با میانگین حقوق سالانه 88 هزار دلاری).
ماخذ اطلاعات استخدام جدید در مشاغل مذکور: https://www.digitaltrends.com/business/best-tech-jobs/ است که در تاریخ 22 آوریل 2020 مشاهد شد.
بدون شک آمار و اطلاعات مذکور فقط قسمت کوچکی از استخدامهای جدید در شرکتهای حوزه فاوا به شمار ميرود. تنها در نظر بگیرید که شرکت اینترنتی خردهفروشی «آمازون»(amazon.com) در ماه گذشته حداقل 100هزار نفر از کشورهای مختلف را در حوزه انبارداری و پیک و تحویل بسته استخدام کرده است. پس رژیم کرونا که عموما تهدید است، فرصتآفرین نیز محسوب ميشود!
دیدگاهها