نشست مشترک فناوری‌های بلاک‌چین و انرژی و کاربردهای متقابل با همکاری انجمن بلاک‌چین و رمزارز ایران (ایبکا) و انجمن سازندگان و تامین‌کنندگان خدمات انرژی‌های تجدیدپذیر (ساتکا) در محل اتاق بازرگانی ایران و با حضور مدیرعامل بورس انرژی، مجری تامین برق رمزارزها در شرکت توانیر، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس، دستیار معاون علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و نمایندگان و فعالان بخش خصوصی حوزه بلاک‌چین و رمزارز برگزار شد و حاضران به تشریح آخرین، ظرفیت‌ها، تصمیمات و دستاوردهای این حوزه پرداختند.
آمادگی صادرات حامل‌های انرژی بر بستر بلاک‌چین
علی نقوی مدیرعامل بورس انرژی در این نشست از آمادگی این نهاد برای راه‌اندازی معاملات حامل‌های انرژی در بستر بلاک‌چین به‌منظور صادرات با همکاری انجمن رمزارز ایران خبر داد و گفت: در این بخش پذیرای پیشنهادات و طرح‌ها هستیم.
وی با اشاره به اختصاص 90 درصد معاملات این نهاد در حوزه صادرات فرآورده‌های نفتی گفت: بهره‌گیری از بستر رمزارزها و بلاک‌چین به‌منظور تسویه با توجه به شرایط فعلی کشور مساله بسیار مهمی است که در آینده با همکاری انجمن رمزارز ایران این مهم در چارچوب قوانین اجرایی خواهد شد.
وی با استناد به آیین‌نامه تبصره ماده 16 قانون دانش‌بنیان مبنی بر ایجاد ظرفیت به‌منظور تامین 5 درصد برق صنایع از محل نیروهای تجدیدپذیر در یک بازه 5 ساله اعلام کرد: مکانیسم کار به این شکل است که در سال اول یک درصد برق صنایع از این محل تامین شود و هرسال یک درصد به آن اضافه شود تا به 5 درصد برسد.
وی خاطرنشان کرد: زیرساخت‌های این روند در بورس انرژی آماده‌شده و امیدواریم با همکاری ساتکا و انجمن تجدیدپذیرها تابلوی سبز در بورس انرژی راه‌اندازی و برق شرکت‌های تجدیدپذیر در سازوکارهای بورس به‌زودی عرضه شود.
نقوی با اعلام آمادگی بورس انرژی برای عرضه اوراق مالی مبتنی بر رمزارزها و در بستر بلاک به‌منظور تامین مالی صنعت نفت در صنایع بالادستی، پایین‌دستی و ساخت پالایشگاه خبر داد و گفت: این ظرفیت در بورس انرژی وجود دارد تا با کمک وزارت نفت این حوزه را فعال‌تر کند.
عرضه برق تجدیدپذیر به ماینرها در بورس انرژی
مدیرعامل بورس انرژی گفت: بحث خرید ارز ماینرها از مکانیسم بورس موضوعی است که هنوز به نتیجه نرسیده؛ اما این نهاد پیشنهاد راه‌اندازی یک تابلوی معاملاتی برای عرضه برق نیروهای تجدیدپذیر به ماینرها را داده است تا روند معاملات در این مسیر شفاف شود و اثرات زیست محیطی آن نیز کاهش یابد که این موضوع در سازمان بورس در حال پیگیری است.
وی یادآور شد: هم‌اکنون در بورس انرژی طبق مصوبه سال 99 هیات‌وزیران، مصرف‌کنندگان بالای 5 مگاوات می‌توانند به‌صورت مستقیم برق را از بورس خریداری کنند و مصرف‌کنندگان بالای 2 مگاوات نیز از مهرماه وارد این بازار خواهند شد.
نقوی افزود: در برنامه توسعه که با همکاری وزارت نیرو تهیه‌شده و به‌زودی جمع‌بندی، نهایی و ابلاغ می‌شود؛ بخش عمده‌ای از صنایع به‌صورت عمده و مستقیم امکان حضور در این بازار را خواهند داشت و در کنار آن یک ظرفیت جدید برای شرکت‌های خرده‌فروش برق ایجاد می‌شود تا برق موردنیاز مصرف‌کنندگان زیر 2 مگاوات نیز از این مسیر خریداری شود.
