آسیه فروردین
بر اساس یک مطالعه جدید، از هر چهار نفر نسل زد (Gen Z)، سه نفر (75 درصد)، رسانههای اجتماعی را به دلیل تاثیر منفی آن بر سلامت روان خود مقصر میدانند. (نسل Z متولدین بین سالهای 1995 تا 2010 (1373 تا 1388) هستند که در حال حاضر در سنین نوجوانی و جوانی خود به سر میبرند و وارد دوران بزرگسالی میشوند.)
طبق گزارش «نیویورک پست»، نظرسنجی از 2000 آمریکایی نسل زد که از رسانههای اجتماعی استفاده میکنند نشان میدهد اینستاگرام (20 درصد)، تیکتاک (20 درصد) و فیسبوک (13 درصد)، همگی تاثیر منفی بر سلامت روان آنها داشتهاند. این پیمایش در رسانههای اجتماعی بیانگر این است که حدود نیمی از نسل زد احساسات منفی مانند استرس (49 درصد) و اضطراب (30 درصد) را تجربه میکنند.
بسیاری از پاسخگویان اظهار داشتهاند که دلایل استفاده آنها از رسانههای اجتماعی عبارتند از: احساس کسالت (66 درصد)، تمایل به خندیدن (59 درصد)، تمایل به مشاهده اخبار و اتفاقات جهان (49 درصد) و پیگیری فعالیتهای دوستان (44 درصد).
این مطالعه که توسط شرکتLG Electronics ، با همکاری Talker Research انجام شده، نشان میدهد افرادی که احساسات منفی را تجربه میکنند، گفتهاند تنها بعد از 38 دقیقه حضور در رسانههای اجتماعی، این احساس شروع میشود. شرکتکنندگان در این نظرسنجی، این احساسات را به مصرف محتوای ناراحتکننده (51 درصد)، احساس عدم بهرهوری از زمان صرفشده (49 درصد) یا تجربه FOMO یعنی ترس از دست دادن (36 درصد) نسبت دادهاند.
به طور میانگین، هر پاسخگو، روزانه 5.5 ساعت را در اپلیکیشنهای رسانههای اجتماعی سپری میکند. در این میان، 45 درصد معتقدند زمان بیشتری را نسبت به دوستان خود در رسانههای اجتماعی، وقت میگذرانند.
لوئیس جیاگراند، رئیس بازاریابی ایالات متحده در LG Electronics میگوید: «ما بخش قابل توجهی از زندگیمان را به صورت آنلاین سپری میکنیم و اغلب این تجربیات ممکن است ما را خسته و بدون تحریک ذهنی رها کنند. ما همه را تشویق میکنیم نسبت به انتخاب محتوای رسانههای اجتماعی، آگاهتر باشند تا تعادل، الهامبخشی و خوشحالی بیشتری را به زندگی بیاورند. اگر بر خوشبینی تمرکز کنیم، بهتر میتوانیم با چالشهای زندگی مواجه شویم و زندگی شادتری بسازیم.»
نتایج نظرسنجی نشان میدهد 62 درصد این نسل آرزو میکنند بتوانند فیدهای رسانههای اجتماعی خود را «بازنشانی» (reset) کرده و از نو شروع کنند. بیش از نیمی (53 درصد) اعلام کردهاند از اینکه محتوای فید آنها با آنچه میخواهند ببینند، همخوانی ندارد، احساس ناامیدی میکنند. همچنین (54 درصد) پاسخگویان بر این باورند که کنترل کم، تا حدی یا هیچ کنترلی بر آنچه در فیدهای رسانههای اجتماعی خود میبینند، ندارند. تنها 16 درصد معتقدند کاملا بر آنچه میبینند، کنترل دارند.
در حالی که بسیاری از افراد رسانههای اجتماعی را با احساسات منفی مرتبط میدانند، این بررسی نشان میدهد 80 درصد افراد مدعی هستند رسانههای اجتماعی، تاثیر مثبت نیز بر حالت روحی آنها دارند. به گفته آنها، محتوای گزارششده باعث ایجاد احساسات مثبت، شامل کمدی (65 درصد)، حیوانات (48 درصد)، ویدئوهای مرتبط با زیبایی (40 درصد) و ویدئوهای شوخی (34 درصد) میشود. در مقابل، محتوای حاوی خشونت فیزیکی (50 درصد)، سیاست (40 درصد) و محتوای جنسی صریح (32 درصد)، احساسات منفی ایجاد میکند.
همچنین دوسوم (65 درصد) گفتهاند یک روز بد را به خاطر آنچه در رسانههای اجتماعی دیدهاند، به یک روز خوب تبدیل کردهاند. علاوه بر این، بیشتر از 70 درصد پاسخگویان، احتمال دارد در حالت روحی خوب از رسانههای اجتماعی استفاده کنند تا در حالت روحی بد. علاوه بر این، 44 درصد معتقدند رسانههای اجتماعی، تاثیر مثبتی بر دیدگاه آنها نسبت به زندگی دارد. ضمنا 38 درصد بر این باورند طی پنج سال آینده، پلتفرمهای رسانههای اجتماعی، تاثیر خود را بر سلامت روان بهبود میبخشند.
