عصر ارتباط – در واپسین روزهای کاری دولت، نمایندگان مجلس شورای اسلامی بعد از طرح سوال نایب رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی از وزیر ارتباطات در خصوص توافقات وزارت ارتباطات با تلگرام در سال ۹۸ در تهران و نامشخص بودن نتایج آن، از توضیحات وزیر قانع نشدند و به وی کارت زرد دادند.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه وزارت ارتباطات در زمان شیوع کرونا بیش از هزار میلیارد تومان به مردم خدمات رایگان ارائه داده است، از عدم رعایت مسائل امنیتی به عنوان دلیل مهم مسدود کردن تلگرام توسط دستگاه قضایی یاد کرد.
محمدجواد آذری جهرمی در نشست علنی امروز( دوشنبه ۲۸ تیرماه) مجلس شورای اسلامی در توضیح سوال عباس مقتدایی گفت: اصل سوال شما این بود که سرورهای تلگرام به ایران آمده و مستقر شده، چرا وزارت ارتباطات ترافیک را برای مردم نیم‌بها حساب نکرده است.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات افزود: من می‌خواهم یک روند قانونی را در رابطه با این مسئله یادآوری کنم، مورخ ۲۰ مرداد ماه ۹۵ در دولت یازدهم سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات در شورای عالی فضای مجازی به تصویب رسید و مطابق جزء (۲) بند(۴- ۶) این سند که در مورد تعریف مدل اقتصادی شبکه ملی اطلاعات آمده، تأکید شد که تعرفه‌گذاری به گونه‌ای باشد که خدمات داخلی شبکه ملی اطلاعات بر خدمات خارجی مزیت رقابتی داشته باشند سپس بر اساس سیاست‌گذاری شورای عالی فضای مجازی در تاریخ ۲۱ آذر ماه ۹۵ کمیسیون تنظیم مقررات در دولت یازدهم مصوب کرد اپراتورهای مخابراتی در طی یک مهلت زمانی مشخص یک ماهه موظفند اقداماتشان را بر مبنای محاسبات ترافیک داخلی و خارجی به طور مجزا انجام دهند.
وی تصریح کرد: دو ماه بعد در تاریخ ۳ بهمن ماه ۹۵ کمیسیون مزبور در این زمینه سیاست‌گذاری و اعلام کرد که بر اساس سیاست‌گذاری شورای عالی فضای مجازی، اپراتورها باید نرخ ترافیک داخلی را نصف قیمت بین‌المللی در نظر بگیرند. همچنین یک ماه و نیم در ابتدای سال ۹۶ برخی از اپراتورها به استناد این مصوبه و بر اساس اینکه برخی از ترافیک پیام‌رسان‌های خارجی را در داخل کشور کشف و نگهداری می کردند، بسته‌های اختصاصی برای قیمت ارزانتر به این پیام‌رسان‌ها ارائه کرده و تبلیغاتشان را در سطح شهر نصب کردند و این اقدام باعث شد دادستانی کل کشور به این موضوع ورود پیدا کرده و یک تذکر جدی به این اپراتورها بدهد در نتیجه تبلیغات محلی و محیطی آنها جمع‌آوری شده و به ما نیز یادآوری کردند سیاست شورای عالی فضای مجازی در حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی است نه خارجی.
آذری جهرمی عنوان کرد: در تاریخ ۱۳ خرداد ماه ۹۶ شورای عالی فضای مجازی در سند سیاست و ابلاغ‌ها، ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی در بند ۲ مصوبه مذکور ذکر کرده که آن تذکر دادستانی دقیق است و بر ضرورت مزیت‌بخشی رقابتی برای پیام‌رسان‌های داخلی و خارجی اشاره دارد. همچنین در سند طرح معماری شبکه ملی اطلاعات هم که به تصویب شورای عالی فضای مجازی رسید در بند ۲ – ۲- ۱ – ۲ تصویب شد که مزیت‌بخشی اقتصادی و تعرفه‌گذاری رقابتی در بررسی خدمات کاربردی و محتوای داخلی است.
عضو کابینه دولت دوازدهم خاطر نشان کرد: البته مجلس هم سابقه ورود به این حوزه را دارد کما اینکه در تبصره ۱۸ قانون بودجه سال ۱۴۰۰ مزیت رقابتی را برای پیام‌رسان‌های داخلی مورد تأکید قرار داد.
