عصر ارتباط – آسیه فروردین – برخی گزارش‌ها درخصوص فاجعه اخیر تیراندازی فرد مسلح به مدرسهای در تگزاس بیانگر این است که وی در برخی ارتباطات خود، از سرویس‌های پیام‌رسان رمزگذاری‌شده آیفون اپل استفاده می‌کرده که خواندن پیام‌ها را برای دیگران تقریبا غیرممکن می‌کند. آیفون به منظور احترام نهادن به قربانیان کشته‌شده در تیراندازی اخیر در مدرسهای در یووالده (Uvalde) واقع در تگزاس، شنبه، 28 مه 2022، گل‌ها و شمع‌هایی را در اطراف صلیب‌ها در یک بنای یادبود در بیرون مدرسه ابتدایی راب قرار داده است.
اکنون پرسش این است که آیا شرکت‌های فناوری می‌توانستند پیام‌های شوم مرد مسلحی را که مقامات تگزاس می‌گویند 19 کودک و دو معلم را در یک مدرسه ابتدایی، قتل‌عام کرد، زیرنظر داشته باشند؟ آیا آنها می‌توانستند به مقامات هشدار دهند؟ پاسخ به این سوالات، تا حدی به این دلیل که توضیحات رسمی تیراندازی و فعالیت‌های فرد مسلح در رسانه‌های اجتماعی همچنان در حال تکمیل است، نامشخص است. مقامات تگزاس، اصلاحات قابل توجهی در جدول زمانی برنامه‌های خود، در روز پنجشنبه، متاثر از این تیراندازی انجام دادند.
تیراندازی شهر یووالده در ایالت تگزاس، احتمالا توجه بیشتری را به نحوه نظارت پلتفرم‌های اجتماعی بر آنچه کاربران به یکدیگر می‌گویند و نشان می‌دهند، جلب می‌کند. یک روز پس از تیراندازی، فرماندار تگزاس، گِرِگ ابوت گفت: «هیچ پیش‌اخطار معنا‌داری در مورد این جنایت وجود نداشت، به جز آنچه که می‌خواهم به شما بگویم؛ تا این لحظه تنها اطلاعاتی که از قبل شناخته شده بود، به وسیله پست فیس‌بوک ارسال شده بود؛ مرد مسلح در فیس‌بوک، تقریبا 30 دقیقه قبل از رسیدن به مدرسه.» پست‌های فیس‌بوک، معمولا بین مخاطبان گسترده توزیع می‌شود. اندکی پس از آن، فیس‌بوک وارد عمل شد تا متوجه شود مرد مسلح پیام‌های مستقیم یک به یک ارسال کرده نه پست‌های عمومی. این پیام‌ها تا «پس از فاجعه وحشتناک» کشف نشدند.
چگونگی استفاده مرد مسلح از رسانه‌های اجتماعی
تا روز پنجشنبه، سوالات جدیدی مطرح شد مبنی بر اینکه فرد مسلح در روزهای قبل از تیراندازی، از کدام و از چند پلتفرم فناوری استفاده کرده است. دفتر فرماندار، سوالات مربوط به پیام‌های آنلاین مرد مسلح را به وزارت امنیت عمومی تگزاس ارجاع داده که به درخواست‌های ایمیلی برای اظهارنظر پاسخ داده نشده است. بازرسان، تاخیر پلیس در پاسخ به تیراندازی در مدرسه تگزاس را زیر سوال بردند. برخی گزارش‌ها نشان می‌دهند حداقل بخشی از ارتباطات فرد مسلح، با استفاده از سرویس‌های پیام‌رسانی رمزگذاری‌شده آیفون اپل بوده که خواندن پیام‌ها را تقریبا برای دیگران غیرممکن می‌کند. هرچند شرکت مادر فیس‌بوک یا همان متا که مالک اینستاگرام نیز به شمار می‌رود، می‌گوید با مجریان قانون همکاری می‌کند اما تا کنون از ارایه جزییات خودداری کرده است. همچنین اپل به درخواست‌ها برای اظهارنظر پاسخ نداده است.
آخرین تیراندازی‌های جمعی در ایالات متحده، ممکن است توسط کاربران فعال رسانه‌های اجتماعی، فشار بیشتری بر شرکت‌های فناوری وارد کند تا نظارت‌شان را بر ارتباطات آنلاین افزایش دهند یا سیاستمداران محافظه‌کار مانند ابوت، پلتفرم‌های اجتماعی را تحت‌فشار قرار دهند تا محدودیت‌های خود را در برخی سخنرانی‌ها کاهش دهند. آیا شرکت‌های فناوری می‌توانند پیام‌های شخص تیرانداز را دریافت کنند؟ این امر، بستگی به این موضوع دارد که سالوادور راموس از چه خدماتی استفاده کرده است.
