اولیـن و پرتیـراژتـرین هفتـه نـامه ICT کشـور

اقتصاد و بانکداری در طول بحران شیوع كوويد 19

23 تیر 1399 11:25 ق.ظ

در جهان شاید کمتر کسی را بتوان پیدا کرد که شیوع بیماری کووید19 را از نزدیک حس نکرده باشد.

اقتصاد و بانکداری در طول بحران شیوع كوويد 19

در حالی که تلاش‌ها برای یافتن درمان موثر و اکتشاف یک واکسن در حال انجام شدن است و هشدار سازمان جهانی بهداشت مبنی بر آغاز پیک ثانویه شیوع این بیماری به‌طور رسمي اعلام شده است، برخی از کشورها موفق به مهار انتشار این بیماری شده‌اند بنابراین امکان بازگشت محتاطانه به زندگی اقتصادی هر روز بیشتر و بیشتر می‌شود. حتی با این وجود، مشاغل بیشتری از سر گرفته می‌شوند و افراد بیشتری قادر به بازگشت به کار هستند.

برای سنجش و پیش‌بینی تحول در گردش مالی و صنعت بانکداری در جهان، یک سری نظرسنجی جهانی از سرپرستان مالی خانواده‌ها با توجه به بحران شیوع ویروس کرونا را بررسی می‌کنیم (ابتدا در آوریل 2020 و دوباره در ماه مه). این بررسی 30 کشور را شامل می‌شود؛ 68 درصد از جمعیت جهانی و 82 درصد از کل موارد ابتلا به بیماری کووید19 که در تاریخ 17 ژوئن گزارش شده‌اند.

از ماه مه تا کنون، در سراسر جهان درک صاحب‌نظران از سلامت اقتصاد ملی منفی بوده، از ماه آوریل نیز وضعیت کمی بدتر شده و ارزیابی وضعیت سلامت فعلی اقتصاد ملی در برزیل و هند به شدت کاهش یافته است. با این حال، انتظارات گزارش شده برای سه ماه آینده از 12 آوریل تا کنون تا حدودی در هر 12 کشور بهبود یافته است؛ به ویژه در ایتالیا، اسپانیا و ترکیه.

سرپرستان اقتصادی خانوارها در سراسر جهان از کاهش درآمد، پس‌انداز و هزینه خبر می‌دهند. در بیشتر کشورها، بین 20 تا 60 درصد سرپرستان خانوار می‌گویند «امنیت شغلی‌شان بیش از حد پایین آمده و ترس از دست دادن شغل‌شان را دارند.» تقریبا نیمی از این جمعیت یا حتی بیشتر، دیگر قادر به پس‌انداز مالی نیستند. در این شرایط، پشتیبانی از بانک‌هایی که چرخش مالی بیشتری دارند و بالطبع صاحبان حساب بیشتری برایشان وجود دارد، انتظار می‌رود نقش اصلی را در بهبود شرایط اقتصادی ایفا کنند؛ از جمله: صرف‌نظر از دریافت هزینه‌های دیرکرد، کاهش دریافتی‌ها به حداقل ممکن یا موافقت با تاخیر کوتاه یا حتی پرداخت بلند مدت اقساط وام.

در عین حال، استفاده از پول نقد هنوز هم روند رو به کاهش دارد و اشکال پرداخت دیجیتال، محبوبیت بیشتری در میان اقشار مختلف جامعه پیدا کرده‌اند.

عقیده صاحب‌نظران اقتصاد جهانی

سرپرستان اقتصادی خانوار در سراسر جهان احساس می‌کنند رشد اقتصاد در کشورهای‌شان ضعیف یا در بهترین حالت خنثی است (شکل 1). در آفریقای جنوبی و ایتالیا که ضربه بسیار سختی از شیوع این بیماری خورده‌اند، به ترتیب 73 و 64 درصد از پاسخ‌دهندگان، اقتصاد کشورشان را ضعیف ارزیابی می‌کنند.

با این حال در چین، به عبارتی منشا گسترش شیوع ویروس کرونا و جایی که گزارش‌ها حاکی از پیشرفت بیشتر نسبت به جهان در متوقف کردن گسترش كوويد19 است و اقتصاد به سمت فعالیت طبیعی‌تر پیش می‌رود، 11 درصد از سرپرستان خانوار دیدگاه‌شان نسبت به اقتصاد کشور، مثبت بوده؛ در حالی که تنها 15 درصد آن را منفی (ضعیف) ارزیابی کردند. در هند نیز آمار افرادی که از شرایط اقتصادی کشورشان راضی بوده‌اند 16 درصد است.

