«طرح صیانت» معلق میان مجلس و کمیسیون ویژه

عصر ارتباط –

به گزارش عصر ارتباط، ماجرا از آنجا آغاز شد که جلال رشیدی‌کوچی نماینده مرودشت و از مخالفان طرح صیانت در توییتی از پایان کار کمیسیون مشترک بررسی طرح صیانت با نظر نمایندگان خبر داد و گفت: ‏طرح صیانت با رأی نمایندگان من بعد به جای بررسی در کمیسیون مشترک، در صحن علنی مجلس بررسی خواهد شد.

موضوعی که با واکنش صریح رییس کمیسیون مشترک طرح حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی، مواجه شد و وی انتشار اخبار مبنی بر انحلال این کمیسیون و بازگشت طرح به صحن علنی مجلس را رد کرد.

رضا تقی‌پور انوری، رییس کمیسیون بررسی طرح صیانت با تکذیب انحلال کمیسیون ویژه و بازگشت طرح صیانت به صحن علنی مجلس گفت: رأی‌گیری استمزاجی برای کسب نظر نمایندگان برای بقای طرح در کمیسیون مشترک بود که تعداد آرای مخالفان ابقا، ۱۲۰ رأی از ۲۴۱ رأی حاضر بود و مخالفان ابقای طرح در کمیسیون مشترک، به ۵۰ درصد نرسیدند.

وی گفت: اخباری که توسط همکاران منوط به انحلال کمیسیون مشترک طرح صیانت مطرح شده، نادرست است و هنوز درخواستی برای بازگشت طرح به صحن علنی مطرح نشده است.

تقی‌پور با تاکید بر اینکه درخواست برگشت طرح به صحن اصلا موضوع رأی‌گیری امروز این جلسه نبود، گفت: موضوع رأی‌گیری استمزاجی برای کسب نظر نمایندگان برای ابقای طرح در کمیسیون مشترک بود.

وی به خبرگزاری مهر گفت: در صورتی که نمایندگان خواستار بازگشت طرح به صحن باشند، باید این موضوع توسط هیات رییسه اعلام وصول شود و بعد برای آن تصمیم‌گیری و رأی‌گیری شود.

• جزییات بازگشت طرح صیانت به صحن علنی

در خبر دیگری در همین خصوص عضو هیات رییسه مجلس شورای اسلامی ‌ضمن تشریح جزییات این جلسه غیرعلنی مجلس، نظری کاملا مغایر با تقی‌پور ارایه کرد و گفت: بررسی طرح فضای مجازی به صورت اصل ۸۵ قانون اساسی منتفی بوده و طرح فضای مجازی به صحن علنی باز می‌گردد.

علیرضا سلیمی‌ در تشریح این جلسه که به بررسی «طرح نظام تنظیم مقررات خدمات فضای مجازی» موسوم به «طرح صیانت» اختصاص داشت، گفت: این جلسه برای استماع استدلال‌های حقوقی طرفین موافق و مخالف بررسی طرح در کمیسیون مشترک برگزار و در این جلسه فارغ از فشارهای رسانه‌ای، بحث‌های کارشناسی مطرح شد.

عضو هیات رییسه مجلس شورای اسلامی‌ادامه داد: در این جلسه غیرعلنی مدت زمان 10 دقیقه فرصت به رییس کمیسیون مشترک داده شد تا وی توجیهات خود را بیان کند، سپس 3 موافق و 3 مخالف به اظهارنظر پرداختند، علاوه بر این برای اینکه نمایندگان اظهارات کارشناسی بیشتری را استماع کنند، 3 موافق و 3 مخالف دیگر نیز به بیان نظرات خود پرداختند و در نهایت در یک رأی‌گیری استمزاجی نمایندگان رأی به عدم ابقای طرح در کمیسیون مشترک دادند.

سلیمی‌ با بیان اینکه در صورت نهایی شدن این موضوع مجددا طرحی تهیه و کمیسیون دیگری تشکیل خواهد شد، به خانه ملت گفت: در ادامه گزارش این کمیسیون به صحن مجلس ارایه می‌شود که در این فرایند تمامی ‌نمایندگان می‌توانند پیشنهادات خود را ارایه کنند تا این موضوع نهایتا در صحن مجلس بررسی شود.

