سعید میرشاهی – طی پنج سال گذشته، هند بیش از سایر کشورها، اینترنت را قطع کرده و بالغ بر 120 میلیون نفر را تحت‌تاثیر قرار داده است. گزارش گاردین به قلم هانا الیس- پترسن و آکاش حسن درباره اینکه چگونه خاموشی اینترنت بر حیات اقتصادی و اجتماعی شهروندان هند تاثیر گذاشته و به یک ابزار کنترل سیاسی تبدیل شده، خواندنی است.
برایان آکویجام سال‌ها وقت خود را صرف ساخت شرکت سرگرمی در ایالت مانیپور در شمال شرقی هند کرده بود. او با راه‌اندازی کانال پررونق خود در یوتیوب، که ماهانه 9 میلیون بازدید داشت و ایجاد یک سینمای محلی و تبلیغ فیلم‌های منطقه‌ای، بیش از 12 کارمند را استخدام کرد.
به گفته او، این، بیزینس خوبی بود؛ کسب‌وکاری که تا سوم ماه می برقرار بود، تا اینکه به طور ناگهانی، اینترنت در این ایالت قطع شد. سرانجام پس از 140 روز، اینترنتِ همراه، در ایالت مانیپور دوباره برقرار شد اما برای افرادی مانند آکویجام، عواقب این خاموشیِ تقریبا پنج ماهه، ویرانگر بوده است.
از زمان ممنوعیت دسترسی به اینترنت در ماه می، بازدیدها از کانال یوتیوب او، که محتوای فیلم و سرگرمی را تبلیغ می‌کند، تقریبا 90 درصد کاهش یافته است. آکویجام که متوجه شد به سختی می‌تواند تجارت خود را زنده نگه‌دارد، مجبور شد آن را تعطیل کند.
او گفت: «من 27 نفر را استخدام کردم اما مجبور شدم همه آنها را اخراج کنم. واقعا احساس بدی دارم که آنها نمی‌توانند به شغل‌شان ادامه دهند اما راه دیگری وجود نداشت. به دلیل تعطیلی اینترنت که توسط دولت تحمیل شده، مدل کسب‌وکار افرادی مانند من از بین می‌رود.»
توجیه دولت برای قطعی اینترنت در مانیپور، وقوع خشونت قومی بین دو قبیله این ایالت، یعنی اکثریت میتی‌ها و اقلیت کوکی‌ها بود. از آن زمان تاکنون، خشونت، جان 175 نفر را گرفته و نشانه کمی از کاهش آن دیده می‌شود.
- خاموشی «کوتاه‌مدت»: از 100 روز تا دو سال!
آنچه به عنوان قطعی کوتاه‌مدت اینترنت توسط دولت به دلیل حفظ نظم و اجرای قانون مطرح شد، ماه‌ها طول کشید و معیشت و اقتصاد این منطقه را ویران کرد. در حالی که پهنای باند قبلا احیا شده بود و با کنترل‌های دقیق، حدود 95 درصد مردم هند، از طریق اتصالات تلفن همراه به اینترنت دسترسی داشتند اما اکثریت شهروندان ایالت مانیپور قادر به آنلاین شدن نبودند.
این اولین بار نیست که دولت هند، اینترنت را برای مدت نامحدود قطع می‌کند. طبق گزارش‌های متوالی Access Now، یک سازمان غیرانتفاعی که خاموشی‌های اینترنت توسط دولت را دنبال می‌کند، در پنج سال گذشته، هند بیش از هر کشور دیگری اینترنت را قطع کرده است؛ در مجموع، فقط در سال گذشته 84 بار بوده که 120 میلیون نفر را تحت‌تاثیر قرار داده است.
در منطقه آشفته کشمیر، پس از سلب حقوق مستقل، دولت، تعطیلی 18 ماهه اینترنت را از اوت 2019 تا فوریه 2021 اعمال کرد؛ یعنی طولانی‌ترین تعطیلی در یک کشور دارای دموکراسی. قبل از آن، در ژوئن 2018، ساکنان دارجلینگ، خاموشی را تحمل کردند که بیش از 100 روز پس از شروع ناآرامی‌ها ادامه داشت.
- تضاد «هند دیجیتالی» با قطعی اینترنت
رامان جیت سینگ چیما، مدیر سیاست آسیا پاسیفیک در Access Now گفت: «ما در نقطه‌ای هستیم که استفاده از تعطیلی‌ها به طور کامل در هند جا افتاده است. خاموشی اینترنت به عنوان ابزار کنترل سیاسی تبدیل به سلاح شده است. با نخستین نشانه اعتراض، ناآرامی یا هر شکلی از مخالفت، اولین کار این است که اینترنت را تقریبا بدون پاسخگویی قطع می‌کنند.»