وی افزود: در طرح جدیدی که نمایندگان مجلس برای مدیریت فضای مجازی ارائه کردند و احتمالاً آقای مقتدایی هم آن را امضا کرده است، در ماده (۱) بخش تعاریف خدمات داخلی را به تصریح آورده است. بر اساس این سوال‌ها، سیاست‌گذاری که صرفاً در جهت حمایت از خدمات داخلی صورت گرفته بنا بر همه این قوانین و مقررات اگر سرورهای پیام‌رسان‌های خارجی هم در کشور مستقر شوند؛ شامل ترافیک نیم‌بها و سوبسید نمی‌شوند.
آذری جهرمی یادآور شد: من به این دلیل از لفظ سوبسید استفاده کردم چرا که در سال ۹۶ وقتی اپراتورهای اینترنت به مردم عرضه شد، بخش اعظمی از هزینه سرمایه‌گذاری به خرید تجهیزات، اجاره مکان برای احداث دکل‌ها و سایت‌ها، نیروی انسانی و استهلاک اختصاص یافت ضمن اینکه این هزینه‌ها که ۱۰ درصد بوده در سال ۱۴۰۰ برای اپراتورهای تلفن همراه به کمتر از ۵ درصد رسیده است و این همان ۵۰ درصد تخفیفی است که از آن به عنوان سوبسید یاد می‌کنیم.
عضو کابینه دولت دوازدهم یادآور شد: وزارت ارتباطات هیچ هزینه اضافی از مردم اخذ نکرده و در رعایت حق‌الناس فعال عمل کرده کما اینکه پیرامون وضعیت ارزش افزوده و ستاره، مربع‌ها محکم ایستادیم و پول مردم را به آنها برگرداندیم و برای آنچه در اختیار ما نبود از سران قوا خواستیم به ما اختیارات لازم را بدهند و گفتم باید طبق روال قانونی پیش برویم بنابراین پرونده‌ها به دستگاه قضایی فرستاده شد که در حال بررسی هستند. همچنین در شرایط کرونا بر اساس دستور‌العمل ستاد کرونا، شورای عالی فضای مجازی و مجلس و دستگاه‌های اجرایی بیش از هزار میلیارد به مردم خدمات رایگان دادیم.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات افزود: موضوع شفافیت در این وزارتخانه را در خصوص قاچاق در پروژه رجیستری اجرا کرده و وقتی عده‌ای ارز ۴۲۰۰ گرفته که در نهانخانه‌ها ماندند، لیست آنها را منتشر کردیم ضمن اینکه باید از مردم بپرسید که آیا از تصمیماتی که برای وضعیت شبکه‌های اجتماعی گرفته شده، راضی هستند.
تمایل نداشتم در مورد تلگرام شفاف‌سازی کنم
وی با بیان اینکه این دولت می‌رود و فردا دولت دیگری می‌آید و در این زمینه تنها قوانین هستند که حکمفرما هستند، یادآور شد: من تمایل نداشتم در مورد تلگرام شفاف‌سازی کنم اما چون در آینده برخی فرصت‌ها را سوزانده و تعاملات را با مشکل مواجه می‌کند باید به این نکته اشاره کنم که تلگرام در سال ۹۶ با نظر دادستان وقت و کارگروه تعیین مصادیق وارد مذاکره شده و بنابر مجوز دبیرخانه شورای عالی فضای مجازی در ۴ مرداد ماه ۹۶ مجوز استقرار گرفت ضمن اینکه تلگرام در کل در ایران ۷۰ سرور دارد که وزارت ارتباطات ریالی برای آن پرداخت نکرده ضمن اینکه قیمت این سرورها ۲ هزار دلار بود یعنا مجموعا دارایی تلگرام در ایران ۱۴۰ هزار دلار بوده که به نرخ روز ارز ۶۰۰ میلیون تومان می‌شد، همچنین مجموعه پهنای باند متصل آن ۳۲۰ گیگابیت بر ثانیه بود که در ۱۸۰ گیگابیت بر ثانیه مصرف کرده ضمن اینکه این تفاهم باعث شد ماورای خرید ۱۸۰ گیگابیت بر ثانیه اینترنت پول ندهیم که به قیمت سال ۹۶ حداکثر ۳۰۰ هزار یورو می‌شد.
آذری جهرمی تأکید کرد: سرورهای تلگرام 9 ماه در CDN ایران روشن بود که 2.7 میلیون یورو شد بنابراین شرکت ارتباطات زیرساخت در پرداخت به خارجی‌ها صرفه‌جویی کرد و برای خرید اینترنت با قیمت آن روز 15 میلیارد تومان هزینه شد که در صورت مالی ثبت شده است.
