در تاریخ 24 اردیبهشت ماه گزارشی 3400 کلمه‌ای در هفته‌نامه عصر ارتباط با عنوان «نسخه الکترونیکی و گروگان‌گیری بیمه‌گذاران به سبک سازمان تامین اجتماعی» منتشر شد که در آن به طرح مشکلات ناشی از اجرای ناقص نسخه الکترونیکی و سود حاصل از آن برای شرکت‌های بیمه‌ای نظیر سازمان تامین اجتماعی پرداختیم.
نظر به طولانی بودن گزارش، صرفا به طرح سوالات مندرج در آن پرداخته و در ادامه نیز پاسخ کامل سازمان تامین اجتماعی ارایه خواهد شد. در نهایت نیز توضیحات هفته‌نامه آمده تا قضاوت به عهده مخاطبان باشد که آیا واقعا در جوابیه سازمان تامین اجتماعی به سوالات و ابهامات پاسخ داده شده یا نه؟
و اما سوالات مطروحه در گزارش هفته‌نامه عصر ارتباط:
1. سازمان تامین اجتماعی که اینقدر به روز و در لحظه پیگیر مطالبات خود است و در هر لحظه و با فشردن یک دکمه الکترونیکی می‌تواند میلیون‌ها نفر را از خدمات بیمه‌ای محروم کرده و کارشان را به ناکجاآباد بکشاند، به چه حقی و بر اساس کدام قانون، امثال من و بیمه‌گذاران را گروگانِ دریافت طلب‌هایش می‌گیرد؟
2. سازمان تامین اجتماعی به چه حقی به یک ابلاغیه الکترونیکی به کارفرما بابت طلب 8 میلیونی‌اش، کار خود را تمام شده می‌انگارد. شما که «خدمات الکترونیکی» بلد هستید ارایه کنید، چرا در این رویه غیرقانونی، حداقل یک پیامک به میلیون‌ها بیمه‌گذار از همه جا بی‌خبر ارسال نمی‌کنید که مثلا «به علت بدهی کارفرما، بیمه شما گروگان گرفته شده و مشمول بیمه نیستید!» تا حداقل منِ بیمه‌پرداز بدانم وقتی گذرم به بیمارستان می‌افتد، احتمالات را در نظر گرفته و پول کافی برای پرداخت آزاد در جیبم داشته باشم؟
(توضیح بیشتر آنکه در حال حاضر برای 22 نفر در هفته‌نامه عصر ارتباط (با نوزده سال سابقه انتشار و پرداخت حق بیمه)، ماهانه رقمی‌در حدود 35 میلیون تومان حق بیمه به حساب سازمان تامین اجتماعی واریز می‌شود، اما این سازمان بابت، تنها 8 میلیون تومان بدهی معوق، کل خدمات بیمه کارکنان مجموعه را متوقف و گروگان گرفته است. سوال مشخص آن است که آیا این اقدام سازمان تامین اجتماعی عادلانه است که بیمه همه کارکنان را لغو کرده و در پاسخ به چرایی آن، آدرس کد USSD برای استعلام استحقاق بیمه را می‌دهد؟! وانگهی اطلاع از عدم استحقاق بیمه به دلیلی که در گزارش ذکر شد، آیا اقدام عجیب سازمان تامین اجتماعی در عدم ارایه خدمت به بیمه‌گذارانی که سال‌هاست حق بیمه می‌پردازند را توجیه می‌کند؟! کما اینکه سال‌ها قبل نمایندگان مجلس با تاکید بر غیرقانونی بودن این اقدام سازمان تامین اجتماعی تاکید کرده‌اند که این سازمان برای وصول مطالباتش باید مشخصا به سراغ کارفرما برود نه آنکه با اشاره یک دکمه، بیمه کارگران و کارکنان را لغو کند.)
