آسیه فروردین – بر اساس نتایج یک نظرسنجی معتبر و جدید بین‌المللی، رسانه‌های اجتماعی باعث می‌شوند تقریبا نیمی از نسل Z (زومرها یا بومی دیجیتال) و نسلY (هزاره)، نسبت به وضعیت مالی خود، احساس منفی داشته باشند. همچنین به طور کلی، رسانه‌های اجتماعی، بر 84 درصد از نسل Z ، 77 درصد از نسل Y، 55 درصد از نسل X و 38 درصد از نسل بومر (بزرگسال) تاثیر منفی گذاشته‌اند.
بر اساس گزارشی که U.S. economy reporter منتشر کرده است، رسانه‌های اجتماعی مدت‌هاست که به دلیل ایجاد احساس ضعف در مورد دستاوردها یا سبک زندگی کاربران، مورد انتقاد قرار گرفته‌اند. به نظر می‌رسد این رسانه‌ها می‌توانند باعث شوند مردم درباره مسایل مالی خود نیز احساس بدی داشته باشند.
- رسانه‌های اجتماعی و احساس منفی درباره وضعیت مالی
بر اساس نظرسنجی جدید بانکریت (Bankrate) بیش از یک نفر از هر 3 بزرگسال آمریکایی (34 درصد) که از رسانه‌های استفاده می‌کنند، معتقدند پس از مشاهده پست‌های دیگران، نسبت به وضعیت مالی خود احساس منفی داشته‌اند. این احساسات شامل حسادت، بی‌کفایتی، اضطراب، شرم و خشم بود.
جالب‌تر اینکه به نظر می‌رسد رسانه‌های اجتماعی موجب می‌شوند کاربران بیش از هر جنبه دیگری از زندگی خود، نسبت به کیف پول‌شان، احساس منفی داشته باشند. وضعیت ظاهر (32 درصد)، شغل (27 درصد)، موقعیت زندگی (26 درصد)، روابط شخصی (25 درصد) و سرگرمی‌ها (17 درصد) در رتبه‌های بعدی هستند.
با این حال، شواهد روشنی وجود دارد که نشان می‌دهد رسانه‌های اجتماعی بیشتر بر چه کسانی تاثیر می‌گذارند. در این خصوص، نسل‌های جوان با رسانه‌های اجتماعی بزرگ می‌شوند یا بزرگ شدن رسانه‌های اجتماعی با خودشان را تماشا می‌کنند.
طبق آمار بانکریت، تقریبا نیمی از نسل Z و هزاره‌ها یعنی 47 درصد شامل افراد بین 18 تا 25 سال و نیز 46 درصد شامل افراد بین 26 تا 41 سال، با گذراندن وقت‌شان در سیستم‌های عامل و شبکه‌های اجتماعی نسبت به وضعیت مالی‌شان، احساس منفی داشته‌اند. این موضوع در مقایسه با نسل X، یک‌سوم یعنی 31 درصد شامل افراد بین 42 تا 57 سال و در مقایسه با نسل بومرها (بزرگسالان)، بیش از یک پنجم یعنی 22 درصد شامل افراد بین 58 تا 76 سال است.
تد راسمن، تحلیلگر ارشد صنعت کارت اعتباری بانکریت می‌گوید: «رسانه‌های اجتماعی، واقعیت را به این معنا تحریف می‌کنند که مردم، بهترین تلاش خود را انجام می‌دهند و گاهی اوقات، نسخه‌های غیرواقعی از آنها را به تصویر می‌کشند. شما نمی‌دانید برخی افراد برای تامین هزینه‌های تعطیلات شگفت‌انگیز یا لباسی که در عکس‌های‌شان به تصویر کشیده شده، بدهی زیادی متعهد شده‌اند. این امر، می‌تواند منجر به رقابت بین دوستان و آشنایان شود.»
- نکات کلیدی: نسل Y و Z؛ آسیب‌پذیرترین‌ها
– تقریبا نیمی از کاربران شبکه‌های اجتماعی نسل Z (47 درصد) و نسل هزاره (46 درصد)، پس از مشاهده پست‌های دیگران نسبت به وضعیت مالی خود احساس منفی دارند؛ یعنی بیش از هر نسل دیگری.
– بیش از 3 نفر از هر 5 نفر یعنی حدود 64 درصدِ والدینی که فرزندان زیر 18 سال آنها در رسانه‌های اجتماعی حضور دارند، معتقدند این امر، موجب شده فرزندان‌شان، انتظارات غیرواقعی از پول داشته باشند.
– نزدیک به نیمی از کاربران رسانه‌های اجتماعی (49 درصد)، محصولی را که در این رسانه‌های مشاهده کرده، خریداری کرده‌اند و بیش از سه پنجم (64 درصد) از آن پشیمان شده‌اند.
– نزدیک به نیمی از نسل Z (46 درصد) و بیش از یک سوم نسل Y (38 درصد) پست‌های رسانه‌های اجتماعی را در نظر دیگران، موفق نشان می‌دهند.