عضو کابینه دولت دوازدهم در انتقاد به اینکه گفته شده این وزارتخانه هزاران میلیارد پول مردم را به جیب زده‌اند، افزود: ما این کار را نکردیم و درآمد حاصل از این وزارتخانه برای دولت بود ضمن اینکه کل فروش اینترنت در ماه کمتر از ۸۰ میلیارد تومان است.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با انتقاد از مواردی که مقتدایی در مصاحبه‌های خود به ویژه در شبکه ۳ سیما داشته است، افزود: ما هر آنچه حاکمیت از ما خواسته بود انجام دادیم ضمن اینکه بیش از ۷۰ درصد درخواست‌ها برای تلگرام در ۵ مصداق را مسدود کردیم چون نپذیرفت مسائل امنیتی را محدود کند بنابراین دستگاه‌های امنیتی از تلگرام به دستگاه قضایی شکایت کرده که به مسدود شدن آن منتهی شد.
وی تأکید کرد: ما قراردادی با تلگرام نداشته و تنها تفاهم‌نامه با آن داشتیم که به لحاظ حقوقی با هم متفاوت هستند ضمن اینکه تلگرام در آن زمان اصول را رعایت می‌کرد و به محض اینکه به این مهم توجه نکرد، توسط دستگاه قضایی مسدود شد.
تلگرام اطلاعات مردم را به خارجی‌ها داد
نماینده مردم اصفهان نیز در این جلسه تاکید کرد: تلگرام حریم شهروندان ایرانی را حفظ نکرده است، آقای وزیر شما شفاف سازی نکردید و این لاپوشانی باعث شده امروز اطلاعات هزاران در اختیار دیگران قرار گیرد.
عباس مقتدایی در نشست علنی امروز در جریان بررسی سوالش از وزیر ارتباطات و فناوری در زمینه علت عدم تشریح و شفاف سازی در خصوص مفاد قرارداد با تلگرام و چرایی محاسبه ترافیک بین الملل برای کاربران این شبکه اجتماعی( قبل از فیلتر شدن این پیام رسان) با وجود استقرار cdn های تلگرام در کشور چیست؟ گفت: آقای وزیر شما بخشی از سوال بنده را تحریف کرده اید، چرا تلگرام به تعهدات خود عمل نکرد؟ به جای برخورد قانونی با این پیام رسان از آنها حمایت کردید، این پیام رسان اطلاعات کاربران ایرانی را در اختیار مجموعه های خارجی قرار داده است.
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: توقع ما از وزیر جمهوری اسلامی ایران این است که وقتی مسئولیتی را برعهده می گیرد به جای حمایت از تلگرام از ملت ایران حمایت کند، تلگرام حریم شهروندان ایرانی را حفظ نکرده و شما شفاف سازی نکردید این لاپوشانی باعث شده است امروز اطلاعات هزاران در اختیار دیگران قرار گیرد.
وی افزود: اگر وزیر درباره اموال و دارایی های که از مردم گرفته و در جای دیگر خرج شده توضیحی ارائه ندهد، می گویم چگونه میلیاردها تومان از جیب مردم خارج شده است، توقع داریم در کسوت وزیر به فرمایش امیر المومنین که تاکید داشتند با مردم با رفعت برخورد کنید، دولت نیز همین گونه رفتار کند نه با گرفتن اموال مردم به آنها آسیب وارد شود.
این نماینده مجلس تاکید کرد: آقای جهرمی در روزهای واپسین وزارت فرصت برای عذرخواهی از مردم وجود دارد و اموال و دارایی مردم را برگردانید، مطمئن باشید با شما را رفعت برخورد می شود.
مقتدایی در ادامه بیان کرد: برای انتقال زیرساخت‌های تلگرام از شورای عالی فضای مجازی مجوز دریافت شد، این امر صورت گرفت بنابراین باید از مردم تعرفه ۵۰ درصدی دریافت می‌شد اما صد درصد تعرفه اخذ شده است که این اهمال‌کاری وزیر محسوب می‌شود.
وی با بیان اینکه تمایل ندارد بگوید مدیران ناسالم داریم، اظهار داشت: اما اگر جایی مسئول یا وزیری کوتاهی کند، مجلس یازدهم پای کار می‌ایستد و تخلف را پیگیری خواهد کرد. موضوع تلگرام بحث امروز نیست، حدود یک سال پیش بنده تذکر کتبی به وزیر ارتباطات دادم ؛ پس از آن تماس تلفنی گرفتم و حتی با مرکز پژوهش‌ها نامه‌نگاری کردم اما وزارتخانه پاسخگو نبود.
