آسیه فروردین هرچند ممکن است بعید به نظر برسد اما آموزش کدنویسی به کودکان، روز به روز، رایجتر میشود؛ حتی در مدارس ابتدایی! اکنون در مورد کمک به بیل گیتس برای درک این مهارت پیچیده، چه چیزی باید بدانید؟! اگر واداشتن فرزندتان به یادگیری جدول زمانی، دشوار است، احتمالا فکر تسلط او بر برنامهنویسی رایانه، دور از ذهن به نظر میرسد.
با این حال، از سپتامبر 2014، پس از یک کمپین موفقیتآمیز به رهبری اریک اشمیت، مدیرعامل گوگل، کدنویسی رایانه در برنامه درسی مدارس ابتدایی، با عنوان «برجستگی و فوریت»، به همه کودکان 5 تا ۱۱ ساله، در قالب بخشی از کدنویسی در انگلستان، آموزش داده میشود.
اکنون آیا فکر میکنید برنامه درسی کامپیوتر کودکان، کمی سردرگم، گیجکننده، مات و مبهوتکننده است؟ در اینجا، دلایلی که کدنویسی برای کودکان مهم است و چگونگی حرکت در این مسیر، به همراه معرفی برخی منابع معتبر، ارائه شده است.
چرا کدنویسی اینقدر مهم است؟
کدنویسی به این معناست که با دادن دستورهایی که به رایانه پاسخ میدهد، به کامپیوتر بگویید چه کاری انجام دهد. برنامهنویسان کامپیوتر از زبانهای مختلف مانند جاوا، C++ و پایتون برای طراحی، نوشتن و نگهداری برنامههای کامپیوتری استفاده میکنند. چرا به بچه ها یاد بدهیم؟ کلر ساتکلیف، یکی از بنیانگذاران کد کلاب، ابتکار جدیدی که آموزشهای رایگان برنامهنویسی بعد از مدرسه را ارائه میدهد، میگوید: «ما در عصر دیجیتال زندگی میکنیم و کودکان باید بدانند دستگاههایی که از آنها استفاده میکنند، چگونه کار میکنند و چگونه باید آنها را کنترل کنند؛ کودکان پنج و شش ساله! تربیت نسلی از کودکان که میتوانند کدنویسی کنند، مزایای زیادی برای اقتصاد آینده ما دارد.»
آموزش کدنویسی به کودکان اجازه میدهد تا کامپیوتر را تحت کنترل خود درآورند و از طریق آزمایش، تسلط بر مفاهیمی مانند منطق و پیامدها را یاد بگیرند. همچنین میتواند بسیار سرگرمکنندهتر از درسهای سنتی ICT باشد که معمولا حول محور استفاده از ورد و پاورپوینت میچرخد و به بچهها یاد میدهد چگونه «منشی» شوند، نه اینکه به آنها کمک کند تا نحوه کار رایانهها را یاد بگیرند. امروز یادگیری فرزندتان را تقویت و کودک خود را برای شرکت در برنامه یادگیری مناسب تشویق کنید.
آیا کودکان دبستانی میتوانند با کدنویسی آشنا شوند؟
اگر فکر میکنید برنامه نویسی برای یک کودک متوسط دبستانی بسیار پیچیده است، بخشیده خواهید شد! کلر میگوید: «سطوح برنامهنویسی رایانهای، بسیار متفاوت است و برخی از آنها، فوقالعاده پیچیده هستند.» با این حال، اگر از زبان مناسب استفاده کنید، کدنویسی برای کودکان هفت یا هشت ساله قابل دسترسی است. البته فرزندتان یکشبه به یک زبان برنامهنویسی تسلط پیدا نمیکند اما استفاده از برخی پلتفرمها به طرز شگفتانگیزی آسان است. کلر توضیح میدهد: در Code Club، ما از رابطی به نام Scratch استفاده میکنیم که توسط موسسه فناوری ماساچوست به طور خاص برای کودکان ایجاد شده است: «این، یک سیستم کشیدن و رها کردن است، بنابراین آنها میتوانند کامپیوترها را بدون نیاز به نوشتن کد، برنامهنویسی کنند. همچنین این روش، معلمپسند است.»
اخیرا چیزهای زیادی در مورد کودکان و رایانه نشنیدهاید؟
مهم است بدانید Raspberry Pi یک رایانه ساده، بدون قاب و قابل برنامهریزی به اندازه یک کارت اعتباری است که میتواند به صفحه کلید، صفحه نمایش و موس متصل شود تا یک واحد کاملا کارآمد را تشکیل دهد. این کار، توسط یک بنیاد خیریه به عنوان ابزاری برای آموزش کدنویسی به کودکان طراحی شده است. قیمت پایین آن (22 پوند به اضافه مالیات بر ارزش افزوده) است و فناوری ساده، آن را برای درک نحوه کار کودکان با کامپیوترها و آزمایش با بسیاری از زبانهای برنامهنویسی مختلف، ایدهآل میسازد. تاکنون بیشتر سفارشهای مدارس برای رایانه Raspberry Pi از سوی مدارس خصوصی بوده اما بنیانگذاران بنیاد Raspberry Pi، امیدوارند مدارس بیشتری، بر روی این محصول، سرمایهگذاری کنند.