با این حال، به نظر می رسد عنوان مشکوک هند به عنوان رهبر جهانی خاموشی اینترنت، بالاتر از کشورهای محدودکننده اینترنت مانند روسیه، سودان، ایران، میانمار و اتیوپی، با دیدگاه «هند دیجیتالی»، که نارندرا مودی، نخست‌وزیر این کشور، با افتخار از آن یاد کرده بود، در تضاد است. او در سال 2014 انتخاب شد.
از آنجا که چندی پیش دهلی، میزبان برخی از قدرتمندترین رهبران جهان در اجلاس G20 بود، دولت مودی از آن به عنوان یک پلتفرم برای معرفی خود به عنوان رهبر جهانی در انقلاب دیجیتال استفاده کرد. هند از یک سیستم پرداخت دیجیتالی بهره برد که بیش از حد استفاده شده بود؛ یعنی 10 میلیارد تراکنش ماهانه که اکنون در سطح جهان از آن الگوبرداری می‌شود.
چیما گفت: «این، کاملا متناقض است. از یک طرف، کشور به دیجیتالی شدن سیستم‌ها افتخار می‌کند و به دنیا می‌گوید که ما را دنبال کند و از طرف دیگر، قطعی‌های مکرر اینترنت را تحمیل می‌کند تا هیچ‌یک از این سیستم‌های دیجیتال نتوانند کار کنند؛ کاری که میلیون‌ها نفر را تحت‌تاثیر قرار داده و میلیون‌ها دلار هزینه در پی دارد.»
- خسارت 4 میلیارد دلاری
در مانیپور، تاثیر بیش از 140 روز بدون اینترنت، قابل توجه بوده است. این تعطیلی، سبب خاموشی اطلاعات درباره درگیری‌ها و منجر به انتشار اطلاعات نادرست و نیز سرپوش گذاشتن چندین ماهه بر برخی از بدترین سوءاستفاده‌های خشونت‌آمیز، از جمله تجاوزهای گروهی و اعدام به‌ویژه علیه جامعه اقلیت کوکی شده است.
تاثیر اقتصادی خاموشی اینترنت نیز قابل توجه بوده است. بر اساس محاسبات انجمن اینترنت، تعطیلی در مانیپور، 6 میلیون دلار برای این ایالت هزینه داشته و به زیان بیش از 4 میلیارد دلاری در کشور منجر شده است. ساکنان از اجبار تعطیلی کسب‌وکارهای سودآور خود صحبت کردند، دانشجویان نتوانستند تحصیلات خود را به پایان برسانند و برای کسانی که در بازار رو به رشد تجارت الکترونیک یا برای اپلیکیشن‌هایی مانند اوبر کار می‌کنند یا محصولات خود را به صورت آنلاین می‌فروشند، فقدان اینترنت موبایل، تاثیرات نامطلوبی برجای گذاشته است.
بر اثر خاموشی اینترنت، برنامه‌های دولتی در حوزه بهداشت، رفاه و یارانه غذا، که بسیاری از آنها کاملا دیجیتالی شده‌اند، نیز به شدت تحت‌تاثیر قرار گرفته‌اند و مراقبت از 60 هزار نفر که بر اثر جنگ آواره شده‌اند و اکنون در کمپ‌های موقت زندگی می‌کنند، نیز پیچیده‌تر شده است.
صدام هنجابام، 34 ساله که یک سازمان غیردولتی بهداشتی را در مانیپور اداره می‌کند و در حوزه سلامت روان و آسیب‌های روانی مشاوره می‌دهد، تاکید کرد که بدون اینترنت نمی‌توانست با افراد نیازمند یا افرادی برای جمع‌آوری کمک مالی، ارتباط برقرار کند. او گفت: «به طور کلی، هر ماه از حدود 200 نفر حمایت می‌کنیم اما در چهار ماه گذشته، به دلیل خاموشی اینترنت، قادر به ارائه پشتیبانی نبوده‌ایم. بیشتر خدمات ما، متوقف شده است.»
- قانون خاموشی بیشتر!