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: وزیر باید به مردم ایران پاسخ دهد، حتی رئیس جمهور هم باید بگوید چرا به مجلس نیامد و با نمایندگان صحبت نکرد چرا که مجلس پای حقوق مردم می‌ایستد.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه گفته می‌شود ۸۰ تا ۱۰۰ میلیارد تومان پول از جیب مردم برای استفاده از تلگرام دریافت شده است، اظهار داشت: بنده در آخرین بررسی‌های کارشناسی به این نتیجه رسیدم که حداقل هزاران میلیارد تومان از جیب مردم برداشت شده و تنها یک نفر در کشور می‌تواند بگوید این مبلغ چقدر است و آن هم آذری جهرمی است.
این نماینده مردم در مجلس یازدهم در ادامه خطاب به رئیس جمهور گفت: دامداران، فرهنگیان، دانشگاهیان از وضع موجود گله دارند، کسانی که باید سر کار می‌بودند و کار می‌کردند کوتاهی کردند و کار به اینجا رسید که امروز کشور آب ندارد.
مقتدایی ادامه داد: انتظار می‌رود از برجام عذرخواهی کنید، از پول اضافه‌ای که از مردم گرفته‌اید، عذرخواهی کنید، از کمبود آب عذرخواهی کنید. آقای رئیس جمهور، وزیر شما در مجلس خلاف می‌گوید و شما حتی یک روز هم برای پاسخگویی به مجلس نیامدید.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با اشاره به صحبت‌های اخیر رئیس جمهور در خصوص عدم رفع تحریم‌ها به دلیل مصوبه مجلس گفت: آقای رئیس جمهور شما گفتید بر اساس اصل ۶۰ قانون اساسی مجلس مقصر عدم رفع تحریم‌ها است، حتی اگر اینگونه بود چرا شما یک جلسه هم به مجلس نیامدید و با نمایندگان صحبت نکردید، دکتر حسن روحانی، آقای حقوقدان تقنین با مجلس است و قانون راهبردی در همین راستا تصویب شد و در بالاترین سطح آن را نظارت می‌کنیم و از کمیسیون اصل ۹۰ می‌خواهیم به این موضوع ورود کند.
آذری جهرمی کارت زرد گرفت
در نهایت نمایندگان مجلس پس از استماع توضیحات وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در خصوص علت عدم تشریح و شفاف سازی در خصوص مفاد قرارداد با تلگرام و چرایی محاسبه ترافیک بین الملل برای کاربران این شبکه اجتماعی، از پاسخ‌های وزیر قانع نشدند و به وی کارت زرد دادند.
بر اساس این گزارش در نهایت و در نشست مذکور پیرامون سوال عباس مقتدایی و 24 نفر از نمایندگان از وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات درباره “عدم تشریح و شفاف سازی در خصوص مفاد قرارداد با تلگرام و چرایی محاسبه ترافیک بین الملل برای کاربران این شبکه اجتماعی( قبل از فیلتر شدن این پیام رسان) با وجود استقرار cdn های تلگرام در کشور” مطرح شد که سوال کننده پس از استماع توضیحات محمدجواد آذری جهرمی و عدم اقناع از توضیحات وی، سوال را به رأی گذاشت و نمایندگان مجلس نیز با 63 رأی موافق، 135 رأی مخالف و 10 رأی ممتنع از مجموع 226 نماینده حاضر در صحن، از پاسخ های وزیر قانع نشدند.
روح الله عباسپور سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن گزارشی از نحوه بررسی سوال در این کمیسیون ارائه کرد و گفت: در اجرای ماده (۲۰۷) آیین‌نامه داخلی مجلس، سؤال فوق در جلسه رسمی سه شنبه مورخ ۲۲/۱۰/۱۳۹۹ کمیسیون با حضور نمایندگان محترم عضو کمیسیون، نماینده محترم سؤال‌کننده و وزیر محترم مطرح و پس از استماع اظهارات طرفین و نظر به عدم اقناع نماینده سؤال کننده از پاسخ های ارائه شده وزیر، کمیسیون قلمرو سؤال را ملی تشخیص داده و مستند به بند (۳) ماده (۲۰۷) آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، گزارش سؤال جهت اعلام وصول در اولین جلسه علنی ارسال می‌گردد.
وی ادامه داد: در سوال مقتدایی دو نکته اساسی و مهم مورد توجه قرار گرفته است. علت عدم تشریح و شفاف سازی مفاد قرارداد با تلگرام مطرح شده است. یعنی قرارداد با تلگرام شفاف نیست و مردم در جریان قرار نگرفته اند.
این نماینده مردم در مجلس یازدهم افزود: آیا در این قرارداد، شرایط و ارزش های کشور و مسائل فرهنگی و ارزشی کشور مورد توجه قرار گرفته است؟ در این قراردادها باید ارزش های کشور لحاظ شود و مردم در جریان قراردادها قرار بگیرند.
منبع: آی‌سی‌تی نیوز