تصور میشود این موضوع، میتواند به اندازه بیبیسی میکرو (کامپیوتری که در دهه 1980 در مدارس به طور گسترده استفاده میشد، با زبان برنامهنویسی مناسب برای مبتدیان خود) تاثیر زیادی بر آموزش علوم رایانه داشته باشد. اگر مدرسه فرزند شما وارد عمل نمیشود، برای بسیاری از برنامهنویسان نوپا، خرید از جیب در دسترس است. بیبیسی همچنین بیبیسی micro:bit، یک دستگاه کدگذاری رایانهای را به صورت رایگان در اختیار هر کودک Y7 در بریتانیا قرار میدهد.
کودکان و کدنویسی: چگونه شروع کنیم؟
اگر برنامهنویسی برای شما و فرزندتان، مفهوم جدیدی است، ایده خوبی است که با همدیگر آن را حل کنید. این وبسایتها را امتحان کنید تا به شما مزه کنند. همچنین شما میتوانید فهرست گستردهای از بازیهای برنامهنویسی رایگان و آموزشهای موجود در سایتHour of Code را مرور کنید. اکنون چند کد را با یکدیگر بررسی میکنیم.
Code Club: در مارس 2014 همه پروژههای خود را در بریتانیا، در اختیار والدین و معلمان قرار داد. منبع رایگان شگفتانگیزی که به شما امکان میدهد، گام به گام، به کودکان 9 تا 11 ساله این کد را آموزش دهید.
Code Academy: یک سایت رایگان و تعاملی که به شما مقدمهای برای کدنویسی ارائه میدهد و پیشرفت شما را نسبت به دوستانتان ردیابی میکند.
Code Kingdoms: یک سایت اشتراکی که به کودکان، برنامهنویسی را از طریق پروژههای Minecraft، در مجموعهای از آموزشها و درسهای ساختاری، آموزش میدهد.
Kids Ruby: یک سیستم رایگان قابل دانلود که روی هر رایانهای کار میکند و به کودک شما، برنامهنویسی Ruby را برای ساخت بازی و سایر برنامههای سرگرمکننده، آموزش میدهد.
Scratch: مقدمه مناسبی برای برنامهنویسی، بدون نیاز به نوشتن کد واقعی، با بیش از 2.5 میلیون پروژه است.
آکادمی بازی Shaun the Sheep : شخصیتها و لوازم آرشیو Aardman در پلتفرم Scratch در دسترس قرار گرفتهاند و کودکان برای ایجاد بازیهای خود به چالش کشیده میشوند.
Coder Dojo: یک جنبش غیرانتفاعی که کلوپهای کدنویسی رایگان را برای جوانان راهاندازی میکند.
Minecraft Hour of Code: اگر فرزند شما علاقه زیادی به Minecraft دارد، با این آموزش گام به گام مناسب، برای سنین بالای شش سال به او کمک کنید تا بفهمد کد موجود در ورای بازی، چگونه کار میکند.
Code for Life: Rapid Router: وبسایت رایگانی که به شما کمک میکند تا به فرزندتان کدنویسی را آموزش دهید. حتی اگر خودتان نمیدانید چگونه این کار را انجام دهید، میتوانید ازOcado Technologies ساختهشده بر روی Blockly، یک زبان برنامهنویسی بصری با استفاده آسان و مشابه Scratch کمک بگیرید.
جنگ ستارگان: ساخت کهکشان (Galaxy) با کد آموزش آنلاین: بازی خودتان را رایگان بسازید که شامل Princess Leia، R2D2، C3PO و همچنین Rey و BB8 از Star Wars: The Force Awakens است.
Kodu: یک ابزار برنامهنویسی بصری که به طور خاص برای کودکان 7 تا 14 ساله طراحی شده است. این برنامه روی Xbox و رایانههای شخصی اجرا میشود و اجازه میدهد تا بازیهای تعاملی فقط با استفاده از کنترلر بازی برای ورودی ساخته شوند.
Tynker: برنامهنویسی را با بلوکهای کد بصری آموزش میدهد. شما میتوانید برای دسترسی به دورههای برنامهنویسی خودکار ویژه کودکان، در وبسایت، عضو شوید.
mama codes (کدهای مادر): این کد، مربوط به پروژههای آموزش کدگذاری آنلاین، کلوپهای کد محلی کودکان و کارگاههای تعطیلات کودکان ۳ تا ۷ سال، معرفی تفکر محاسباتی از طریق آهنگ، قافیه و داستانگویی با ScratchJr است.
علاوه بر اینها، برای اطلاعات بیشتر درباره کدنویسی توسط کودکان و مشاوره، یک راهنمای والدین با عنوان TheSchoolRun درخصوص اسباببازیهای برنامهنویسی عالی برای بچهها و مجموعهای از بهترین کتابها، درباره برنامهنویسی برای کودکان و والدین وجود دارد. برای توضیح دقیق اصطلاحات کدنویسی مورد استفاده در مدارس ابتدایی، واژهنامه رایانه و ICT را با دقت بخوانید.