خردسالان دیجیتال: مهارت¬های فناورانه برای کودکان 2 تا 5 سال

عصر ارتباط –

خردسالان دیجیتال: مهارت­های فناورانه برای کودکان 2 تا 5 سال

آسیه فروردین-. خردسالان امروزی در دنیایی بزرگ می­شوند که در آن فناوری آن­قدر فراگیر شده که برای آنها عادی است. به همین دلیل، مهم است بپذیریم که ما مسوولیت آموزش فناوری اطلاعات و ارتباطات به کودکان را داریم، زیرا «آنها بیشتر از ما می­دانند» یا «به هر حال، یاد می­گیرند چگونه از آن استفاده کنند». آنجلا مک فارلین، در یک سخنرانی در کنفرانس Naace 2009، این اسطوره «بومی دیجیتال» را به چالش کشید. به گفته وی، اگرچه یک سوم از کودکان موردمطالعه او، واقعا با فناوری درگیر بودند اما بخش قابل توجهی اصلا با آن درگیر نبودند و واقعا نمی­دانستند چگونه از فناوری استفاده کنند. بنابراین ما باید به فرزندان خردسال خود درباره فناوری آموزش دهیم تا همه با آن درگیر شوند.

• فرصتی برای بازی کردن

همانطور که «علامت گذاری»، مقدمه­­ای برای نوشتن است، استفاده بازیگوشانه از فناوری نیز مقدمه­ای برای استفاده هدفمندتر و جهت­دارتر است. بنابراین باید به خردسالان فرصت‌هایی داده شود تا قبل از استفاده رسمی‌تر از فناوری، در بازی خود از آن استفاده کنند. به عنوان مثال، دوربین‌های دیجیتالی را می‌توان در اختیار کودکان قرار داد تا از آن در هر زمان و هر کجا که بخواهند استفاده کنند. در طول این بازی، بچه‌ها وقتی آماده باشند، خودشان متوجه می‌شوند دوربین‌ها چگونه کار می‌کنند و این امر ممکن است توسط یک بزرگسال با استفاده از پرسش‌های باز مانند: «وقتی فشار می‌دهی، چه اتفاقی می‌افتد؟»، «چگونه می‌بینی؟»، پشتیبانی شود. در این مرحله، مهم است عکس‌هایی که کودکان می‌گیرند، عکس‌هایی باشند که خودشان انتخاب می‌کنند، نه عکس‌هایی که توسط یک بزرگسال هدایت می‌شوند.

تنها زمانی که کودکان بتوانند با اطمینان از دوربین‌ها استفاده کنند، مربیان باید عکس‌هایی را به کودکان پیشنهاد کنند. در این مرحله، دوربین‌ها بخشی از تدارک مداوم این تنظیمات می‌شوند. سپس کودکان باید فعالانه تشویق شوند تا هر زمان که نیاز به عکس گرفتن دارند، به عنوان مثال، برای ثبت چیزی که ساخته یا به دست آورده­اند، از دوربین استفاده کنند. در طول سال، می­توان طیف وسیعی از فناوری­ها را به کودکان معرفی کرد مانند فلزیاب، ذره­بین­های دیجیتال، اسباب­بازی­های قابل برنامه­ریزی، ضبط­کننده­های MP3، دوربین­های ویدئویی و البته کامپیوتر با نرم­افزار مناسب. بنابراین، تا پایان سال، کودکان باید طیف وسیعی از فناوری‌ها را در چارچوب تدارکات مستمر مهدکودک در دسترس داشته باشند تا هر زمان که بخواهند برای اهداف خود استفاده کنند.