- تاثیر رسانه‌های اجتماعی بر نسل‌های مختلف
اما پول تنها جنبه نسل Y نیست و نسل Z نیز پس از دیدن پست‌های دیگران در رسانه‌های اجتماعی احساس بدی نسبت به آن دارند.
پلتفرم‌های اجتماعی باعث می‌شود 49 درصد نسل Z، نسبت به ظاهر خود، احساس منفی داشته باشند. همچنین شغل و موقعیت حرفه‌ای (41 درصد)، روابط شخصی (40 درصد) و موقعیت خانه یا محل زندگی (40 درصد)، در ردیف‌های بعدی قرار دارند.
با این حال، برای نسل Y، پول در رتبه اول قرار دارد. بیش از 2 نفر از 5 نفر (44 درصد) اظهار کرده‌اند رسانه‌های اجتماعی باعث می‌شوند آنها درباره ظاهر خود احساس ضعیفی داشته باشند. همچنین شغل (40 درصد)، موقعیت خانه یا محل زندگی (38 درصد) و روابط شخصی (35 درصد) در ردیف‌های بعدی قرار می‌گیرند.
به طور کلی، رسانه‌های اجتماعی، بر 84 درصد از نسل Z و 77 درصد از نسل Y، در مقایسه با 55 درصد نسل X و 38 درصد از نسل بومر (بزرگسال)، تاثیر منفی گذاشته‌اند.
- تاثیر منفی بیشتر بر زنان
تفاوت در حوزه‌های دیگر مانند جنسیت نیز مشخص است. تقریبا از هر 5 زن 3 نفر (61 درصد) معتقدند رسانه‌های اجتماعی به نحوی بر زندگی آنها تاثیر منفی گذاشته، در حالی که این رقم درباره مردان 56 درصد است. ادراک زنان از ظاهر (39 درصد)، وضعیت مالی (36 درصد)، وضعیت زندگی (29 درصد)، روابط شخصی (28 درصد) و شغل (27 درصد)، بیشترین تاثیر را داشته است. با این حال، رسانه‌های اجتماعی به احتمال زیاد، در مردان نسبت به پول (32 درصد)، پس از آن شغل (26 درصد)، ظاهر (25 درصد)، وضعیت زندگی (24 درصد) و روابط شخصی (22 درصد)، احساس منفی ایجاد می‌کنند.
- تاثیر منفی بر کم‌درآمدها
بیشتر افراد کم‌درآمد، معتقدند رسانه‌های اجتماعی بر احساسات آنها نسبت به پول، تاثیر منفی می‌گذارد. این تاثیر به ترتیب در 38 درصد افرادی که کمتر از 40 هزار دلار در سال، درآمد دارند، سپس 35 درصد افرادی که بین 40 هزار تا 79.9 هزار دلار در سال، درآمد دارند و در نهایت، 30 درصد افراد که 80 هزار دلار یا بیشتر در سال، درآمد دارند، قابل مشاهده است.
- والدین، نگران انتظارات غیرواقعی فرزندان
بیش از 3 والد از هر 5 والد دارای فرزندان زیر 18 سال که در رسانه‌های اجتماعی حضور دارند، معتقدند این رسانه‌ها، انتظارات غیرواقعی درباره پول ایجاد کرده‌اند. نظرسنجی بانکریت نشان می‌دهد والدین معتقدند فرزندان‌شان نیز آموزه‌های مالی نادرستی از رسانه‌های اجتماعی می‌آموزند و این امر، آنها را در معرض خطر قرار می‌دهد و تاثیر منفی دارد. بیش از 3 والد از هر 5 والد (64 درصد) که دارای فرزندان زیر 18 سال با دسترسی به رسانه‌های اجتماعی هستند، معتقدند پلتفرم‌های اجتماعی، انتظارات غیرواقعی را درباره پول در فرزندان‌شان ایجاد کرده است. همچنین 31 درصد از والدین به شدت با این نظر موافقند.
راسمن می‌گوید: «متاسفانه بیشتر مردم، آموزش مالی شخصی زیادی در مدرسه یا خانه نمی‌بینند. در این زمینه، به‌ویژه کودکان و بزرگسالان جوان‌تر می‌توانند آسیب‌پذیر باشند، زیرا تاثیرپذیرند و تجربه زیادی از زندگی ندارند. آنها ممکن است احساس کنند می‌توانند به یک دوست یا اینفلوئنسر خاص اعتماد کنند و متوجه نمی‌شوند که توصیه آنها ممکن است بهترین رویکرد نباشد.»
- خریدهای ناگهانی و پشیمانی ناگهانی!
موضوع دیگر، تاثیر رسانه‌های اجتماعی بر خرید است. نظرسنجی بانکریت، نشان می‌دهد تصورات منفی درباره پول، اغلب می‌تواند منجر به خریدهای ناگهانی شود و البته بیشتر آمریکایی‌ها از این خریدها، پشیمان شده‌اند!