عضو هیات رییسه مجلس شورای اسلامی‌ تاکید کرد: نکته جالب این نشست غیرعلنی این بود که مجلس در یک فضای صمیمی ‌این موضوع را مورد بررسی قرار داد و مقرر شد هر آنچه که با رأی مجلس به تصویب برسد همگان از آن تمکین کنند.

نماینده مردم در مجلس یازدهم درباره اینکه آیا با توجه به استمزاجی بودن رأی‌گیری در صحن، رأی‌گیری دیگری در جلسه علنی صورت خواهد گرفت یا خیر، گفت: دو نظر حقوقی در این خصوص وجود دارد؛ نظر اول این است که کار تمام شده و دیگر نیازی به رأی‌گیری نیست اما یک نظر دیگر این است که بر اساس ماده (165) آیین‌نامه داخلی مجلس مجددا باید در صحن علنی مجلس رأی‌گیری صورت گیرد که این دو نظر نیاز به کنکاش حقوقی دارد و نهایتا مقرر شد هر آنچه عاید شود همگان از آن تمکین کنند.

وی یادآور شد نکته‌ای که وجود دارد این است که همه نمایندگان از فضای رها شده فضای مجازی گلایه‌مند هستند و این جلسات فقط برای شیوه کار است و در نهایت همه باید از قانون تمکین کنند. بنابراین محتوای جدیدی در یک کمیسیون جدید تهیه خواهد شد و به صحن مجلس ارایه می‌شود، البته این به آن معنا نیست که هرآنچه پیش از این تهیه شده نادیده گرفته شود ولی محتوا حتما تغییر خواهد کرد ولی اینکه چه میزان تغییر خواهد داشت، هنوز مشخص نیست.

عضو هیات رییسه مجلس گفت: بنابراین شیوه بررسی طرح به صورت اصل 85 قانون اساسی منتفی است.

• رأی‌گیری درباره طرح استمزاجی بود

در خبر دیگری در همین رابطه سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی نیز ‌گفت: در جلسه غیرعلنی مجلس درباره بازگشت طرح فضای مجازی به صحن مجلس رأی‌گیری استمزاجی شد که الزام‌آور نیست.

مجید نصیرایی درباره وضعیت بررسی طرح مدیریت خدمات فضای مجازی در مجلس اظهار داشت: روز دوشنبه جلسه‌ای غیرعلنی در این باره برگزار شد و نمایندگان موافق و مخالف نقطه نظرات خود را بیان کردند.

وی گفت: جمعی از نمایندگان تقاضا دارند بررسی طرح تنظیم مقررات خدمات فضای مجازی از کمیسیون مشترک خارج شود و در صحن علنی مجلس رسیدگی شود که این موضوع در جلسه غیرعلنی روز دوشنبه رأی‌گیری شد و این رأی‌گیری استمزاجی بود و بنابراین قانونی و الزام‌آور نیست.

سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس به مهر گفت: طبق ‌آیین‌نامه داخلی مجلس برای آنکه طرح تنظیم مقررات خدمات فضای مجازی به صحن مجلس بازگردد، این موضوع باید در جلسه علنی مجلس رأی‌گیری شود و در صورتی که نمایندگان در صحن علنی مجلس با آن موافقت کنند، بررسی این طرح به صحن مجلس باز می‌گردد اما الان صرفا یک رأی استمزاجی در جلسه غیرعلنی مجلس شد و آن رأی‌گیری الزام‌‌آور نیست.

نصیرایی تاکید کرد: آن چیزی که همه بر آن اتفاق نظر دارند، این است که فضای مجازی رها و بی در و پیکر است و باید حتما ساماندهی شود. صرفا درباره شیوه اجرا و روش بررسی این طرح، نظرات موافق و مخالف وجود دارد که این موضوع هم حل خواهد شد و جای نگرانی در این باره نیست. ما معتقدیم که خلأ قانونی در حوزه فضای مجازی باید از بین برود.

• کار کمیسیون صیانت تمام است

در همین حال مجتبی توانگر به عنوان یکی از مخالفان طرح صیانت در توییتی درباره موضوع رأی استمزاجی نمایندگان به گزارش کمیسیون مشترک طرح صیانت توضیح داد.

