عصر ارتباط – صبا رضایی – شت‌کوین‌ها این روزها با وجود خطراتی که دارندگانش را تهدید می‌کند از جمله کوین‌های محبوب در میان مردم شده‌اند. شت‌کوین به رمزارزهایی گفته می‌شود که گزینه خوبی برای سرمایه‌گذاری نیستند. این اصطلاح همچنین برای توصیف توکن‌‌هایی استفاده می‌شود که هدف خاصی ندارند. این کلمه اصطلاحی انزجاری است که غالبا برای توصیف آلت‌کوین‌هایی استفاده می‌شود که پس از محبوبیت بیتکوین تولید شده‌اند.
تعاریفی مانند اینکه یک شت‌کوین سود میلیاردی داشته و کاربری از خریداری آن میلیاردر شده است، موجب شده مردم به خرید و فروش آن روی آورند. البته بیشتر شت‌کوین‌ها جز ضرر و سوخت پول نتیجه‌ای به همراه ندارند. با این حال هستند کاربرانی که ماهانه پولی را برای خرید انواع شت‌کوین هزینه می‌کنند به امید آنکه یکی از آنها سود کند.
براساس تخمین‌ها و برآوردها، امروزه بیش از 5 هزار ارز دیجیتال و بیش از 20 هزار نوع بازار مختلف وجود دارد. با وجود گمانه‌زنی‌های موجود در مورد ارزهای دیجیتال، اینکه بدانید کدام با ارزش و کدام یک شت‌کوین است، اهمیت بسیاری دارد.
اما Shitcoin چیست و چرا بعضی از کاربران قبل از انتخاب یک کوین برای خرید و فروش، در مورد آن بیشتر تحقیق نمی‌کنند. با وجود تعداد بالایی از کوین‌ها که هرروزه به تعداد آن نیز اضافه می‌شود نیاز است که قبل از سرمایه‌گذاری در هر پروژه کمی‌راجع‌به آن پروژه و اهدافش تحقیق کرد.
شت‌کوین جنبه‌های مختلف یک کوین را که فاقد هرگونه حاکمیت واقعی، توزیع ثروت، کیفیت و فناوری است را تعریف می‌کند. کوین‌هایی مانند دوج‌کوین (DogeCoin) که آشکارا هیچ ارزش واقعی ندارند و به دلیل یک Meme (که بیشتر حالت تبلیغاتی دارند و در شبکه‌های مجازی ترند می‌شوند) ایجاد شده‌اند، به عنوان شت‌کوین شناخته می‌شوند.
آلت‌کوین‌های با حجم بازار کوچک، ممکن است پرریسک‌ترین و در عین حال پرسودترین، سرمایه‌گذاری‌هایی باشند که می‌توانید انجام دهید. (آلت‌کوین (Altcoin) به تمام ارزهای رمزنگاری شده‌ای گفته می‌شود که پس از بیتکوین معرفی شده است.) با این حال احتمال بسیار زیادی وجود دارد که شما تمام پول خود را از دست دهید. با خرید شت‌کوین یکی از دو حالت زیر رخ می‌دهد.
شت‌کوین دچار یک پامپ و دامپ ساختگی شود. پامپ شت‌کوین چیست؟ این نوع توکن‌ها معمولا در زمان کوتاه رشد زیادی می‌کنند، که به این موضوع پامپ می‌گویند. پس از پامپ ناگهانی نیز معمولا دچار ریزش شدید قیمت می‌شوند، که قیمت شت‌کوین دامپ شده است.
مورد دوم آن است که شت‌کوین در واقع یک شت‌کوین نیست و شما جزو نفرات ابتدایی هستید که در آن کوین با ارزش سرمایه‌گذاری کرده‌اید.
با ثابت بودن منابع موجود یک آلت‌کوین، ارزش آن بر اساس میزان تقاضای بازار مشخص می‌شود.
