آزاده کیاپور
پنل بینالمللی محیط اطلاعاتی The International Panel on the Information Environment (IPIE)، یک سازمان جهانی مستقل است که دانش علمی و کاربردی درباره تهدیدات برای ترسیم چشمانداز اطلاعاتی به ما ارائه میکند.
این سازمان با مشارکت صدها دانشمند برجسته در سرتاسر جهان، به سیاستگذاران، رهبران صنعت و جامعه مدنی، بینش ارزشمند درباره محیط اطلاعاتی جهانی به ارمغان میآورد. نظرسنجی اخیر IPIE، بیانگر چشمانداز نگرانکننده نسبت به محیط اطلاعاتی جهانی است. بر این اساس، بیشتر کارشناسان پیشبینی میکنند به دلیل ظهور هوش مصنوعی، شرایط بدتر خواهد شد.
این گزارش با عنوان «بررسی تخصصی درباره محیط جهانی اطلاعات 2024؛ جستجوی راهحلها»، صاحبان رسانههای اجتماعی، سیاستمداران و دولتها را به عنوان بزرگترین تهدید صحت اطلاعات، شناسایی میکند.
نظرسنجی مذکور در ماه ژوئن توسط IPIE با هدف پاسخ علمی، سیستماتیک و جهانی برای رسیدگی به سلامت محیط اطلاعاتی انجام شد. پاسخگویان این نظرسنجی بیش از 400 دانشگاهی برجسته در حوزههای علوم کامپیوتر و داده، مهندسی، علوم اجتماعی و علوم انسانی از 66 کشور بودهاند.
یافتهها، نگرانی فزایندهای را نشان میدهد. در حالی که کمی بیش از نیمی (54 درصد) از کارشناسان در سال 2023 پیشبینی کرده بودند شرایط بدتر خواهد شد، این رقم اکنون به 63 درصد افزایش یافته است. این نگرانی در بیشتر کشورهای جهان، شدید است؛ جایی که سهچهارم کارشناسان (75 درصد)، نسبت به آینده محیط اطلاعاتی، بدبینی شدید ابراز میکنند.
- یافتههای کلیدی:
- تهدید مالکان رسانههای اجتماعی و هوش مصنوعی: کارشناسان، مالکان پلتفرمهای رسانههای اجتماعی را بزرگترین تهدید برای محیط اطلاعاتی میدانند و پس از آنها، دولتهای محلی و خارجی، سیاستمداران و احزاب سیاسی قرار دارند. تقریبا دوسوم (63 درصد) احساس میکنند ویدئوها، صداها، تصاویر و متون تولیدشده توسط هوش مصنوعی، تاثیر منفی بر محیط اطلاعات جهانی داشته است. با نگاه به آینده، بیش از دو سوم (67 درصد) کارشناسان، نگران تاثیر فزاینده تکنولوژیهای هوش مصنوعی در پنج سال آینده هستند.
- ماهیت دوگانه هوش مصنوعی مولد: هرچند هوش مصنوعی مولد به عنوان تهدیدی محسوب میشود که سوگیریها را تقویت و اطلاعات نادرست را تسهیل میکند و آزار و اذیت را افزایش میدهد، اما در عین حال، نویدبخش نیز به شمار میرود. کارشناسان امیدوارند هوش مصنوعی بتواند تشخیص محتوا را بهبود بخشد، از روزنامهنگاری حمایت و ارتباطات بینفرهنگی را تسهیل کند. با این حال، بیشتر متخصصان همچنان نسبت به کاربردهای فعلی و آینده فناوریهای هوش مصنوعی نگران هستند.
- چالشهای دسترسی به دادهها: سهچهارم (77 درصد) پژوهشگران نگراناند که نتوانند چالشهای پیش رو را درک یا سیاستهای مناسبی برای آن تدوین کنند، زیرا دسترسی به دادهها ضعیف است. این موضوع، بر نیاز حیاتی به شفافیت و در دسترس بودن دادهها تاکید دارد.