‏ مجتبی توانگر نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس و رییس کمیته اقتصاد دیجیتال کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در توییتی نوشت:  همان‌طور که مکرر گفته شده مهلت ۳ماهه کمیسیون صیانت به پایان رسیده و رأی استمزاجی هم نشان داد که اکثریت مجلس با مسیر طی شده موافق نیستند و مجلس از طریق صحن علنی و با همکاری شورای عالی مجازی، صنوف و نخبگان، تکلیف مدیریت فضا مجازی را مشخص خواهد کرد.‎

آنچه در جلسه غیرعلنی به رأی استمزاجی نمایندگان گذاشته شد، گزارش کمیسیون مشترک بود. باید این گزارش برای ادامه بررسی در کمیسیون مشترک رأی اکثریت را کسب می‌کرد اما فقط ۱۰۹ رأی آورد و لذا نتوانست نمایندگان را برای ادامه کار قانع کند.

نکته مهم اینکه این رأی‌گیری استمزاجی بود و در رأی‌گیری استمزاجی ملاک رأی بیشتر است و درحالی که مخالفان ۱۲۰ رأی و موافقان ۱۰۹ رأی داشتند پس تکلیف مشخص شده و کار کمسیون ویژه پایان یافته است.

همان‌طور که از اظهارات آقای سلیمی، عضو هیات رییسه مجلس مشخص است، با توجه به ماده ۱۶۵ آیین‌نامه داخلی مجلس، هیات رییسه مجلس موضوع ادامه فعالیت کمیسیون مشترک را به موافقت اکثریت نمایندگان با رأی استمزاجی مجلس منوط کرد و با توجه به اینکه گزارش کمیسیون رأی نیاورد، بررسی طرح به صورت اصل ۸۵ منتفی شد.

• نامه اعتراضی هیات رییسه کمیسیون ویژه به معاون قوانین مجلس

در همین حال و در ادامه کنش‌و واکنش‌های مخالفان و موافقان طرح نسبت به سرنوشت طرح صیانت، هیات رییسه کمیسیون مشترک طرح حمایت از کاربران در فضای مجازی با ارسال نامه‌ای خطاب به معاون قوانین مجلس نسبت به کارشکنی‌ها در مسیر کار کمیسیون اعتراض کردند.

متن کامل نامه هیات رییسه کمیسیون مشترک به معاون قوانین مجلس به شرح زیر است:

جناب آقای دکتر پورسید

معاون محترم قوانین مجلس شورای اسلامی

سلام علیکم

بازگشت به نامه شماره ۱۰۵۷۲۷ مورخ 3/12/1400 موارد ذیل به اطلاع جنابعالی می‌رسد. البته این موارد قبلا در تاریخ 28/12/1400 طی نامه شماره ۱۱۴۵۰۰ به اطلاع رییس محترم مجلس شورای اسلامی رسیده است، ولیکن از آنجا که تا کنون پاسخی دریافت نشده است، مجددا اعلام می‌گردد.

متاسفانه بعد از انتشار نامه بازگشتی فوق که خارج از ساعت اداری تنظیم و صادر گردیده و قبل از تحویل به ما در اختیار رسانه‌ها قرار گرفته بود، اقدامات متعدد جنابعالی در جلوگیری از فعالیت کمیسیون مشترک اصل ۸۵ قانون اساسی مشهود بوده و عملا موجب اختلال جدی در انجام وظایف نمایندگی اعضای محترم کمیسیون مشترک طرح حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی گردیده است.

اطلاع دارید کمیسیون مشترک اصل ۸۵ قانون اساسی طرح حمایت پس از برگزاری ۱۳ جلسه رسمی و ۳۵ جلسه جانبی از جمله جلسات کارگروه مشترک با مرکز پژوهش‌های مجلس، در تاریخ سوم اسفند ماه کلیات طرح را با رأی موافق ۱۹ عضو از ۲۰ نفر اعضای حاضر تصویب کرد. جنابعالی در ساعت ۲۱ همان روز اقدام به انتشار نامه‌ای خطاب به رییس کمیسیون مشترک اصل ۸۵ قانون اساسی نمودید و به استناد مواد (۱۶۵)، (۱۶۶) و (۱۴۲) آیین‌نامه داخلی مجلس، روند اخذ آرای اعضای کمیسیون را مغایر آیین‌نامه دانستید؛ لذا قابل ذکر است:

1. چنین رویه‌ای بدون اطلاع دقیق از موارد مذکور و مستندات و رسانه‌ای کردن آن ناشی از عدم‌دقت و کم‌توجهی به مفاد آیین‌نامه بوده، در حالی که دقیقا آیین‌نامه‌های مربوط رعایت گردیده و قابل ارایه است.
2. این کمیسیون علاوه بر جلسات برگزار شده در دفتر رییس محترم مجلس (دو جلسه)، دفتر نایب رییس محترم اول مجلس (سه جلسه)، جلسات کارگروه و کمیته‌ها، حداقل پانزده جلسه کارشناسی، جلسات متعدد با مرکز پژوهش‌ها، جلسات منظم هفتگی از 25/7/1400 تا 3/12/1400 حداقل چهل و هشت جلسه بررسی و جلسه اظهار نظرات موافقان و مخالفان شکل گرفته است و القای شبهه عدم رعایت مواد (۱۶۵) و (۱۶۶) کاملا نادرست است و اعمال ماده (۱۴۲) آیین‌نامه داخلی نیز از اختیارات کمیسیون است.

۳. در جلسه 25/8/1400 پس از برگزاری جلسه و طی فرایند بررسی برابر آیین‌نامه داخلی کلیات طرح آماده رأی‌گیری بود ولیکن به دلیل دریافت نامه محرمانه مورخ 25/8/1400 وزیر محترم ارتباطات و فناوری اطلاعات که خطاب به ما صادر و رونوشت آن برای ریاست محترم مجلس نیز ارسال شده بود، در تاریخ 1/9/1400 به دعوت رییس محترم جلسه‌ای با حضور اعضای هیات رییسه کمیسیون مشترک اصل ۸۵ قانون اساسی طرح، وزیر محترم ارتباطات و فناوری اطلاعات، رییس محترم مرکز ملی فضای مجازی و معاون محترم قوانین مجلس شورای اسلامی برگزار شد که هدف آن اتخاذ تصمیم درباره درخواست وزیر محترم مبنی بر اعمال نظرات آن وزارتخانه و رییس محترم مرکز ملی فضای مجازی قبل از بررسی نسخه ۲۶ تیرماه ۱۴۰۰ (نسخه تهیه شده توسط مرکز پژوهش‌های مجلس در اجرای ماده (۱۴۲) آیین‌نامه داخلی و تصویب شده در کمیسیون فرهنگی قبل از ارسال به صحن) بود.

فلذا در آن جلسه مقرر شد در جهت همکاری مجلس و دولت محترم و دبیرخانه شورای عالی فضای مجازی، با رأی اعضای محترم کمیسیون، طرح برای تهیه نسخه جدید به کارگروه مشترک مرکز پژوهش‌های مجلس با کمیسیون مشترک اصل ۸۵ قانون اساسی ارجاع شود. این پیشنهاد در جلسه مورخ 9/9/1400 کمیسیون مشترک اصل ۸۵ قانون اساسی طرح شد.

در آن جلسه که مانند سایر جلسات، کمیسیون با شفافیت کامل و به‌طور زنده و مستقیم از طریق رسانه‌ها پخش شد و جنابعالی هم در جلسه حضور داشتید، اعضای محترم کمیسیون طرح را جهت تهیه نسخه جدید به کارگروه مشترک ارسال نمودند؛ فلذا تهیه نسخه جدید توسط کارگروه مشترک نه تنها وجاهت دارد، بلکه با توجه به تصمیم جلسه 1/9/1400 و مصوبه جلسه 9/9/1400 کمیسیون، به عنوان تکلیف قانونی معین گردیده و در همان زمان کمیسیون مشترک اصل ۸۵ قانون اساسی اراده خود مبنی بر بررسی نسخه جدید را بیان نموده است. حال این سوال مطرح می‌شود چنانچه برابر اعلام جنابعالی قرار بود کمیسیون مشترک اصل ۸۵ قانون اساسی کلیات نسخه اولیه ارجاعی به کمیسیون یعنی نسخه ۲۶ تیرماه ۱۴۰۰ را به رأی بگذارد، اساسا چه نیازی به تشکیل جلسه اول آذر ماه با حضور رییس مجلس و سه جلسه بعدی که در حضور نایب رییس اول و مرکز پژوهش‌های مجلس وجود داشت؟ رییس مجلس در جلسه 7/10/1400 به آقایان تقی‌پور و سیاهکلی توصیه فرمودند با توجه به درخواست مرکز پژوهش‌های مجلس طی نامه مورخ 30/9/1400 مهلت مجددا به مدت بیست روز تمدید شود. اگر بنا بود نسخه جدید مورد استفاده قرار نگیرد، آیا این همه صرف وقت برای تهیه نسخه جدید که بسیار پخته‌تر بوده و به اقرار اکثر صاحب‌نظران، عمده ایرادات واردشده به نسخه قبلی در آن مرتفع گردیده است، توجیه منطقی دارد؟