• یادگیری با ایفای نقش

در حالی که کودکان، در حال توسعه درک خود از این فناوری‌ها هستند، مربیان باید توجه آنها را به فناوری‌های دنیای اطراف­شان از تلفن‌های همراه تا گذرگاه‌های عابر پیاده، جلب کنند. این مربیان همچنین باید با نشان دادن اینکه بزرگسالان از فناوری برای اهداف خود استفاده می‌کنند، از طریق صحبت کردن با کودکان در مورد ارزشی که برای این استفاده قائل هستند، یک الگوی نقش مثبت ارائه کنند. به این ترتیب، کودکان فناوری را به­گونه­ای می­بینند که برای مقاصد واقعی استفاده می­شود و درک می­کنند که فناوری­ها، ابزارهایی هستند که در مواقع موردنیاز استفاده می­شوند. آنها نسبت به فناوری و انگیزه استفاده از آن، در حال حاضر و در آینده، تمایل مثبت پیدا می­کنند.

ایفای نقش، بین دنیای کودکان و محیط، پیوند ایجاد می­کند. این امر، یک عنصر حیاتی در محیط یادگیری است و کودکان را درگیر بازی­هایی می­کند که بازتاب زندگی آنهاست و به آنها برای تجربه و بازآفرینی نقش­ها، احساسات و روابط، فرصت­ می­­دهد. مهم­تر از همه، این فرصت را برای کودکان فراهم می­کند تا از ابزارها استفاده کنند، از جمله ابزارهای تکنولوژیکی که در دنیا درباره آنها می­بینند. هنگام ایفای نقش، کودکان می­توانند کنترل این ابزارها را در دست بگیرند و در مورد آنها و جایگاه­شان در جهان بیاموزند، بدون اینکه نیاز به دانستن یا یادگیری نحوه کار با فناوری داشته باشند. بنابراین ایفای نقش باید با دقت و شامل تمام فناوری‌های مناسبی باشد که فرد در زندگی واقعی با آن سروکار دارد.

• سن کودک و استفاده از فناوری

همان­طور که قبلا گفته شد، خوانش سریع موضوعات توسعه، احتمال دارد خواننده را گیج کند تا اینکه بیشتر نقش آموزشی داشته باشد. صاحبنظران بیان می­کنند کودکان در 22 تا 36 ماهگی به فناوری اطلاعات و ارتباطات علاقه نشان می­دهند و به دنبال کسب مهارت­های اساسی در روشن کردن و راه­اندازی برخی از تجهیزات فناوری اطلاعات و ارتباطات هستند. آنها در 30 تا 50 ماهگی و سپس در 40 تا 60 ماه به بالا، می­دانند چگونه با تجهیزات ساده کار کنند. کودکان، ماه­ها از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای انجام عملکردهای ساده مانند انتخاب یک کانال از طریق کنترل از راه دور تلویزیون استفاده می‌کنند. با این حال، می­توان استدلال کرد استفاده از کنترل از راه دور تلویزیون، با تمام این جملات مطابقت دارد! بنابراین ارزیابی پیشرفت کودکان با استفاده از آنچه قبلا توضیح داده شد، مفیدتر است.

کودکان، ابتدا با فناوری­ها، «بازی» خواهند کرد و کاری که انجام می­دهند و نحوه انجام کار را بررسی می­کنند. سپس از این فناوری‌ها برای طیف وسیعی از اهداف استفاده می­نمایند. در نهایت، کودکان استفاده از فناوری‌ها را از تدارک مستمر انتخاب می‌کنند و خودشان درباره زمان و نوع فناوری‌ها تصمیم می‌گیرند و این استفاده، معنادار و هدفمند خواهد بود. زمانی که کودکان باید از کدام فناوری استفاده کنند و اینکه چه زمانی، باید دستیابی به هدف یادگیری اولیه را درنظر گرفت، مهم است.