وی از ایجاد ظرفیت استفاده از انواع بار پایه در بورس انرژی خبر داد و گفت: این روند هم‌اکنون در چارچوب خرید سبدی از کالا انجام می‌شود و در اصطلاح این امکان وجود دارد که مصرف‌کنندگان کم‌باری، پرباری و میان‌باری برق موردنیاز خود را به‌صورت سبدی از کالا خریداری کنند.
پیش‌فروش برق در قالب اوراق سلف
مدیرعامل بورس انرژی به امکان پیش‌فروش برق در قالب اوراق سلف به‌صورت هفتگی، ماهانه، فصلی و سالانه اشاره کرد و یادآور شد: هم‌اکنون امکان خرید برق از این مسیر در حال انجام است و امیدواریم در چارچوب برنامه توسعه بازار برق به‌زودی معاملات ساعتی و فیوچرز برق را نیز بتوانیم فراهم کنیم.
نقوی خاطرنشان کرد: بحث گواهی صرفه‌جویی انرژی، موضوع مهمی است که از سال 96 در چارچوب راه‌اندازی بازار بهینه‌سازی مصرف انرژی به تصویب شورای عالی انرژی کشور رسیده ؛ ولی بنا بر ملاحظات و فضای بوروکراتیک موجود در کشور هنوز به عرصه ظهور نرسیده است.
وی افزود: البته در بورس انرژی و بازار سرمایه زیرساخت لازم سیستم معاملاتی این گواهی آماده‌شده و درصورتی‌که وزارت نیرو و نفت همکاری‌های خود را گسترش دهند؛ این گواهی‌ها قابل معامله خواهد بود.همچنین در حوزه تامین مالی پروژه‌های صرفه‌جویی گواهی صرفه‌جویی آتی در بورس تعبیه‌شده و این ظرفیت وجود دارد که در چارچوب مقررات از آن بهره‌برداری شود.
عرضه گاز فلر به فعالان صنعت ماینینگ
محمد خدادادی مجری تامین برق رمزارزها در شرکت توانیر نیز به عنوان دیگر سخنران این نشست، تنوع‌بخشی در منابع انرژی به‌منظور توسعه صنعت ماینینگ و بهره‌گیری از عوامل بازدارنده برای ماینینگ غیرمجاز را از عوامل توسعه در این بخش برشمرد.
وی چالش‌های موجود در تامین برق مراکز استخراج رمزارزها را در سه محور دانست و گفت: بحث اول در این بخش شفافیت است ازاین‌رو باهمکاری وزارت صمت در سامانه جامع تجارت این امکان فراهم‌شده که هر ماینری که از مجاری قانونی وارد کشور می‌شود در فارم‌های مجاز مورداستفاده قرار گیرد و از برق صادراتی استفاده کند.
وی افزود: ولی به دلیل تعرفه‌های یارانه‌ای در صنعت برق پدیده آربیتراژ رخ می‌داد و عملا از تعرفه‌های یارانه‌ای برق صنعتی و کشاورزی در این بخش استفاده می‌شد که دردسرهای بزرگی را به وجود می‌آورد.
خدادادی یادآور شد: بر اساس تحقیقات، این مشکل در کشورهای دیگر وجود ندارد و استخراج رمزارز حتی در منازل با منع قانونی مواجه نیست ولی به دلیل قیمت حامل‌های انرژی و بحث‌های مالیاتی که دولت در این بخش در نظر گرفته، رغبتی به انجام این کار به‌صورت قانونی وجود ندارد.
وی با اشاره به ضعف قوانین و مقررات که تنوعی به‌منظور تامین حامل‌های انرژی صنعت ماینینگ وجود نداشت درصورتی‌که می‌توان از منابع انرژی مختلف مثل برق، گاز و انرژی‌های تجدیدپذیر همزمان در این بخش بهره برد؛ البته گاز فلر در این حوزه موردنیاز است که در مصوبه جدید به‌صراحت اعلام‌شده به فعالان صنعت ماینینگ گاز فلر بدون تبعیض عرضه شود.
