سمیه مهدوی پیام – بعد از اتفاقات ناگهانی در زمینه سانسور سنگین در دنیا، شهروندان دیجیتال بیشتری به سمت سرویس‌های فیلترشکن و VPN آمده‌اند تا به پلتفرم‌ها، برنامه‌ها، سایت‌ها، اخبار و محتواهای محدودشده، دسترسی یابند.
سایت تکرادار در گزارشی نوشت، به همین دلیل، اخیرا یکی از ارایه‌دهندگان خدمات VPN که در کشور سوییس مستقر است، سایت جدیدی راه‌اندازی کرده تا بر افزایش استفاده نظارت کند و وقتی سانسور ناگهانی رخ می‌دهد، به عنوان زنگ هشدار عمل نماید.
اکنون مدت زیادی از زمانی که اینترنت باز و آزاد که همگی می‌شناختیم و دوست داشتیم، سپری شده است.
مقامات سراسر جهان در زمان بحران یا تعارضات جهانی، به طور فزاینده اینترنت را به صورت کامل یا جزئی قطع می‌کنند. تنها در سال 2022، وب 187 بار در 35 کشور خاموش شد؛ یعنی رکورد تمام اوقات برای قطعی اینترنت که احتمالا در سال 2023 شکسته خواهد شد.
شبکه خصوصی مجازی (VPN)، ابزار اساسی امنیتی است که موقعیت آدرس IP شما را پنهان کرده و در عین حال، داده‌ها را رمزگذاری می‌کند. این امر، موجب حفاظت از حریم خصوصی هنگام آنلاین بودن و دسترسی امن به محتواهای دیجیتال در جهان می‌شود.
به عنوان مثال، در روسیه بعد از شروع جنگ با اوکراین، در ایران هنگام اعتراضات سال گذشته، در ترکیه هنگام انتخابات و بحران زلزله و در سنگاپور از ژوئن به بعد، به صورت انبوه برای حفظ انقلاب سایبری، از VPN استفاده شده است.
- رکورد افزایش 100 هزار درصدی!
این شرکت ارایه دهنده‌خدمات VPN در اوایل ژوئن، با انتشار آماری مدعی شد، پس از محدودیت بسترهای رسانه‌های اجتماعی به خاطر اعتراضات، رکورد افزایش 100 هزار درصدی در تعداد مشترکان و متقاضیان جدید را ثبت کرد.
حالا این شرکت تصمیم گرفته از داده‌های منحصربه‌فردش درباره زمان استفاده افراد از خدمات این شرکت در جهان برای حمایت بهتر از افراد در مبارزه با قطعی اینترنت و سانسور استفاده کند. برای این منظور شرکت مذکور یک ایستگاه VPN را راه‌اندازی می‌کند: یک ابتکار جدید برای مستندسازی این رویدادها، در حالی که بیشترین دقت را درباره سانسور جهانی آنلاین ارائه می‌دهد.
آنتونیو سزارانو، مدیر محصول این شرکت به تکرادار گفته: «ما، به طور مداوم در زمینه فناوری‌های مقاوم در برابر سانسور سرمایه‌گذاری کرده‌ایم و هنگامی که دموکراسی در خطر است، به طور گسترده از آن استفاده می‌شود. به همین دلیل، وقتی سانسور اتفاق می‌افتد، ما به طور منحصربه‌فرد و با سرعت نور، متوجه آن می‌شویم.»
در این رابطه، ایستگاه مذکور به عنوان یک صفحه وب عمومی قابل دسترس منتشر می‌شود که افزایش‌های معنادار در زمینه استفاده از وی‌پی‌ان را در زمان واقعی نشان می‌دهد که به نظر می‌رسد با جهان سیاست مرتبط هستند.
سزارانو به سادگی توضیح می‌دهد که این اقدام، راهی برای نقشه‌برداری از سانسور آنلاین در سراسر جهان از طریق وی‌پی‌ان است. برای انجام این کار، ارائه‌دهنده ابتدا با پیگیری فعالیت‌های نامعمول مرتبط با ثبت‌نام و نیز استفاده از محصولات این شرکت شروع و آن را با رویدادهای سیاسی جهان ترکیب می‌کند. این مجموعه همچنین قصد دارد در آینده این کار را به نرم‌افزارهای دیگر نظارتی گسترش دهد.
سزارانو ادامه داد: «وی‌پی‌ان‌ها در اجازه دادن به مردم، برای تمرین حق آزادی اطلاعات و آزادی بیان نقش کلیدی دارند. مردم هرچه بیشتر درباره نحوه عبور از سانسور آنلاین بدانند، بهترین ابزار را برای دریافت اطلاعات دقیق، توانایی انعطاف‌پذیری، تغییر از درون و توانایی مقابله با پروپاگاندای دولتی پیدا می‌کنند.»
- پیش‌بینی اشتراک VPN قبل از فیلترینگ
این شرکت همچنین با نگاه به افزایش و استفاده از وی‌پی‌ان توسط ارائه‌دهنده، ادعا کرد قبل از اینکه رویدادها حتی در اخبار منتشر شوند، از قطعی اینترنت و سایر اتفاقات بزرگ سانسورشده آگاه شود.
این داده‌ها برخی نکات مهم را درباره اینکه هم شهروندان و هم مقامات چگونه تاکتیک‌های خود را شکل می‌دهند، بازگو می‌کند.
به عنوان مثال، در یک نمونه این شرکت تغییری در رفتار کشورهایی مانند روسیه، چین و ایران مشاهده کرد. آنها سانسور VPN، برنامه‌های پیام‌رسان و سایت‌های خبری را شروع کردند تا از دسترسی شهروندان به رسانه‌های خارجی جلوگیری کنند.
اکنون هر روزه تعداد بیشتری از شهروندان، برای دریافت وی‌پی‌ان اقدام می‌کنند. آنها یاد گرفته‌اند پیش‌بینی‌کننده باشند تا در این بازی موش و گربه و نگرانی از سانسور و آزادی بیان، به دام نیفتند.
سزارانو می‌گوید: «جالب اینجاست که در کشورهایی که سابقه سانسور آنلاین دارند، مردم سعی می‌کنند آن را پیش‌بینی کنند و قبل از مسدودسازی، مشترک VPN شوند.»
وی برای تایید ادعای خود، به افزایش تعداد وی‌پی‌ان‌ها در ترکیه، طی روزهای قبل از انتخابات اشاره کرده که شهروندان برای رهایی از دام سانسور، مشترک VPN شده بودند.
گزارش شده افراد حتی پس از لغو سانسور، استفاده از خدمات VPN را ادامه داده‌اند، زیرا احتمال می‌دهند سانسور دوباره برگردد.
سزارانو اظهار داشت: «ما امیدواریم از طریق افزایش آگاهی درباره این موضوع، مفهوم غنی‌تری از دسترسی به اینترنت به عنوان حق اساسی انسانی را تقویت کنیم. این امر، به ما کمک می‌کند تا بهتر درک کنیم چگونه کاربران به مسدودسازی اینترنت پاسخ می‌دهند و درک کنیم چگونه خدماتی را که در آینده ارائه می‌دهیم، بهبود بخشیم.»
وی در پایان مدعی شد: «در نهایت، این ابزار باید به عنوان چراغ راهنمای دنیا عمل کند تا زمانی که سانسور ناگهانی از ریشه، سر برمی‌آورد، به خبرنگاران، مخالفان سیاسی و جستجوگران حقیقت در دنیا کمک کند تا در مبارزه با سرکوب، سانسور و پروپاگاندا به یکدیگر ملحق شوند.»