• ایمن بازی کردن

توجه به مسائل بهداشتی و ایمنی بسیار مهم است. در این زمینه، حداقل سه نکته باید مدنظر قرار گیرد:

1. این کار، بخشی از وظیفه قانونی است که هر منبعی را که از آن استفاده می‌کنیم، ارزیابی و آن را به طور منظم بررسی کنیم تا اطمینان حاصل شود خطرات آن، برای کودکان به حداقل می‌رسد. هنگام استفاده از فناوری، یادآوری نکات زیر مفید است:

• هرگز نباید به کودکان اجازه داد با باتری­های قابل شارژ کار کنند.
• زمانی که از باتری­های قابل شارژ استفاده می­شود، پوشش باتری باید در جای خود پیچ شود.
• باید باتری­­­های از کار افتاده را جدا و کابل برق را تا حد امکان به تجهیزات نزدیک کرد.
• ایستگاه­های کاری کامپیوتر باید از نظر ارگونومیکی برای کودکانی که از آنها استفاده می­کنند، مناسب باشند.
• اگر کودکان از اینترنت استفاده می­کنند، باید با خیال راحت این کار را انجام دهند.

2. باید رفتارها و رویه‌هایی را تنظیم کرد که کودکان را هنگام استفاده از اسباب‌بازی‌ها و منابعی که دارای فناوری هستند، ایمن نگه دارد. این، یعنی:

• الگوسازی/ گفت‌وگو کردن مربیان از طریق رفتارهای ایمن با کودکان
• فقط بزرگسالان باید دوشاخه و پریز برق را لمس کنند.
• کودکان، باتری­هایی را که هرگز قابل شارژ نیستند، فقط تحت نظارت یک بزرگسال به­ کار برند.
• استفاده معمولی از یک برنامه کامپیوتری باید در هر زمان به 10 تا 20 دقیقه محدود شود.
• کودکان باید رفتارهایی را بیاموزند که هنگام استفاده از اینترنت، آنها را ایمن نگه دارد.

3. باید رفتارها و رویه‌هایی را تنظیم کرد که تضمین می‌کنند اسباب‌بازی‌ها و منابعی که فناوری را در خود جای داده‌اند، خراب نشوند. این، یعنی:

• کودکان یاد می­گیرند هنگام استفاده از دوربین دیجیتال یا فیلمبرداری باید از بند مچ/ گردن استفاده کنند.
• کودکان یاد می‌گیرند همه اسباب‌بازی‌ها و منابعی که دارای فناوری هستند، دور از آب نگهداری شوند (به جز آن دسته از اسباب‌بازی‌هایی که برای استفاده در آب طراحی شده‌اند.)
• منابع معمولا پس از استفاده باید به محل تعیین­شده بازگردانده شوند.
• مربیان درباره استفاده دقیق از اسباب‌بازی‌ها و منابع صحبت می‌کنند.

• پنج سالگی و اهداف یادگیری اولیه فناوری

تفسیر هدف یادگیری اولیه برای ICT، نیاز به تفکر دقیق دارد. مهم است به یاد داشته باشید اهداف یادگیری اولیه، اهدافی هستند که کودکان، زمانی که پنج ساله هستند، به آنها دست پیدا می­کنند. این کار، پیامدهای بسیار واقعی برای تفسیر ما از هدف یادگیری اولیه در حوزه ICT دارد، زیرا مانند تعدادی دیگر از اهداف یادگیری اولیه، تفسیر آن، ذهنی است. مشاهده یک کودک سه ساله با استفاده از فناوری­های روزمره و علامت زدن، به عنوان دستیابی به هدف یادگیری اولیه، بسیار آسان است. با این حال، قبل از انجام این کار، پزشکان باید در نظر بگیرند بیشتر کودکان پنج­ ساله، چگونه از فناوری‌های روزمره استفاده و آنها را درک می‌کنند تا آن را با کودکی که اخیرا مشاهده کرده‌اند، مقایسه کنند و تصمیم بگیرند آیا درک کودک سه ساله از فناوری‌ها به همان اندازه است یا خیر. تقریبا در هر موردی، درک کودک سه ساله به اندازه یک کودک پنج ساله، پیچیده و دقیق نخواهد بود و بنابراین کودک سه ساله، به هدف یادگیری اولیه برای ICT دست نمی­یابد.

نویسنده