خدادادی همچنین متذکر شد که در بحث رمزارزها با یک پکیج مواجه هستیم و زمانی که صنعت ماینینگ قانونی می‌شود و در خصوص مابقی این زنجیره تصمیمی اتخاذ نمی‌شود؛ تکلیف رمزارز استخراج‌شده در این بخش مشخص نیست و فعالان این حوزه بدون تکلیف هستند.
وی افزایش جریمه‌ها و عوامل بازدارنده برای ماینینگ غیرمجاز را یکی دیگر از ضعف‌ها در این حوزه دانست و گفت: درگذشته قوانین موجود در این بخش بازدارندگی کافی نداشت که درروند جدید این مهم اصلاح‌شده است.
مجری تامین برق رمزارزها در شرکت توانیر در خصوص ارتباط بین فارم ها و منابع انرژی تجدیدپذیر گفت: باوجود عدم قطعیت‌ها در خصوص صنعت ماینینگ مشخص نیست که یک فارم خورشیدی که می‌خواهد برق خود را به این بخش بفروشد با عدم قطعیت در خصوص داشتن یک مشتری دائم یا موقتی مواجه است و چون قیمت برق در کشور یارانه‌ای است، امکان پیدا کردن مشتری جدید برای این بخش بسیار سخت است.
خدادادی مهم‌ترین مساله در خصوص رویکردهای توسعه در این حوزه را بحث آزادسازی قیمت حامل‌های انرژی دانست و عنوان کرد: مادامی‌که اقتصاد انرژی کشور به سمت اصلاح نرود؛ رشد انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور توجیه اقتصادی ندارد و انرژی‌های تجدیدپذیر زمانی رشد می‌کند که در قالب قراردادهای خرید تضمینی قرار بگیرد که بار مالی این امر هم‌روی دوش وزارت نیرو و دولت خواهد افتاد.
خدادادی یارانه‌های شدید روی حامل‌های انرژی در کشور را مانع جدی تمام رویکردهای توسعه در این بخش برشمرد و گفت: صنعت برق کشور به علت نظام تنظیم‌گذاری قیمتی تکلیفی یک صنعت زیان‌ده است و باید این روند اصلاح شود.
ضرورت توسعه انرژی‌های پاک در کشور
یوسف داوودی، نماینده مجلس و عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس نیز در این نشست با اشاره به تشکیل فراکسیون انرژی‌های نو و تجدیدپذیر در مجلس گفت: این فراکسیون به‌منظور توسعه صنعت انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور ایجادشده است و بنده ریاست آن را بر عهده‌دارم.
وی با اشاره به اهمیت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک در کشور گفت: کمبود منابع انرژی در کشور، افزایش قیمت حامل‌های انرژی در دنیا و همچنین وجود ۲۶۰ آلاینده خطرناک در حجم مورداستفاده روزانه گاز در کشور ضرورت تولید و توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور را دوچندان کرده و باید زمینه‌های توسعه آن را در کشور فراهم کرد.
رییس فراکسیون انرژی نو مجلس یادآور شد: در همین راستا در قانون برنامه ششم توسعه قوانینی به تصویب رسیده که منجر به تولید و توسعه انرژی‌های پاک در کشور شود و خلأهای قانون‌گذاری در این بخش را رفع کند.
همچنین این فراکسیون از تمام فعالان این بخش دعوت می‌کند تا باهم اندیشی زمینه توسعه این بخش را در کشور فراهم کنند.
شرایط رمزارز در دولت جدید مطلوب‌تر شد
علیرضا دلیری، دستیار معاون علمی و فناوری نهاد ریاست‌جمهوری نیز در نشست مشترک انجمن بلاک‌چین و رمزارز ایران و انجمن سازندگان و تامین‌کنندگان کالا و خدمات انرژی‌های تجدیدپذیر با اشاره به اقدامات معاونت علمی در حوزه رمزارز اظهار داشت: شش سال پیش زمانی که بحث رمزارزها در ایران برجسته شد، واکنش‌های تندی را درپی داشت اما من با توجه به مطالعات و تجربه کشورهای دیگر در این خصوص تاکید داشتم که اگر کشور در این مسیر با دنیا همراه نشود از پیشرفت در فناوری بازمی‌مانیم.