در روزهای منتهی به تیراندازی، مجموعه‌ای از پست‌های اینستاگرام او منتشر شد، از جمله عکس‌هایی از یک خشاب اسلحه در دست و دو تفنگ نیمه‌خودکار به سبک AR. یکی از کاربران اینستاگرام که در یک پست تگ شده بود، قسمت‌هایی از آنچه به نظر می‌رسد مبادله دلخراش در اینستاگرام با راموس است، به اشتراک گذاشت و از او خواست تصاویر اسلحه خود را با بیش از 10 هزار دنبال‌کننده خود به اشتراک بگذارد.
شرکت متا می‌گوید پیام‌های خصوصی افراد را برای برخی از انواع محتوای مضر، مانند لینک‌هایی به بدافزارها یا تصاویر بهره‌کشی جنسی از کودکان رصد می‌کند و تصاویر کپی‌شده را می‌توان با استفاده از شناسه‌های منحصربه‌فرد یا نوعی امضای دیجیتال، شناسایی کرد که پرچم‌گذاری آنها را برای سیستم‌های کامپیوتری، نسبتا آسان می‌سازد. تلاش برای تفسیر کلمات تهدیدآمیز پشت‌سرهم، که می‌تواند شبیه یک شوخی، طنز یا متن آهنگ باشد، برای سیستم‌های هوش مصنوعی، کار بسیار دشوارتری است؛ برای مثال، فیس‌بوک می‌تواند عبارات خاصی مانند «اقدام به کشتن» یا «اقدام به تیراندازی» را علامت‌گذاری کند اما بدون سابقه، یعنی همان چیزی که هوش مصنوعی، به طور کلی با آن مشکل زیادی دارد، موارد مثبت کاذب فراوانی وجود دارد که شرکت نمی‌تواند آن را تجزیه و تحلیل کند. بنابراین فیس‌بوک و سایر پلتفرم‌ها، برای شناسایی تهدید، آزار و اذیت و سایر موارد نقض قانون یا سیاست‌های خود، به گزارش‌های کاربران، متکی هستند.
قفل کردن پیام‌ها توسط پلتفرم‌های اجتماعی
حتی این نوع نظارت ممکن است به زودی منسوخ شود، زیرا متا قصد دارد سال آینده رمزگذاری سرتاسری را در سیستم‌های پیام‌رسانی فیس‌بوک و اینستاگرام خود راه‌اندازی کند. چنین رمزگذاری به این معناست که هیچ کس به جز فرستنده و گیرنده، حتی متا، نمی‌تواند پیام‌های افراد را رمزگشایی کند. واتس‌اپ، متعلق به متا، نیز قبلا از چنین شیوه رمزگذاری استفاده کرده است. گزارش اخیر متا بر مزایای این حریم خصوصی، تاکید و در عین حال به برخی خطرات آن اشاره کرد؛ خطراتی مانند اینکه کاربران می‌توانند از رمزگذاری برای سوءاستفاده جنسی از کودکان، تسهیل قاچاق انسان و گسترش سخنان نفرت‌انگیز بهره ببرند.
اپل مدت‌هاست رمزگذاری سراسری روی سیستم پیام‌رسان خود دارد. این موضوع، باعث کشمکش بین سازنده آیفون با وزارت دادگستری بر سر حفظ حریم خصوصی پیام‌رسانی شده است. پس از تیراندازی مرگبار به سه ملوان آمریکایی در تاسیسات نیروی دریایی در دسامبر 2019، وزارت دادگستری، اصرار داشت بازرسان باید به داده‌های دو آیفون قفل‌شده و رمزگذاری‌شده که متعلق به فرد مسلح، یعنی دانشجوی هوانوردی سعودی است، دسترسی داشته باشند.
کارشناسان امنیتی می‌گویند اگر اپل بخواهد یک «در پشتی» را برای دسترسی به پیام‌های ارسال‌شده توسط مجرمان ادعایی، مهندسی کند، این کار قابل انجام است. چنین کلید محرمانه‌ای به آنها اجازه می‌دهد اطلاعات رمزگذاری‌شده را با حکم دادگاه رمزگشایی کنند. همان کارشناسان هشدار دادند چنین درهای پشتی در سیستم‌های رمزگذاری، آنها را ذاتا ناامن می‌کند. فقط دانستن وجود یک در پشتی برای تمرکز جاسوسان و جنایتکاران جهان، روی کشف کلیدهای ریاضی که می‌تواند قفل آن را باز کند، کافی است. هنگامی که آنها این کار را انجام می‌دهند، اطلاعات همه افراد اساسا در برابر هر کسی که کلید مخفی دارد، آسیب‌پذیر خواهد بود.