در این زمینه، نزدیک به نیمی (49 درصد) از کاربران شبکه‌های اجتماعی، محصولی را که در شبکه‌های اجتماعی مشاهده کرده‌اند، خریده‌اند. با این حال، حدود دوسوم این افراد (64 درصد) اعلام کرده‌اند حداقل از یکی از خریدهای خود پشیمان هستند.
در این زمینه، کاربران جوان‌تر رسانه‌های اجتماعی با 66 درصد از نسل Z و 57 درصد نسل Y، در مقایسه با 45 درصد نسل X و 38 درصد نسل بومرها (بزرگسال)، احتمال بیشتری برای خرید فوری دارند. البته بومرها با 70 درصد، بیشتر از نسل‌های دیگر، در مقایسه با نسل X با 63 درصد، نسل Y با 61 درصد و نسل Z با 64 درصد، حداقل از یکی از خریدها پشیمان می‌شوند. در مجموع، زنان بیشتر از مردان (52 درصد در مقابل 45 درصد) تمایل به خرید از رسانه‌های اجتماعی دارند. بیش از دوسوم (68 درصد) زنان اظهار کرده‌اند حداقل بعد از یکی از خریدها پشیمان شده‌اند، در حالی که این رقم در مردان، 58 درصد بوده است.
اینفلوئنسرها نقش زیادی برای فشار بر خریدهای فوری در پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی دارند. بسیاری از مردم احساس می‌کنند تنها اگر لباس شنا یا یک جفت کفش داشته باشند، می‌توانند بسیار جذاب باشند. بازاریابی رسانه‌های اجتماعی و صنعت خرید با پرداخت دیرتر، با هم ترکیب شده‌اند تا شیوه پرداخت‌ها را در یک زمان، از همیشه، آسان‌تر کنند.
- دلایل آسیب به درک پولی نسل جوان
دلیل برجسته اینکه چرا رسانه‌های اجتماعی بر درک کاربران از پول، تاثیر منفی می‌گذارند، این است که از هر 4 نفر یک نفر (25 درصد) گفته‌اند با هدف موفقیت خود در پلتفرم، پست گذاشته‌اند، در حالی که 62 درصد دیگر مطمئن هستند افراد دنبال‌کننده، این کار را انجام می‌دهند.
نظرسنجی بانکریت نشان می‌دهد این امر به ویژه برای نسل‌های جوان‌تر، صادق است؛ به طوری که تقریبا نیمی از نسل Z (46 درصد) و بیش از یک سوم نسل Y (38 درصد) گفته‌اند پست‌های رسانه‌های اجتماعی را با هدف کسب موفقیت انجام داده‌اند. این مقایسه برای نسل X، 17 درصد و برای نسل بومر 9 درصد بوده است.
در مجموع، تقریبا 3 نفر از هر 4 نسل Z و Y، به عنوان کاربران رسانه‌های اجتماعی (به ترتیب 73 و 70 درصد) معتقدند افرادی که پست‌های‌شان را دنبال می‌کنند، با هدف کسب موفقیت آن را منتشر کرده‌اند. این آمار برای نسل X، 62 درصد و برای نسل بومر 51 درصد بوده است.
- ارزش و اصالت، در صدر پست‌ها
کاربران رسانه‌های اجتماعی در ارسال پست‌ها بر موضوعات مختلفی تاکید داشته‌اند. بیش از نیمی از کاربران، یعنی 53 درصد ارزش‌ها، 47 درصد اصالت، 40 درصد شادی و 38 درصد هوش را مدنظر قرار داده‌اند. فقط 16 درصد از پوسترهای رسانه‌های اجتماعی گفته‌اند امیدوارند پست‌های آنها، جذابیت را به تصویر بکشد و 10 درصد به ثروت یا موفقیت اشاره کرده‌اند. همچنین 22 درصد از نسل Z و 14 درصد از نسل Y، امیدوارند پست‌های آنها، ثروت و موفقیت را به تصویر بکشد. این میزان برای نسل X، فقط 7 درصد و برای بومرها، تنها 3 درصد بوده است.
راسمن می‌گوید: «هنگامی که در فیدهای خود مرور می‌کنیم، می‌توانیم نسبت به آنچه دیگران دارند، حسادت کنیم. ممکن است احساس کنیم می‌توانیم با صرف هزینه‌های بیش از حد، برای ارایه نسخه غیرواقعی از خود که دیگران را تحت‌تاثیر قرار دهد، بر حسادت‌مان غلبه کنیم.»
گفتنی است شرکت YouGov از طرف بانکریت، مامور انجام این نظرسنجی شد. حجم کل نمونه، 2664 بزرگسال بوده است. تحقیق پیمایشی بین 22 تا 24 ژوئن 2022 انجام شد. این نظرسنجی به صورت آنلاین، صورت گرفته و با استانداردهای کیفیت دقیق، مطابقت دارد. این تحقیق، نمونه‌گیری غیراحتمالی را با استفاده از سهمیه‌های اولیه در طول کار، جمع‌آوری کرده و سپس یک طرح وزن‌دهی در انتها به کار گرفته که برای ارایه نتایج، طراحی و لحاظ شده است.