اگر قرار بود کلیات نسخه ۲۶ تیرماه رأی‌گیری شود تشکیل جلسه اول آذرماه در حضور رییس مجلس برای چه بود؟ جنابعالی شخصا در آن جلسه حضور داشتید و اعمال تغییرات مدنظر وزارت ارتباطات و مرکز ملی فضای مجازی را نه تنها پذیرفتید بلکه توصیه کردید! طرح موضوع در جلسه 9/9/1400 کمیسیون مشترک اصل ۸۵ قانون اساسی که با تصمیم جلسه مذکور صورت گرفت و جنابعالی هم حضور داشتید، برای چه بود؟

۴. در طول چهل و چهار سال گذشته، توقف کار صحن مجلس با کمیسیون جانشین آن با چنین رویه‌ای در مجلس شورای اسلامی بی‌سابقه بوده، این امر به عنوان یک اقدام غیرمتعارف، نظام قانون‌گذاری را در آینده تهدید می‌کند.

ایراد شکلی طرح شده در نامه بازگشتی فوق توسط جنابعالی به دلیل مسکوت بودن در آیین‌نامه قابل استناد نمی‌باشد.

در ادامه نظر جنابعالی را به موارد متعدد تخلف انجام شده توسط معاونت قوانین جلب می‌کنیم:

1. 1. در تاریخ 26/12/1400 کارکنان زیرمجموعه جنابعالی از بارگذاری دعوت‌نامه‌های ارسالی توسط ما به اعضای محترم کمیسیون در سامانه مکاتبات مجلس ممانعت به عمل آورده‌اند و عملا بدون قبول مسوولیت حقوقی تعطیلی جلسات، کمیسیون مشترک اصل ۸۵ قانون اساسی را تعطیل نموده‌اید و این تخلف بزرگ خلاف قانون اساسی که در اصل … بیان می‌نماید: هیچ کس نمی‌تواند …

عملا نمایندگان را از انجام وظیفه نمایندگی خود منع نموده‌اید.

۲. در تاریخ 26/12/1400 در یک اقدام آشکار خلاف قانون، نسخه ارجاعی به کمیسیون را از سامانه قانون‌گذاری حذف نموده‌اید؛ دلیل این کار چیست؟ آیا اراده‌ای خارج از مجلس و رأی نمایندگان به شما فرمان می‌دهد؟

۳. برابر قانون اساسی، جنابعالی و هیچ شخص دیگری حق تعطیل کردن مجلس و کمیسیون‌های ذیل آن را ندارد؛ فلذا لازم است بدون فوت وقت ضمن بارگذاری مصوبه کمیسیون مشترک اصل ۸۵ قانون اساسی در سامانه قانون‌گذاری مجلس و اعلام مهلت لازم جهت ثبت پیشنهادات نمایندگان محترم، دعوت‌نامه‌های کمیسیون را جهت تشکیل جلسات برابر آیین‌نامه بارگذاری نمایند تا اعضای کمیسیون مشترک اصل ۸۵ قانون اساسی بتوانند به موقع وظایف خود را نسبت به بررسی جزییات و تصویب به موقع طرح به انجام برسانند.

بدیهی است در صورت ادامه کارشکنی‌ها در مسیر فعالیت کمیسیون مشترک اصل ۸۵ قانون اساسی و عدم همکاری جنابعالی، پیگیری‌ها و اقدامات قانونی از طریق کمیسیون اصل نودم و سایر مراجع قانونی به عمل خواهد آمد.

اعضای هیات رییسه کمیسیون مشترک

اصل ۸۵ قانون اساسی

خبرنگار