به گزارش عصرارتباط معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهوری با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین ارکان توسعه علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان، «مردم» هستند، گفت: اگر مردم را در بازی اقتصاد دانش‌بنیان وارد نکنیم، علم و فناوری به جای درست کردن اقتصاد، تفرقه ایجاد می‌کند. بنابراین صرفا طبقه نخبگان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه از آن بهره‌مند می‌شوند و مردم، فقط مصرف‌کننده فناوری‌ها و محصولات شرکت‌ها خواهند شد.
روح‌الله دهقانی فیروزآبادی همزمان با برگزاری دومین نمایشگاه ملی آباد ایران که از ٢٢ تا ٢۵ خردادماه امسال در مصلی تهران در حال برگزاری است، اظهار داشت: اکنون دنیا به این نتیجه رسیده که اگرقرار باشد حرکت واقعی، با انرژی زیاد در یک جامعه اتفاق بیفتد، این امر زمانی روی می‌دهد که با همکاری و همراهی مردم باشد. اگر حمایت مردم در دستاوردهای علمی و فناوری نباشد، اتفاقی نمی‌افتد.
وی با بیان اینکه یکی از اهداف نسل چهارم معاونت علمی، دستور اکید رئیس‌جمهور شهید، مبنی بر حرکت جدی و هدفمند به سمت اقتصاد دانش‌بنیان بود، گفت: در همین راستا، در این دوره، مفهوم «اقتصاد دانش‌بنیان»، به عنوان رسمیِ «معاونت علمی و فناوری» اضافه شد.
• تشکیل بنیاد علم در معاونت علمی
دهقانی با اشاره به اینکه در دنیا نهادهای ترویج علم داریم، گفت: بنیادعلم که از سال گذشته به همت و پیگیری معاونت علمی و حمایت رئیس‌جمهوری تشکیل شد، در همه‌جای دنیا وجود دارد و کارش ترویح علم در حوزه‌های مختلف و بسیار پیشرفته مانند فناوری کوانتوم، فناوری علوم شناختی و فناوری زیست‌مهندسی است تا مردم را با این حوزه‌ها آشنا کند.
وی با تاکید بر اهمیت گفتمان‌سازی خاطرنشان کرد: گفتمان انرژی هسته‌ای که حتی دوره‌ای از آن جوک ساخته بودند و مردم در صحبت‌های خود آن را به‌کار می‌بردند، نمونه موفق از گفتمان‌سازی در بین مردم است. در این حالت، آنها احساس می کنند حامی توسعه یک فناوری خاص در کشور هستند. این موضوع به حکمرانی در مناسبات سیاسی، بین‌المللی و داخلی کمک می‌کند تا یک جریان ماندگار ایجاد شود.
• شکاف طبقاتی، آسیب بزرگ نوآوری فناورانه
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهوری گفت: مطالعات جهانی نشان می‌دهد یکی از بزرگ‌ترین آسیب‌های نوآوری فناورانه،شکاف طبقاتی است. درباره اینکه چطور می‌توان مسئله نوآوری و استفاده از فناوری را به جای انحصار در طبقه خاص نخبگان، در سطح جامعه گسترش داد تا مردم نیز از این مفهوم بهره‌مند شوند و نیز به منظور جلوگیری از آسیب شکاف طبقاتی، در دنیا به این نتیجه رسیده‌اند که نوآوری را فقط نوآوری فناورانه تعریف نکنیم. بنابراین مفاهیم دیگر مانند نوآوری اجتماعی شکل گرفته که هرچند چندان در لبه فناوری قرار ندارند اما کاملا نوآورانه و جدید هستند.
• نوآوری فراگیر، فراتر از نوآوری فناورانه و اجتماعی
دهقانی ادامه داد: نوآوری‌های اجتماعی می‌توانند اقتصادهایی را شکل دهند و بازیگران بیشتری از مردم را درگیر کنند. در دنیا، تلفیق نوآوری اجتماعی و نوآوری فناورانه را اصطلاحا «نوآوری فراگیر» می‌نامند. نوآوری فراگیر، نوآوری‌ای است که همه طبقات جامعه را درگیرمی‌کند، آسیب شکاف طبقاتی را به شدت کاهش می‌دهد و برای شکل‌گیری اقتصاد، به جای ایجاد طبقه، جریان عمومی و اجتماعی را شکل می‌دهد.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهوری در بخش دیگری از اظهاراتش گفت: در کشور ما، طی بیش از دو دهه، گفتمان جنبش نرم‌افزاری به عنوان گفتمان حرکت علمی، توسط رهبر انقلاب، هدف‌گذاری و فرهنگ‌سازی شده است.