وی افزود: در همین راستا طی مکاتباتی که با رییس‌جمهور انجام شد؛ بحث ماینینگ مطرح و تلاش‌های مداوم در این بخش منجر به رسمیت شناختن ماینینگ به‌عنوان یک صنعت در کشور شد که بعدازآن مباحثی در خصوص سرنوشت رمزارز حاصل از ماین به وجود آمد که هنوز به نتیجه مطلوب نرسیده است.
دستیار معاون علمی و فناوری نهاد ریاست‌جمهوری عنوان کرد: البته تلاش‌ها در این خصوص موجب شد ماینینگ در دولت جدید با شرایط مطلوب‌تری دوباره مصوب شود و امیدواریم بتوانیم در مرحله بعد بحث اکسچنج‌ها، نقل و انتقالات و معاملات را نیز تعیین تکلیف کنیم و در این خصوص کارگروهی در بانک مرکزی تشکیل‌شده و مباحث در حال پیگیری است.
دلیری اظهار داشت: نکته اساسی این است که در این بخش با دو مساله بستر بلاک‌چین و رمزارزها مواجه هستیم و بیشتر تمرکزها تاکنون به حوزه رمزارزها معطوف شده درصورتی‌که اولویت اول بلاک‌چین است زیرا کاربردهای متنوعی دارد و می‌توان با بهره‌گیری از آن بسیاری از خدمات را در کشور از این بستر و به‌صورت بین‌المللی عرضه کرد و این مورد باید خیلی زود تعیین تکلیف شود.
وی یادآور شد: باگذشت چندین سال از ظهور این فناوری در کشور هنوز نتوانسته‌ایم پیشرفت عمده‌ای در این بخش داشته باشیم که دلیل این امر بیشتر به فضای فکری حاکم در کشور بازمی‌گردد که خیلی به‌روز نیست و در مقابل، سرعت تکنولوژی بسیار بالاست.
دلیری افزود: این وضعیت به ما هشدار می‌دهد اگر در مقام تصمیم‌گیری هستیم، باید همراه با فناوری‌های روز دنیا حرکت کنیم چون اگر نتوانیم بلاک‌چین را به رسمیت بشناسیم، ارتباط ما با دنیا در فضای خدماتی و مالی قطع خواهد شد.
دلیری تاکید کرد که معاونت علمی ریاست جمهوری آمادگی کامل برای حمایت از طرح‌ها و ایده‌های بخش خصوصی در حوزه تکنولوژی به‌خصوص حوزه بلاک‌چین را دارد و از فعالان این بخش دعوت می‌شود تا تعامل بیشتری با معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری داشته باشند.
امضای تفاهم‌نامه انجمن بلاک‌چین و انجمن ساتکا
در این نشست همچنین انجمن بلاک‌چین و رمزارز ایران و انجمن سازندگان و تامین‌کنندگان کالا و خدمات انرژی‌های تجدیدپذیر به‌منظور همکاری‌های مشترک، تفاهم‌نامه همکاری امضا کردند.
بر اساس این گزارش انجمن بلاک‌چین و رمزارز ایران (ایبکا) با توجه به ابلاغیه وزارت نیرو مبنی بر صدور مجوز رمزارز منوط به تامین برق صددرصدی رمزارزها از انرژی‌های تجدیدپذیر با انجمن ساتکا باهدف شناسایی بهتر فرصت‌ها و ظرفیت‌های مشترک برای ارایه راه‌حل‌های نوآورانه گسترش به‌کارگیری انرژی‌های تجدیدپذیر و تولید مزارع رمزارز تفاهم‌نامه همکاری امضا کرد.
موضوع این تفاهم‌نامه ایجاد تعامل، همکاری، مشارکت و بهره‌گیری از توانمندی‌ها، امکانات و ظرفیت‌های هر دو انجمن باهدف برگزاری همایش‌ها، نشست و برگزاری دوره‌های آموزشی مشترک، پیگیری مصوبات و ایجاد و اصلاح قوانین و دستورالعمل‌های مشترک در چارچوب قوانین صورت گرفته است.
این تفاهم‌نامه به امضای محمدرضا شرفی نایب‌رییس انجمن بلاک‌چین و رمزارز ایران، مهرداد حسینی عضو هیات مدیره این انجمن، حمیدرضا صالحی رییس هیات مدیره انجمن سازندگان و تامین‌کنندگان خدمات انرژی‌های تجدیدپذیر، موسوی عضو هیات مدیره این انجمن رسید.