جیاگراند میگوید: «الگوریتمها نقش مهمی در محتوایی که در رسانههای اجتماعی میبینیم، ایفا میکنند اما اقدامات سادهای وجود دارد که افراد میتوانند انجام دهند تا فیدهای خود را «بازنشانی» کنند و از محتوای مثبتتری که به آن نیاز دارند، بیشتر لذت ببرند. به گفته وی: «وقتی با محتوایی روبهرو میشوید که باعث لبخند شما میشود، به آن توجه بیشتری نشان دهید، آن را «لایک» کنید و کامنت بگذارید. تعامل با آن پست میتواند به نمایش محتوای مثبتتر مشابه در فید شما کمک کند.»
- چه چیزی باعث میشود نسل Z روزانه از رسانههای اجتماعی استفاده کنند؟
- احساس کسالت: 66 درصد
- میخواهم بخندم/ لبخند بزنم: 59 درصد
- نیاز به یک حواسپرتی/ استراحت: 55 درصد
- میخواهم ببینم در دنیا چه میگذرد: 49 درصد
- میخواهم ببینم دوستانم چه میکنند: 44 درصد
- میخواهم با دیگران ارتباط برقرار کنم: 42 درصد
- میخواهم از همهچیز فاصله بگیرم/ نیاز به زمان استراحت دارم: 33 درصد
- به دنبال اطلاعات خاص هستم: 32 درصد
- روششناسی نظرسنجی
موسسه Talker Research از 2000 نفر نسل Z آمریکایی که از رسانههای اجتماعی استفاده میکنند، نظرسنجی کرد. این نظرسنجی بین 20 تا 24 ژوئن 2024 به صورت آنلاین، مدیریت و اجرا شد. ما از یک چارچوب غیراحتمالی برای نمونهگیری استفاده کردیم. دو منبع اصلی مورداستفاده ما عبارتند از:
- پنلهای دسترسی آنلاین سنتی که در آن پاسخگویان با انگیزه دریافت پاداش، در تحقیقات بازار آنلاین شرکت میکنند.
- برنامهریزی خودکار که پاسخگویان، اینترنتی هستند و گزینه شرکت در نظرسنجی برای دریافت پاداش مجازی معمولا مرتبط با فعالیت آنلاین را دریافت میکنند.
افرادی که با نمونه مشخصشده مطابقت نداشتند از نظرسنجی حذف شدند. هنگام اجرای نظرسنجی، از نمونهگیری پویا استفاده شد که هدفگذاری را برای دستیابی به سهمیههای مشخصشده بهعنوان بخشی از پروژه نمونهگیری تنظیم میکرد.
صرفنظر از اینکه پاسخگویان از کدام منبع شرکت کردهاند، آنها به یک نظرسنجی آنلاین هدایت شدند که به زبان انگلیسی انجام شد. لینک پرسشنامه به درخواست افراد قابل اشتراکگذاری بود و به پاسخگویان برای تکمیل نظرسنجی امتیاز داده شد. این امتیازات، ارزش مالی اندک، معادل نقدی دارند.
گروههای آماری تنها در صورتی برای تحلیل گزارش شدهاند که حداقل 80 پاسخگو داشتهاند و اطمینان آماری در سطح 95 درصد محاسبه شده است. دادهها وزندهی نشدهاند اما سهمیهها و پارامترهای دیگر، برای دستیابی به نمونه مطلوب لحاظ شده است. در این نظرسنجی، مصاحبههایی که از معیارهای کنترل کیفی عبور نکردهاند، از تحلیل نهایی حذف شدهاند. این شاخصها، موارد زیر را شامل میشوند:
- سرعت: پاسخگویانی که نظرسنجی را در زمانی کمتر از یکسوم میانگین مدت زمان مصاحبه تکمیل کردهاند، به عنوان شرکتکنندگان پرسرعت، شناسایی و رد شدهاند.
- پاسخهای باز: تمام پاسخهای کلمهای (پرسشهای باز و گزینههای «لطفاً مشخص کنید») از نظر محتوای نامناسب یا بیربط، بررسی شدهاند.
- رباتها: کپچا روی نظرسنجیها فعال شد و به تیم تحقیق امکان داد تا رباتها را شناسایی و رد کنند.
- تکراریها: نرمافزار نظرسنجی دارای ویژگی «حذف تکراری» با توجه به اثر انگشت دیجیتال بود و تضمین میکند هیچ فردی بیش از یکبار در نظرسنجی شرکت نکرده است.
گفتنی است شرکت در این نظرسنجی، برای افراد دارای دسترسی به اینترنت، میسر بود و ممکن است نتایج به افرادی که دسترسی ندارند، قابل تعمیم نباشد.