3. در همین نمونه اخیر که از قضا کارفرما به رحمت خدا رفته است، یا فرضا به هر دلیل دیگری امکان کنترل و دسترسی به ابلاغیه‌ها و تهدیدهای سازمان تامین اجتماعی را ندارد، گناه و تکلیف کارکنان آن مجموعه چیست؟
4. سوال به مراتب مهم‌تر آنکه آیا واقعا ممکن است یک بار مشکل مشابهی برای مدیران یا کارکنان وزارت رفاه و سازمان تامین اجتماعی پیش آمده باشد تا ببینند اگر شبی یا نیمه‌شبی خدای ناکرده با فرزندان‌شان در بیمارستان با این پاسخ مواجه شدند، چه باید بکنند؟
5. سازمان تامین اجتماعی به موجب «قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات»، لطف فرموده و در کنار انبوهی از آمار یکسویه از پیشرفت طرح‌های الکترونیکی این سازمان، گزارشی از میزان دخل و خرج سازمان متبوع خود قبل و بعد از اجرای طرح نسخه الکترونیکی نیز ارایه دهند تا به این ترتیب مشخص شود میزان درآمد و هزینه سازمان تامین اجتماعی در مدت مذکور و به‌طور مشخص در بخش هزینه‌های درمانی، چه تغییراتی کرده است؟
6. سازمان تامین اجتماعی به پرسش دیگر این گزارش مبنی بر اختلال چندماهه اپلیکیشن تامین اجتماعی من پاسخ نداده است.
7. سازمان تامین اجتماعی به مساله قطع مکرر سامانه داخلی این سازمان که از سوی یکی از نمایندگی‌ها اعلام شده نیز پاسخ نداده است.
متن کامل جوابیه سازمان تأمین‌اجتماعی به مطلب هفته‌نامه عصر ارتباط
«عطف به مطلب مندرج در آن نشریه با عنوان «مسئولان وزارت کار و سازمان تأمین‌اجتماعی بخوانند، نسخه‌الکترونیکی و گروگان‌گیری بیمه‌گذاران به سبک سازمان تأمین‌اجتماعی» در تاريخ 24/2/1401 به استحضار مي‌رساند:
سازمان تأمین‌اجتماعی به‌عنوان یک صندوق بیمه اجتماعی در حال حاضر قریب به نیمی‌از جمعیت کشور را در قالب بیمه‌شده یا بازنشسته و مستمری‌بگیر اصلی یا تبعی، تحت پوشش خدمات درمانی خود دارد و دومین تولید‌کننده خدمات درمانی در کشور بعد از وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی و اولین و بزرگترین خریدار خدات درمانی در کشور است.
از آنجا که این سازمان به‌عنوان یک نهاد عمومی‌غیردولتی برای تأمین منابع مورد نیاز جهت ارایه خدمات بیمه‌ای و درمانی، حسب قانون و مقررات موجود تنها متکی به حق بیمه‌های دریافتی از بیمه‌شدگان و کارفرمایان است و هیچ بهره و سهمی‌از منابع عمومی‌کشور ندارد، بدیهی است که همانند همه سازمان‌ها و صندوق‌های بیمه‌ای مبتنی بر مشارکت مردم، ارایه خدمات در این صندوق نیز موکول به پرداخت بموقع حق بیمه از سوی کارفرمایان و بیمه‌شدگان در چارچوب قوانین و مقررات است و عدم پرداخت حق بیمه جاری و معوقه یا تأخیر در پرداخت حق بیمه، منطقاً به معنای ترک کار و خروج بیمه‌شده از پوشش خدمات است.
از سوی دیگر با توجه به وجود بالغ بر یک و نیم میلیون کارگاه بزرگ و کوچک مشمول قانون تأمین‌اجتماعی در سراسر کشور، در عمل امکان مراجعه حضوری مستمر بازرسان این سازمان به همه کارگاه‌ها برای کنترل وضعیت اشتغال بیمه‌شدگان در هر ماه و بررسی چرایی عدم پرداخت یا تأخیر در پرداخت حق بیمه وجود ندارد و در این شرایط، ارسال نشدن لیست حق بیمه یا پرداخت نشدن حق بیمه یا عدم پرداخت بدهی‌های قبلی کارفرما از بابت حق بیمه‌های معوق در موعد قانونی مقرر، به معنای خروج شاغلان کارگاه از شمول قانون تلقی می‌شود.
