نگار قیصری – با رشد اینترنت موبایل و گوشی‌های هوشمند، اپلیکیشن‌های پیام‌رسان و ارتباطات موبایلی به نیرویی قوی در این عرصه تبدیل شده‌اند.
به گزارش استاتیستا، هنگامی که خدمات پیام‌رسانی OTT در اوایل دهه 2010 به شهرت رسیدند، جذابیت اولیه آنها مبتنی بر این واقعیت بود که پیام‌رسانی رایگان است، در حالی که پیامک‌ها چنین نبودند. اما اکنون اپلیکیشن‌های پیام‌رسان نیز دامنه خدماتی را که ارائه می‌دهند، افزایش داده‌اند. آنها علاوه بر اینکه جایگزینی راحت‌تر برای ارسال پیام از طریق پیامک هستند، ویژگی‌های پیشرفته‌تری مانند چت‌های گروهی، اشتراک‌گذاری عکس، تماس‌های صوتی و تماس‌های ویدئویی را نیز ارائه می‌کنند.
از آوریل 2022، بیش از دو میلیون پیام اسنپ‌چت و تقریبا 105 هزار ساعت جلسه در زوم در یک دقیقه آنلاین، اشتراک‌گذاری شده است. در سال 2020، شیوع جهانی همه‌گیری کووید19، کاربران را به سمت تعامل بیشتر با تماس‌های صوتی و تصویری، با افزایش استفاده از کنفرانس ویدئویی و برنامه‌های تماس ویدئویی، برای اهداف خصوصی و حرفه‌ای سوق داد.
با این حال، از سه ماهه اول سال 2023، دانلود برنامه‌های کنفرانس ویدئویی زوم و Microsoft Teams کاهش یافته است.
- برنامه‌های پیام‌رسان متا
متا در حال حاضر، دارای دو محصول پیشرو در برنامه پیام‌رسان شامل واتس‌اپ و فیس‌بوک مسنجر است. این غول رسانه‌های اجتماعی، اوایل سال 2014، واتس‌اپ را به مبلغ چشمگیر 19 میلیارد دلار خریداری کرد؛ یعنی زمانی که این سرویس پیام‌رسان حدود 465 میلیون کاربر فعال ماهانه داشت.
در ژوئن 2023 تخمین زده شد که واتس‌اپ، بیش از 2.8 میلیارد کاربر منحصربه‌فرد در سراسر جهان داشته باشد که در مقایسه با ژوئن 2022 بیش از 12 درصد افزایش داشته است. فیس‌بوک مسنجر متعلق به متا نیز با حدود 931 میلیون کاربر فعال ماهانه از ژانویه 2023، در رتبه‌بندی محبوب‌ترین برنامه پیام‌رسان تلفن همراه در سراسر جهان قرار گرفت.
فیس‌بوک مسنجر در ابتدا در سال 2011 منتشر شد. این برنامه که صرفا به چت اختصاص داده شده بود، برای کنترل عملکرد پیام‌رسان فوری که قبلا به برنامه اصلی فیس‌بوک متصل شده بود، توسعه یافت. در سال 2022، این برنامه، تقریبا 337.5 میلیون دانلود در سراسر جهان گزارش کرد که در مقایسه با سال قبل‌تر، بیش از 33 درصد کاهش داشت.
از آن زمان تا کنون، مسنجر، قابلیت‌های اجتماعی مانند استیکرها، پیام‌های ویدئویی کوتاه، و داستان‌ها، که از ویژگی‌های برنده اسنپ‌چت و اینستاگرام بوده‌اند و نیز تماس‌های ویدئویی و صوتی را افزایش داده است. بهبود تجربه کاربری در برنامه و افزودن قابلیت‌ها ممکن است به متا در رقابت با iMessage سرویس اصلی iOS اپل، به‌ویژه در بازار ایالات متحده که مخاطبان آن کمتر از 50 درصد است، کمک کند.