فیلیپ هاوارد، یکی از بنیانگذاران و رئیس IPIE گفت: «نتایج نظرسنجی 2024 ما، واقعیت نگرانکنندهای را نشان میدهد: محیط اطلاعات جهانی در یک نقطه بحرانی قرار دارد. یکی از مهمترین نگرانیهایی که نظرسنجی ما به طور خاص به آن اشاره دارد، تاثیر مالکان پلتفرمهای رسانههای اجتماعی، خواه کارآفرینان میلیاردر، دولتهای خارجی یا شرکتهای مادر است. کنترل آنها بر توزیع محتوا و سیاستهای مدیریت آن، بهطور قابلتوجهی بر کیفیت و صحت اطلاعات تاثیر میگذارد. قدرت بدون نظارت بر این نهادها، خطر جدی برای سلامت محیط اطلاعات جهانی ما به شمار میرود.»
سباستین والنزوئلا، مدیر ارشد علمی IPIE گفت: «دادههایی که برای پیشبرد درکمان از محیط اطلاعاتی نیاز داریم، نه تنها در مکانهای غیرقابل دسترس قفل شدهاند، بلکه پشت شبکههای خصوصی و دیوارهای شرکتی محصور هستند. تا زمانی که این دروازهها را باز نکنیم، در تاریکی خواهیم ماند و تحقیقات ما همچنان از بینشهای حیاتی که به شدت به آن نیاز داریم، عقب میماند. بدون شفافیت و دادههای باز، توسعه سیاستهای موثر برای مقابله با اطلاعات نادرست و تهدیدات فناوری، همچنان یک نبرد دشوار باقی خواهد ماند.»
نتایج نظرسنجی 2024 پنل بینالمللی محیط اطلاعاتی، بیانگر اجماع فزاینده جامعه پژوهشی جهان درباره وضعیت رو به وخامت محیط اطلاعاتی است. هرچند چالشهای ناشی از هوش مصنوعی و تکنولوژیهای دیجیتال قابل توجه است اما همچنان این امیدواری وجود دارد که پیشرفت در این زمینهها به بهبود شیوههای اطلاعاتی کمک کند. در آینده، اولویتدهی به دسترسی به دادهها، تقویت رسانههای مستقل و انجام تحقیقات بینالمللی قوی برای جهتدهی و کاهش این مسائل پیچیده، حیاتی خواهد بود.
پروفسور وندیچون، رئیس پنل علمی استانداردهای جهانی برای حسابرسیهای هوش مصنوعی گفت: «ما عمیقا نگران روشهایی هستیم که هوش مصنوعی با استفاده از آن، مشکلات موجود در محیط اطلاعاتی را تشدید میکند. بنابراین نیاز فوری به سیستمهای حسابرسی شفافتر وجود دارد تا اطمینان حاصل شود هوش مصنوعی به طور مسئولانه استفاده میشود و یکپارچگی سیستمهای اطلاعاتی ما را تضعیف نمیکند.»
مونا السواه یکی از تحلیلگران این گزارش گفت: «امیدواریم با ارائه درک عمیقتر از مسائلی که سیاستگذاران در سراسر جهان باید بیشتر به آن توجه کنند، به آنها کمک کنیم تصمیمات خوبی با دادههای موجود، اتخاذ و بر اساس بهترین دانش امروز اقدام کنند.»
ساشا آلتای نویسنده اصلی گزارش نیز اظهار داشت: «این گزارش، بینشهای منحصربهفرد و مهمی از 412 محقق دانشگاهی در 66 کشور در حوزههای مختلف ارائه میدهد. این نظرسنجی، نمایانگر توافق در حال ظهور درباره اهمیت سیاست فناوری مبتنی بر شواهد برای یک محیط اطلاعاتی جهانی است که تحت فشار زیادی قرار دارد. در این رابطه، کارشناسان، هوش مصنوعی مولد را بهعنوان یک شمشیر دولبه میدانند. در حالی که این فناوری، پتانسیل انجام اقدامات خوب را دارد، استفاده فعلی آن ممکن است سوگیریها و اطلاعات نادرست را تشدید کند. متعادلسازی این جنبهها، برای سلامت محیط اطلاعاتی ما حیاتی خواهد بود.»