لازم به ذکر است در حال حاضر اطلاع لحظه‌ای بیمه‌شدگان از استمرار پوشش بیمه و استحقاق درمان در مورد فرد بیمه‌شده و افراد تحت‌تکفل وی، علاوه بر سامانه خدمات غیرحضوری تأمین‌اجتماعی از طریق روش‌های متنوع و ساده اعلام شده از سوی سازمان تأمین‌اجتماعی مانند استفاده از کدهای دستوری USSD امکانپذیر است و بیمه‌شدگان از طریق استفاده از روش‌های یادشده و کنترل مستمر سوابق بیمه‌ای خود می‌توانند از بروز مشکلاتی چون عدم استحقاق درمان در هنگام مراجعه به مراکز درمانی، پیشگیری و اقدامات لازم را برای حل مشکلات احتمالی انجام دهند.
در عین حال یادآوری این نکته نیز ضروری است برخلاف آنچه که در گزارش یادشده، سعی در القای آن وجود دارد؛ سازمان تأمین‌اجتماعی در اجرای طرح نسخه‌نویسی الکترونیک، منافع مادی خاصی ندارد و این طرح نیز، طرحی ملی و الزامی قانونی است که همه اجزای نظام سلامت کشور از جمله سازمانهای بیمه‌گر درمان همانند سازمان تأمین اجتماعی ملزم به رعایت آن هستند و طبق شواهد و اسناد متقن و رسمی موجود و نیز گزارش‌های مراجع رسمی‌کشور، این طرح در ماه‌های اخیر پیشرفت بسیار مطلوبی داشته و برخی مشکلات اجرایی ایام نخست اجرای آن نیز به تدریج رفع شده یا در حال رفع شدن است و خبرنگار محترم آن هفته‌نامه می‌تواند در صورت تمایل برای بررسی آمار و ارقام روزانه صدور نسخ الکترونیک و ارایه خدمات در قالب این طرح، با هماهنگی روابط‌عمومی‌سازمان تأمین‌اجتماعی به واحدهای ذی‌ربط مراجعه و در صورت نیاز، گزارشی نیز از مراحل اجرای این طرح تهیه و مشکلات احتمالی را با مسئولان این حوزه در میان گذارد و روابط‌عمومی‌سازمان تأمین‌اجتماعی از هرگونه پرسش و نقد مشفقانه در این زمینه استقبال کرده و آماده ارایه توضیحات مورد نیاز و همکاری در رفع مشکلات احتمالی می‌باشد.»
توضیحات هفته‌نامه عصر ارتباط
هفته‌نامه عصر ارتباط با استقبال از اعلام آمادگی روابط عمومی سازمان تامین اجتماعی برای پاسخ به سوالات ما، در شماره‌های آتی پیگیر گفت‌وگوی مفصل با مدیران این سازمان
خواهد بود.
لیکن سازمان تامین اجتماعی در بخشی از جوابیه خود مدعی شده که برخلاف آنچه در گزارش هفته‌نامه عصر ارتباط سعی در القای آن داشته، «سازمان تامین اجتماعی در اجرای نسخه‌نویسی الکترونیکی منافع مادی خاصی ندارد!»
لذا در متن حاضر صرفا به این بخش از ادعای سازمان تامین اجتماعی مبنی بر نداشتن منافع مادی از اجرای طرح نسخه‌نویسی الکترونیکی می‌پردازیم تا صحت این ادعا بیشتر مورد واکاوی قرار گیرد:
1- ابوالحسن فیروزآبادی، قائم مقام وقت وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در فروردین سال 96 اعلام کرد که در صورت حذف دفترچه درمانی و کنترل نظام دارویی کشور، سالانه دو هزار میلیارد تومان در هزینه دارویی بیمه‌ها صرفه جویی می‌شود.
