دنیای دیجیتال، زندان نامرئی انسان مدرن

عصر ارتباط – فرهاد طهمورثی – تاکنون از خود پرسیده‌اید چقدر طول می‌کشد تا دیگر انسانی در کره زمین باقی نماند که از دنیای دیجیتال استفاده نکند؟ این پرسش را اگر ساال 1390 از خود می‌پرسیدید، پاسخش دهه‌ها بعد بود. اما اکنون اوضاع فرق کرده است.
به همان میزان که دنیای دیجیتال امکان زندگی مدرن را فراهم می‌کند، زندان نامرئی زندگی مدرن هست. امروزه هر کس که با دنیای دیجیتال قهر باشد از امکانات اولیه زندگی مثل تامین معاش، خرید و ارتباطات بهره کمتری می‌برد یا در برخی موارد بی بهره می‌ماند.
ظرفیت‌های دنیای دیجیتال آنقدر گسترده است که زندگی امروز انسان‌ها را در خود بلعیده و جز انسان‌های ماتم زده و بی‌تحرک مانند کودکانی که در انیمیشن “Eve” دیدیم چیزی بر جای نگذاشته است. به عنوان فردی که خود یکی از بازوهای اجرایی گسترش دنیای دیجیتال شده‌ام و زندگی‌ام از این راه می‌گذرد می‌توانم به قطع بگویم که دنیای دیجیتال سرابی بیش نیست.
تنها چیزی که دنیای دیجیتال را برای من در رده انتخاب نگه می‌دارد، تاثیر مثبت آن بر حفظ محیط زیست است. مطمئنا انجام تمامی ‌کارها با یک گوشی در خانه باعث استفاده کمتر ما از منابع زیست محیطی می‌شود. اما نکته اینجاست که حفاظت محیط زیست راه‌های بسیار معقولانه‌تری نیز دارد.
به طور مثال اگر جمعیت مردم روی کره زمین را کنترل کنیم، محیط زیست کمتر آسیب می‌بیند. یا اینکه فرهنگ مصرف گرایی را تغییر دهیم، به مردم آموزش دهیم که به محیط زیست آسیب وارد نکنند و راه‌های جلوگیری از آسیب به طبیعت را اطلاع رسانی کنیم. از طرفی دیگر با توجه به اینکه دولت‌ها ابقای خود و مردم را به حفاظت از محیط زیست ترجیح می‌دهند، از تکنولوژی کار چندانی ساخته نیست. از طرفی دیگر بسیاری از فناوری‌ها به محیط زیست آسیب وارد می‌کنند، مثلا فناوری 5G برای محیط زیست آسیب‌های بسیاری به همراه دارند.
از سویی دیگر رشد روزافزون تکنولوژی ترسناک است. مشخص نیست در آینده دنیای دیجیتال به کدام سمت و سو پیش می‌رود. از طرفی دیگر فضای دیجیتال و زندگی دیجیتالی، اثرات ناخوشایندی روی روح و روان انسان برجای می‌گذارد.
به تازگی محققان ثابت کرده‌اند، احتمال ابتلا به افسردگی در میان افرادی که زمان بیشتری را در دنیای دیجیتال می‌گذرانند، بالاتر است. کافی است توجه کنید که چه مواقعی حسرت بیشتری احساس می‌کنید. زمانی که یک خوردن غذای خوشمزه را با صدای موک بانگ‌وار مشاهده می‌کنید یا هنگامی‌که دوست‌تان تجربه سفر خود را با عکس‌هایی شاد در اینستاگرام خود منتشر می‌کند؛ همین عوامل افسردگی و بیماری‌های روحی را به همراه دارد.
کال نیوپورت در کتاب مینیمالیست دیجیتال، عواقب دنیای دیجیتال را به خوبی توضیح داده است. حتی اگر محل کسب درآمد یا ارتباط یا انجام کارهای اولیه زندگی شما در این دنیا است در زندانی به سر می‌برید که خود از آن بی‌خبرید. خواندن این کتاب میله‌های زندان دیجیتال را مرئی می‌کند.
*کارشناس دیجیتال مارکتینگ