از آنجا که کاربرد اکثر شت‌کوین‌ها در دنیای واقعی هنوز مشخص نیست، قیمت آنها بر اساس حدس و گمان مشخص می‌شود. بنابراین بر اساس نظر کارشناسان شت‌کوین چیزی است که صرفا به سبب وجودیت خود ارزشمند شده است. شت‌کوین‌ها از الگوی خاصی پیروی می‌کنند، از همین رو شناسایی آنها آسان است. هنگام راه‌اندازی و عرضه شت‌کوین‌ها قیمت آنها نسبتا پایین است. اما اغلب با افزایش تعداد سرمایه‌گذاران قیمت شت‌کوین‌ها در مدت کوتاه به طور تصاعدی افزایش می‌‌یابد.
اصطلاح شت‌کوین به طیف گسترده‌ای از رمزارزها اشاره دارد. اغلب آنها فاقد یک هدف مشخص و پروژه ارزشمند بوده یا تنها نسخه کپی شده یک پروژه دیگر هستند. از این رو کاربرد خاصی را نمی‌توان برای اغلب پروژه‌‌های شت‌کوین‌ها متصور بود.
نیاز به آموزش و تحقیق بالا
با تمام این تفاسیر و تهدیدها، این روزها شت‌کوین‌ها طرفداران بسیاری پیدا کرده و مردم در سودای کسب سودی کلان به خرید و فروش شت‌کوین‌ها می‌پردازند.
کاوه مشتاق، عضو انجمن بلاک‌چین ایران در خصوص شت‌کوین‌ها به «عصر ارتباط» گفت: شت‌کوین، در واقع رمزارزی است که پشتوانه درستی نداشته و تازه وارد بازار شده باشد. از هر 100 شت‌کوین 5 مورد آن ممکن است سود داشته باشد و معمولا 95 شت‌کوین به ضرر تبدیل می‌شود. خرید شت‌کوین می‌تواند خوب باشد اما باید با آگاهی به خرید و فروش آن پرداخت.
او افزود: کوینی که هیچ پشتوانه‌ای ندارد دلیلی هم ندارد که افزایش یابد. بنابراین باید کوین‌هایی را خریداری کرد که پشتوانه دارند و به تازگی عرضه شده‌اند. کوین‌هایی که در دنیای حقیقی مشکلی را رفع می‌کنند، خوب است. مشتاق گفت: زمانی که کوین‌ها پشتوانه‌ای ندارند، دلیلی نیز وجود ندارد که افزایش یابند. بنابراین کوین‌های پشتوانه‌دار نیز برای کاربرانی که آموزش دیده و آگاهی‌های لازم را دارند توصیه می‌شود.
لزوم بررسی و شناسایی دقیق شت‌کوین‌ها
همان‌طور که ذکر شد با این حال برخی خریداران بدون توجه به تمامی هشدارها همچنان اقدام به خرید شت‌کوین می‌کنند. لذا توصیه کارشناسان به این دسته از خریداران این است که شت‌کوین به شرطی مناسب است که بررسی‌ها و شناسایی دقیق انجام شده و با مطالعه کافی حداقل شت‌کوین مناسب انتخاب شده باشد.
میرسهیل نیکزاد، عضو انجمن بلاک‌چین ایران و بیت‌کوینر به «عصر ارتباط» گفت: به طور کلی خرید هر شت‌کوینی به صرفه نیست و باید با بررسی‌های دقیق، شت‌کوین مناسب را خریداری کرد. نحوه شناخت شت‌کوین مناسب آنقدرها هم دشوار نیست.
او افزود: با پیش فرض‌های ذهنی کم می‌توان شت‌کوین مناسب را پیدا کرد اما این امر نیاز به تخصص و زمان دارد. نباید در شناسایی شت‌کوین مناسب عجله کرد بلکه با صرف زمان مناسب، آرامش و مطالعه بیشتر باید شت‌کوین مناسب را شناسایی و خریداری کرد.