- برنامه‌های متمرکز بر حریم خصوصی
تلگرام که در سال 2013 توسط سازندگان شبکه اجتماعی روسی VKontakte راه‌اندازی شد، در آگوست 2021 به نقطه عطف یک میلیارد دانلود رسید. برنامه چت که به طور فزاینده‌ای محبوب شد، اولین برنامه‌های درآمدزایی مستقیم خود را در ژوئن 2022 با Telegram Premium (یک سرویس اشتراکی که چندین بهبود را به کاربران ارائه می‌دهد)، با ویژگی‌هایی مانند دانلود سریع‌تر تا 4 گیگابایت برای آپلود، راه‌اندازی کرد. در دسامبر 2022، Telegram Premium یک میلیون مشترک پولی داشت که در مقایسه با 260 میلیون کاربر پولی که در آگوست 2022 ثبت کرد، بیش از 250 درصد افزایش داشت.
- پیام‌رسان‌ها در چین و آسیای جنوب شرقی
علی‌رغم رهبری جهانی واتس‌اپ و فیس‌بوک مسنجر، بازارهای منطقه‌ای با اشاره به بازار برنامه‌های پیام‌رسان تلفن همراه چین، بسیار متفاوت هستند. برنامه‌های پیام‌رسان محلی مانند WeChat،QQ و نیز برنامه‌های دوست‌یابی MoMo و Tan Tan به طور مداوم در حال گسترش هستند و برای رهبری بازار، رقابت می‌کنند.
در پایان سال 2022، پلتفرم پیام‌رسان و رسانه‌های اجتماعی محبوب وی‌چت، حدود یک میلیارد کاربر فعال ماهانه داشت، در حالی که طبق گزارش‌ها، پیام‌رسان QQ بیش از 750 میلیون کاربر فعال را به خود اختصاص داد.
حضور سایر برنامه‌های ارتباطی برجسته در منطقه با بومی‌سازی قوی مشخص می‌شود؛ به طوری که LINE مستقر در ژاپن تقریبا 500 هزار دانلود در دسامبر 2022 در این کشور دارد. طبق نظرسنجی دسامبر 2022، پیام‌رسان KakaoTalk در کره، محبوب‌ترین برنامه پیام‌رسان در بین کاربران بود و 97 درصد پاسخ‌دهندگان اعلام کردند که از طریق این برنامه، ارتباط برقرار می‌کنند.
- برنامه‌های چت موبایل برای محیط کار
برنامه‌های چت موبایل، با یک محیط کاری غیرمتمرکز فزاینده، جایگاهی در ارتباطات حرفه‌ای کسب کرده‌اند. از سه ماهه سوم سال 2022، تقریبا 70 درصد متخصصان جهانی موردبررسی اعلام کردند که از خدمات پیام‌رسان و برنامه‌های چت روزانه برای انجام کار خود استفاده می‌کنند.
با این حال، به نظر می‌رسد مشتریان فرم‌های تماس سنتی‌تر را به برنامه‌های تلفن همراه ترجیح می‌دهند؛ به طوری که از هر 10 پاسخگوی آمریکایی، سه نفر ترجیح می‌دهند با نمایندگان خدمات مشتریان، از طریق پیام متنی چت کنند، در حالی که از هر 10 نفر، چهار نفر ایمیل را به عنوان کانال ارتباطی ترجیح می‌دهند.
در حالی که به نظر می‌رسد بازار مصرف‌کننده ایالات متحده، روش‌های ارتباطی رایج‌تری را ترجیح می‌دهد، تخمین زده می‌شود که واتس‌اپ Business به بالاترین میانگین درآمد هر کاربر (ARPU) در سال 2022 در بین مصرف‌کنندگان اروپایی رسیده است.
واتس‌اپ Business که در ژانویه 2018 راه‌اندازی شد و تا ژوئن 2023 بیش از 200 میلیون کاربر ماهانه کسب کرد، به مشاغل کوچک اجازه می‌دهد با مشتریان، ارتباط برقرار کنند.