همان‌طور که مشاهده شد، سرپرستان اقتصاد خانواده، وضعیت مالی شخصی خودشان را ضعیف ارزیابی می‌کنند. باز هم از این نظر آفریقای جنوبی و ایتالیا به ترتیب با 39 و 21 درصد از پاسخ‌دهندگان، کشورهای سرآمد بودند. چین و ایالات‌متحده اما شرایط متفاوتی دارند. در هر دو کشور، افراد شرکت‌کننده در این نظرسنجی، امور مالی شخصی خود را اندکی مثبت ارزیابی می‌کنند.

نکته قابل توجه این است که در همه کشورها، صاحب‌نظران وضعیت فعلی اقتصاد جامعه را منفی‌تر از وضعیت اقتصادی اشخاص و خانوارها ارزیابی می‌کنند. شدیدترین اختلاف در انگلستان است؛ جایی که رشد اقتصادی خالص جامعه، 50 درصد منفی‌تر از وضعیت اقتصادی اشخاص و افراد است. پس از انگلیس، ایالات‌متحده، ایتالیا و برزیل قرار دارند که اختلافات به ترتیب 46، 44 و 42 درصد است. در چین اما شرایط کاملا متفاوت و هماهنگی آمار بیشتر است.

بین بررسی‌های ماه آوریل و مه، ارزیابی‌های مربوط به قدرت اقتصادی و وضعیت‌های مالی اشخاص در اکثر کشورها نسبتا ثابت بوده است. با این حال، ارزیابی خالص از وضعیت اقتصادی در کشورهای هند (-24 امتیاز)، برزیل (-12 امتیاز) و انگلیس (-10 امتیاز) با 10 درصد یا بیشتر، مسیر رو به وخامتی را طی می‌کنند. لازم به ذکر است در هند، ارزیابی خالص مالی اشخاص 16 درصد کاهش یافته است.

در این بررسی‌ها، صاحب‌نظران اقتصادی بر این باورند که در 12 کشور به استثنای هند، تاثیر كوويد19 حداقل یک سال یا بیشتر طول بکشد. در ماه مه، این نسبت برای بسیاری از اقتصادهای جهانی از جمله اروپای غربی و انگلیس به بیش از 80 درصد رسید. از ماه جولای به بعد، چشم‌اندازها بیشترین آسیب اقتصادی را در آفریقای جنوبی، برزیل، ترکیه و هند نشان می‌دهند.

تاثیر مصرف‌کنندگان

بسیاری از مصرف‌کنندگان جامعه درحالی وارد بحران COVID-19 شدند که آمادگی مناسب برای مواجه شدن با کاهش درآمد یا از دست رفتن بخش زیادی از سرمایه‌گذاری‌های خودشان را نداشتند. بر این اساس، به بررسی تاثیر این بیماری همه‌گیر بر رفتارهای مالی شهروندان می‌پردازیم.

برای ایجاد یک دیدگاه پایه از قدرت اقتصادی فعلی، در مورد نگرانی مردم از اشتغال‌شان سوال کرده و به این نتیجه می‌رسیم که نگرانی‌ها کم و بیش از آوریل تا ماه مه ثابت بوده است؛ اگرچه بازهم آمار به دست آمده، به‌طور گسترده‌ای متفاوت بود؛ در آلمان 13 درصد از سرپرستان اقتصادی خانوار نسبت به امنیت شغلی ابراز نگرانی کردند، در حالی که در هند و آفریقای جنوبی این تعداد تقریبا به 60 درصد می‌رسد.

انتظارات مصرف‌کنندگان از بانک‌ها

این تحقیق همچنین شامل سوالاتی در مورد روابط فعلی تصمیم‌گیرندگان با بانک‌های‌شان بود. برای مثال در اکثریت قریب به اتفاق کشورهای غرب اروپا، تحقیقات نشان می‌دهد که بانک‌ها حداقل در دوران همه‌گیری و بحران كوويد19، انتظارات صاحبان حساب‌های‌شان را برآورده نکردند که در راس این کشورها، اسپانیا، روسیه، فرانسه و ایتالیا قرار می‌گیرند.

اما در چین، جایی که بانکداری دیجیتال و استفاده از تلفن‌های همراه بسیار تکامل یافته است، مصرف‌کنندگان خواستار آموزش ابزارهای تلفن همراه و بانک آنلاین شده و همچنین 50 درصد از مشتریان، خواستار بهبود عملکرد در وب‌سایت بانک‌ها شدند. انتظارات مشابه در حدود یک سوم از مشتریان در ایالات‌متحده، ترکیه و روسیه نیز مشاهده شد.