نیکزاد در خصوص راه‌های شناسایی شت‌کوین مناسب گفت: اگر کسی درباره کوین خاصی از من پرس و جو کند برای بررسی آن، نخست وایت پیپر کوین را می‌خوانم و بررسی می‌کنم، سپس باید دانست برنامه‌ای که طراحان کوین تدوین کرده‌اند، چیست. اگر برنامه قابل قبولی داشت، یک امتیاز دریافت می‌کند. اقدام دوم این است که از کوین دیگری کپی نشده باشد. طراحان سایت، معتبر بوده و تیم طراحی آن رزومه قابل قبولی داشته باشند. در لینکدین اکانت اعضای تیم مربوطه باید بررسی شود. تحقیقات و فعالیت‌های افراد اگر مرتبط باشد، امتیاز دیگری دریافت می‌کند.
او افزود: همچنین سایت کوین مربوطه نیز باید بررسی شود. در سایت یا برنامه‌های کوین اگر قیمت قطعی اعلام شود، کوین مربوطه قابل اعتماد نیست. کوین‌هایی مانند تتر یا USD که پشتوانه دلار دارند، قیمت‌شان مشخص است اما نمی‌توان روی کالایی که مشخص نیست مردم از آن استقبال کنند، قیمت گذاشت. استیبل کوین‌ها قیمت مشخصی دارند اما کوین سرویسی که بیشتر شت‌کوین‌ها را شامل می‌شود، اگر قیمت از پیش تعیین شده داشته باشد، قابل اعتماد نیست.
نیکزاد گفت: زمانی که کالا یا خدماتی می‌فروشیم از کجا مطمئن هستیم که مردم به فلان قیمت آن را خریداری می‌کنند؟ نمی‌توانیم مطمئن باشیم. بنابراین اگر قیمت‌گذاری از پیش تعیین شده داشته باشد، قضاوت بی‌اساسی است.
او افزود: مورد چهارم اکسچنج‌ها و کیف پول‌هایی هستند که از آن پیشتیبانی می‌کنند. مثلا شت‌کوین در کیف پول‌های مختلفی برای خرید و فروش عرضه شود. اگر ابزارهای خرید و فروش کوین کم و محدود باشد، فروش و تبدیل آن به پول نیز دشوار است. اگر کیف پول‌ها و صرافی‌های آنلاین بیشتری آن را پشتیبانی کنند، کاربری بهتری خواهد داشت.
نیکزاد گفت: ممکن است شت‌کوین‌ها در صرافی‌های ایران نیز عرضه شوند. این امر غیرمحتمل و یا غیرممکن نیست.
او درباره ادعاهای گسترده مرتبط با سود نجومی از یک شت‌کوین نیز گفت: این گفته‌ها معمولا برای بازارگرمی است. افرادی که کانال‌های فروش سیگنال دارند، معمولا از سود کلان یک شت‌کوین شایعاتی منتشر می‌کنند و سپس که تعداد فالوئرهای کانال به حد نصاب رسید، تبلیغ شت‌کوین را می‌کنند، پیش از خرید شت‌کوین، آن را به میزان زیاد خریداری می‌کنند، بعد که مردم شت‌کوین را خریده و قیمت آن افزایش یافت، کوین خود را می‌فروشند و کانال را هم می‌بندند.
سخن آخر
شت‌کوین‌ها ارزهای با ارزشی نیستند اما ممکن است از هر 100 شت‌کوین یکی یا در خوشبینانه‌ترین حالت 5 کوین ارزشمند و پرسود باشند. بنابراین خرید و ترید آن نیاز به آموزش، بررسی و مطالعات دقیقی دارد. در ضمن به هیچ وجه نباید به شایعات مبنی بر سودهای کلان این کوین‌ها توجه کرد.
نکته قابل توجه آنکه در کشور ما به دلیل ضعف قوانین و مقررات، رسانه‌های رسمی و افراد مشهور در شبکه‌های اجتماعی نیز به یکی از مبلغان اصلی انواع شت‌کوین تبدیل شده‌اند و همین موضوع می‌تواند اعتماد برخی خریداران را جلب کند. در حالی که باید نسبت به تمام این تبلیغات که به شکل پولی و سفارشی در رسانه‌ها و از سوی سلبریتی‌ها انجام می‌شود حساس و بدگمان باشید.