• وجود 10 هزار شرکت دانش‌بنیان در ایران
وی با بیان اینکه در کشور به اندازه کافی بازیگر علم و فناوری داریم، اظهار داشت: نزدیک به 10 هزار شرکت دانش‌بنیان، حدود دو هزار شرکت خلاق، حدود 80 صندوق غیردولتی پژوهش فناوری، شتاب‌دهنده‌های متعدد، مراکز نوآوری، مراکز هم‌آفرینی، شبکه آزمایشگاهی، شبکه ساخت و تولید و نهادهای دیگر را داریم که جامعه بزرگی برای شکل‌گیری حرکت اقتصادی تشکیل داده‌اند.
• هویت‌های دوگانه: از شرکت‌های دانش‌بنیان تا شرکت‌های خلاق
دهقانی در ادامه با طرح این سوال که چطور می‌توانیم از مفهوم نوآوری درمعاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان در قالب شفاف و مشخص حکمرانی حمایت کنیم؟ تصریح کرد: در معاونت علمی، تاکنون دو نوع هویت شامل شرکت‌های دانش‌بنیان و شرکت‌های خلاق داشته‌ایم.
وی با توصیف ویژگی شرکت‌های دانش‌بنیان به عنوان هویت اول گفت: این شرکت‌ها، عموما خصوصی هستند، توسط نخبگان جامعه و اهالی تولیدکننده علم و فناوری تشکیل می‌شوند، نوآوری دارند، نیروی انسانی متخصص به‌کار می‌گیرند و گردش مالی مناسبی دارند. همچنین با نقطه شاخص خود که بحث فناوری است، معرفی و حمایت می‌شوند.
معاون رئیس‌جمهوری با بیان اینکه از سال 1389 تاکنون، 14 سال است که هویت شرکت‌های دانش‌بنیان را می‌شناسیم و از آن حمایت می‌کنیم، تاکید کرد: با این حال، طی چهار پنج سال گذشته، جای خالی نوآوری‌های حوزه هنر و علوم انسانی احساس شد.
دهقانی سپس از شرکت‌های خلاق، به عنوان هویت دوم نام برد و اظهار داشت: اینها شرکت‌هایی هستند که در حوزه هنر و علوم انسانی فعال می‌کنند و نوآوری‌های جدید دارند.
وی با اشاره به خصوصیات شرکت‌های خلاق تاکید کرد: این شرکت‌های خصوصی، نخبگان حوزه هنر، علوم انسانی و مدیریت را به‌کار می‌گیرند.هویت دوم، طی چهار پنج سال گذشته در معاونت علمی و فناوری، تشکیل وبسته حمایتی برای آن لحاظ شد. همچنین در قانون جهش تولید دانش‌بنیان،نام این هویت آورده شد و اکنون، موقعیت کاملا مشخص دارد و از آن حمایت می‌شود.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهوری با اشاره به مردمی‌سازی نوآوری گفت: از دو سال گذشته، اندیشه‌ای در معاونت علمی مطرح شد که چطور می‌توان نوآوری را مردمی کرد؟ یعنی چگونه می‌توان نهادها و شرکت‌هایی ایجاد کرد که عموما ماهیت تعاونی داشته باشند، نه اینکه لزوما تعاونی حقوقی باشند اما ماهیت‌شان تعاونی باشد و مردم،صرفا مصرف‌کننده نباشند.
• رونمایی از هویت سوم: شرکت‌های مردم‌نهاد
دهقانی خاطرنشان کرد: مقام معظم رهبری ماه رمضان سال گذشته با اشار به مردمی کردن اقتصاد، به صراحت از شرکت‌های دانش‌بنیان نام بردند و اینکه دانش بنیان‌ها از جمله شرکت‌ها و مجموعه‌هایی به شمار می‌روند که در حال مردمی‌سازی اقتصاد هستند. در آن زمان، این سوال مطرح شد که اگرچه اینها مردمی انجام می‌شوند اما جامعه خاصی محسوب می‌شوند. بنابراین چطور عامه مردم می‌توانند در اقتصاد دانش‌بنیان نقش داشته باشند؟
وی در پاسخ به این پرسش تاکید کرد: در این زمینه، مردم می توانند با خرید محصولات به توسعه آنها کمک کنند و در سکوهای تامین مالی جمعی که با آن آشنا هستیم و سکوهای دیگر، مشارکت و سرمایه‌گذاری نمایند. در اینجا موضوع دیگری مطرح می‌شود مبنی بر اینکه مردم علاوه بر اینکه سرمایه خود را بیاورند و محصول و خدمت بخرند، بازیگر اصلی این مجموعه ها نیز باشند.