وزیر ارتباطات سابق نیز گفته بود: هزینه سالانه چاپ دفترچه بیمه در کشورمان را ۴۰۰ میلیارد تومان اعلام کرد که با راه اندازی پایگاه اطلاعات برخط بیمه شدگان کشور می‌توان در این هزینه صرفه جویی کرد و با حذف هزینه‌های دفترچه بیمه ۲۰ ماهواره ساخت.
2- انبوهی از گزارش‌ها در نشریات مختلف به نقل از مسوولان نظام پزشکی‌ها گرفته تا نمایندگان مجلس، نشان می‌دهد که در نتیجه فراهم نبودن زیرساخت‌ها و امکانات اجرای نسخه الکترونیکی و متعاقب آن محاسبه نرخ آزاد داروها، سود حاصله مستقیما به بیمه‌ها می‌رسد که برخی از این موارد در ادامه آمده است.
3-علی سالاریان معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی گفته: آنطور که کارشناسان اقتصادی تخمین می‌زنند بیمه‌ها چندین هزار میلیارد تومان از اجرای نسخه الکترونیکی سود داشته‌اند، از بابت حذف دفترچه‌ها، از بابت حذف نسخه خوانی و اینکه این طرح خوب اجرا نشد و بسیاری از مردم خدمات درمانی را آزاد دریافت کردند.
بنابراین به نظر می‌رسد بیمه‌ها از استقرار نامنظم نسخه الکترونیکی سود چند ده هزار میلیاردی می‌کنند به همین دلیل از این روند بسیار استقبال می‌کنند.
4-محمد حق ازلی معاون دبیرخانه شورای تخصصی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفته: بیماران نتوانسته‌اند از نسخه الکترونیکی استفاده کنند و منتفع اصلی بیمه‌ها هستند.
5-فرجود شکوهی عضو شورای عالی نظام پزشکی با بیان اینکه بیمه‌ها تنها ذی‌نفع طرح نسخه الکترونیکی هستند گفته: با اجرای شتابزده طرح نسخه نویسی الکترونیکی در اجزای مثلث بیمار، مراکز طرف قرارداد و سازمانهای بیمه‌گر، تنها ضلع سوم یعنی بیمه‌ها راضی هستند.
6-ملک فاضلی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با بیان اینکه هدف نسخه الکترونیکی، منفعت مردم باشد نه بیمه‌ها، گفته: تنها مزیتی که نسخه الکترونیکی در حال حاضر با این شیوه اجرایی داشته است را برای بیمه‌های مختلفی چون تامین اجتماعی و بیمه سلامت دانست که هزینه‌هایشان را کم کرده و مقداری کار را برایشان راحت کرده است.
7-پرداخت نرخ آزاد دارو به بهانه‌هایی نظیر قطع برق، سامانه و اینترنت نیز از جمله مواردی است که از قضا میرهاشم موسوی مدیر عامل جدید سازمان تامین اجتماعی در نشست خبری اخیر خود بر آن صحه گذاشته است. سوال ساده و مشخص اینجاست که سود حاصل از عدم استفاده از بیمه و محاسبه آزاد آن (که متاسفانه حجم دقیق و کامل آن قابل اندازه‌گیری نیست)به نفع سازمان تامین اجتماعی تمام می‌شود یا مردم؟!
8-سازمان تامین اجتماعی بابت جلوگیری از تخلفات مربوط به درج غیرقانونی داروها در نسخ کاغذی و امکان کنترل و رصد آن در نسخه‌های الکترونیکی، سود سنگینی می‌کند و این یکی دیگر از منافع مادی و بزرگ این سازمان به شمار می‌رود.