از سال 2017، حزب حاکم بهاراتیا جاناتا (BJP)، بی سروصدا، قوانین جدیدی را بر پایه قانون تلگراف در دوران استعمار در سال 1885 تنظیم کرد. بر این اساس، اختیارات گسترده و در عین حال، تعریف‌شده و مبهم برای قطعی اینترنت بدون مراجعه به دادگاه داده شد. این امر، به خاموشی اینترنت دامن زد؛ خاموشی‌هایی که در هند، تقریبا به یک اقدام عادی و دایمی تبدیل شده است.
در ماه ژوئیه، هنگامی که شورش‌های جمعی در ایالت هاریانا پس از برگزاری تظاهرات یک گروه راست ملی‌گرای هندو آغاز شد، اینترنت برای چند روز قطع بود. اوایل ماه مارس، پس از فرار یک رهبر جدایی‌طلب از دست پلیس، تعطیلی سراسری در پنجاب اعمال شد. اینترنت همچنین در طول دوران امتحانات مدرسه با توجیه جلوگیری از تقلب، اغلب قطع می‌شود.
دولت BJP سانسور اینترنت را بر اساس قانون و نظم، توجیه کرده است. آمیت شاه، وزیر کشور ادعا می‌کند خاموشی اینترنت، در مواردی مانند قضایای کشمیر، موجب «جلوگیری از خونریزی» شده و «کودکان را نجات داده است.»
با این حال، به گفته کارشناسان، این شواهد چندان درست نیست. آنها معتقدند تعطیلی اینترنت در هند باعث از بین رفتن آزادی بیان و آزادی‌های مدنی در دولت مودی شده و حتی به دور از چشمان بیدار، نقض حقوق بشر و خشونت را تشویق کرده است.
در مانیپور، بیش از سه ماه طول کشید تا ویدئوی موبایلی از برهنه شدن یک زن جوان کوکی و تجاوز گروهی در اینترنت، وایرال شد و بسیاری افراد را در هند، نسبت به جنایاتی که با مصونیت آشکار انجام می‌شوند، پس از ماه‌ها اطلاعات نادرست، بیدار و آگاه کرد. این در حالی است که اخبار جعلی بدون چالش منتشر می‌شود. سوان ناولاک، یک فعال قومیت کوکی در مانیپور گفت: «این ممنوعیت طولانی‌مدت اینترنت توسط دولت، برای کنترل روایت و پیشبرد دستور کار خودش است. این، کاملا یک‌طرفه بود.»
پراتیک واگر، مدیر سیاستگذاری بنیاد آزادی اینترنت اعلام کرد فقدان پاسخگویی و شفافیت درباره نحوه دستور خاموشی اینترنت در سطح ایالتی و ملی، «بسیار مشکل‌ساز» است.
- قطعی اینترنت و حقوق محرومان
در حالی که طبق قانون، دولت نمی‌تواند دستور تعطیلی بیش از 15 روز را صادر کند و همه دستورها باید علنی شوند، واگر گفت که در واقعیت، به ندرت چنین اتفاقی می‌افتد. درباره مانیپور، از 25 ژوئیه، هیچ دستور به‌روزشده درباره خاموشی اینترنت منتشر نشد و تصمیم بازگرداندن اینترنت تلفن همراه، به طور ناگهانی توسط بیرن سینگ، وزیر ارشد مانیپور اعلام شد.
هرچند یک گروه پارلمانی فراحزبی که بر مقررات اینترنت نظارت می‌کند، مکررا مسائلی را درباره نحوه قطعی اینترنت مطرح کرده اما این هشدارها به سادگی نادیده گرفته شده است. با این حال، همان‌طور که بسیاری افراد، این موضوع را برجسته کردند، تعطیلی اینترنت از نظر اقتصادی، بر محروم‌ترین افراد جامعه نیز تاثیر می‌گذارد.
اکثر طرح‌های رفاهی، همگی آنلاین و دیجیتالی هستند و بدون اینترنت، بسیاری از افراد نمی‌توانند مزایای خود مانند حواله‌های نقدی را دریافت کنند و حتی نمی‌توانند برای دریافت یارانه غذایی که به فقیرترین افراد جامعه داده می‌شود، ثبت‌نام کنند.
چاکردار بودا، محقق ارشد Libtech India، نماینده کسانی که از پیشرفت دیجیتال عقب مانده‌اند، گفت: «خاموشی اینترنت بر همه‌چیز مانند حق غذا، کار و مراقبت بهداشتی تاثیر می‌گذارد. این تنها یک آسیب نیست، بلکه نقض حقوق اولیه بشر است.»