معاون علمی فناوری رئیس‌جمهوری خاطرنشان کرد: نتیجه کلی جلسه با نخبگان این حوزه و مطالعات انجام‌شده در دنیا، ایجاد هویت سوم است که از امروز در معاونت علمی و فناوری، رونمایی و معرفی می‌شود. نام آن، مجموعه دانش‌بنیان مردم‌نهاد یا نهادها و شرکت‌های مردم‌نهاد است.
• برنامه ملی آباد ایران: مزه نوآوری و فناوری در کام مردم
دهقانی با اشاره به برنامه ملی آباد ایران گفت: این برنامه، سال گذشته با این هدف تشکیل شد که چگونه می‌توانیم مزه نوآوری و اشتراک‌گذاری فناوری را در اقتصاد و در کسب‌وکار مردم به آنها بچشانیم. اینکه چه راهکارهایی وجود دارد تا دستاوردهای علمی و فناورانه را در زندگی مردم و در کسب‌وکارهای مردم، حتی در سطح روستاها و مناطق محروم گسترش دهیم؛ راهکارهایی که مردم نیز با آن همراه شوند، مزه طرح را بچشند،حمایت کنند و اقتصاد را شکل دهند.
وی افزود: با تشکیل دبیرخانه و همت رسانه‌ها، برنامه ملی آباد ایران به عنوان یک رویداد بسیار خوب و تاثیرگذار شکل گرفت. در طول یک سال گذشته، با تلاش‌های دبیرخانه، برنامه ملی آباد ایران، پرشتاب کار کرده است. جلسات متعدد شورای راهبری با حضور اعضای مختلف از مجموعه‌های گوناگون تشکیل شده و ارتباطات متعدد با مجموعه‌های جهادی و مردمی برقرار شده است. در مجموع، اتفاقات بسیار خوبی نسبت به سال گذشته رخ داده است.
• دستاوردهای اولین و اهداف دومین نمایشگاه ملی آباد ایران
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان گفت: امسال برای دومین سال،نمایشگاه ملی آباد ایران دستاوردهای اقدامات یک سال گذشته را به همراه دستاوردهای آینده، در برنامه چهار روزه در مصلای تهران به نمایش می‌گذارد. به جرات باید بگویم اگر سال گذشته، حمایت جدی صداوسیما،رسانه‌های فضای مجازی و خبرگزاری‌ها نبود، این برنامه به‌هیچ‌وجه دیده نمی‌شد. بیش از 80 درصد موفقیت نمایشگاه سال گذشته در رساندن پیام به مردم و جذب بازدیدها، مدیون کار سنگین رسانه‌هاست.
وی افزود: تقریبا در برنامه‌های برگزارشده توسط معاونت در یک سال اخیر،هیچ برنامه‌ای پربازخوردتر، پربیننده‌تر و پرشورتر از آباد ایران نداشتیم. نمایشگاه اول، یکی از شلوغ‌ترین نمایشگاه‌ها بود. امیدوارم امسال نیزاین اتفاق بزرگ را به کمک رسانه‌ها رقم بزنیم.
• آمار شرکت‌کنندگان دومین نمایشگاه ملی آباد ایران
در ادامه، حمید رضا شکری، دبیر برگزاری نمایشگاه اظهار داشت: دومین نمایشگاه ملی آباد ایران از ٢٢ تا ٢۵ خردادماه 1403، در حوزه‌های مسکن و زیرساخت توسعه روستا، کشاورزی، دامپروری و شیلات، اشتغال کوچک مقیاس، سلامت، بهداشت و توانبخشی و صنایع نرم و آموزشی، در مصلی تهران برگزار می‌شود.
به گفته شکری، تعداد ٢٨١ شرکت دانش‌بنیان، خلاق و فناور، ٢٠ گروه جهادی و مردمی، ۴۵ نهاد و دستگاه اجرایی و ٣۴۶ شرکت و نهاد، در این نمایشگاه حضور دارند.
