رزنیکا رادمهر – از آغاز جنگ روسیه و اوکراین، کشورهای اروپایی به علت نزدیکی جغرافیایی به این بحران و هراس از کشیده شدن این درگیریها به حریم سایبری و فیزیکی خود، و کشور آمریکا نیز به دلیل اهداف استراتژیک، بودجههای هنگفتی برای کمک به اوکراین، افزایش دفاع سایبری خود و همچنین افزایش دسترسی به اینترنت برای کاربران مخالف دولت روسیه اختصاص دادهاند.
در همین راستا تلاشهای زیادی از ارایه اینترنت ماهوارهای به اوکراینیها گرفته تا ارایه انبوهی از ابزارهای عبور از فیلترینگ در دستور کار این کشورها قرار گرفته است.
مت بایندر در سایت mashableبه بررسی یک فناوری جدید مقابله با فیلترینگ و ماجرای نبرد روسیه با آن پرداخته ومدعی شده که این کشور در مهار این فناوری ناکام بوده و زمزمه توسعه و گسترش آن به سمت ایران نیز پرداخته است.
متن گفتوگوی مشبل با خالق این فناوری جدید را در ادامه بخوانید:
با افزایش ناآرامیها در روسیه و ایران طی سال گذشته میلادی، این دو کشور به محدودسازی اینترنت برای شهروندان اقدام کردند. اما این تلاشها با استفاده از ابزارهای ضدسانسور کاملا موفق نبودند.
طی سالها،Tor همانند خاری در چشم سانسور اینترنت در کشورهایی بوده که به دنبال جلوگیری از دسترسی آزادانه شهروندان به وب هستند.
با این حال، دولتهای روسیه و ایران، نقاط ضعف آن را آموخته و موفق شدهاند دسترسی مستقیم به شبکه Torرا در زمانهای خاص مسدود کنند. اما برخلاف سایر سرویسهایی که توسط این دولتها مسدود شدهاند، Tor هم از مشکلات و ضعفهایش درسهایی گرفته و در کنار ابزار هدایت ترافیک، Snowflake را ارایه داده که شبکه را قادر میسازد در میان تلاشها برای سانسور کار کند.
خالق Snowflake (دانه برف) که با نام تککلمهای سِرِن (Serene) شناخته میشود، در یک مصاحبه تلفنی با Mashable میگوید که انتظار دارد این ابزار برای افرادی که به آن نیاز دارند، مفید باشد. زمانی که سالها پیش برای اولین بار «نمونه اولیه جالب» او با Tor ادغام شد، پیشبینی نمیکرد که این اقدام چقدر حیاتی است.
وی میگوید: «سال گذشته پوتین به اوکراین، حمله و اینترنت را مسدود کرد، همه VPNها را از کار انداخت اما تنها چیزی که هنوز کار میکند، Snowflake است.»
اکنون خالق Snowflake در حال انشعاب این فناوری است تا یک سرویس مشابه VPN مستقل به نام Snowstorm با هدف گسترش دسترسی آزاد شهروندان به اینترنت ایجاد کند.
در حال حاضر در این زمینه، Snowstorm (طوفان برف) به طور رسمی، به عنوان یک نسخه بتا خصوصی که نیاز به دعوتنامه دارد، راهاندازی شد. این شرکت اعلام کرد که یک میلیون دلار بودجه، برای این امر دریافت کرده که از آن برای جذب یک تیم تماموقت از توسعهدهندگان استفاده کرده است.
سرن که اکنون بنیانگذار Snowstorm نیز هست، میگوید: «فکر نمیکنم اینترنت امروز ما کاری را که باید برای انسانها انجام دهد، امروزه و به درستی به اجرا در میآورد. اینترنت اولیه برای من، برای یادگیری همهچیز، رشد به عنوان یک شخص و تبدیل شدن به بهترین نسخه از خودم، مفید بود و میخواهم از این اینترنت برای دسترسی مردم به آن محافظت کنم.»
- Snowstormچیست؟
به طور کلی شبکه خصوصی مجازی (VPN) اساسا سرویسی است که هویت و فعالیت اینترنتی کاربر را هنگام مرور آن پنهان میکند.
سرن توضیح میدهد: «ویپیان فقط رایانه شخص دیگری است که ابتدا قبل از اتصال به اینترنت به آن وصل میشوید. شما مقداری از حریم خصوصی را دریافت میکنید اما مساله این است که این سرویسهای VPN، فقط سرورهایی در مکانهای مختلف هستند. جایی که این رایانهها قرار دارند، مشخص است. بنابراین هر بازیگر دولتی مطمئنا میتواند به راحتی همه آن اهداف را مسدود کند.»
مورد استفاده اصلی Snowstorm، هنگام باز کردن برنامه، کاملا مشخص است. به همین دلیل روسیه و ایران توانستند این سرویس های VPN را سانسور کنند اما Snowflake هنوز سانسور نشده است. آنچه Snowflake را متفاوت میکند، این است که از: «پراکسیهای غیرمتمرکز، زودگذر و موقت». تشکیل شده است.
به گفته سرن، Snowflake به لطف تعدادی از داوطلبان در مناطق آزاد سراسر جهان که برای کمک به کشورهای تحت سانسور گردهم میآیند، کار میکند. داوطلبان تنها میتوانند یک برگه مرورگر را باز بگذارند و اتصال اینترنت آنها به عنوان یک پروکسی موقت به مجموعه اتصالات داوطلبانه اضافه شده که به کاربران Snowflake کمک میکند به اینترنت متصل شوند.
برای محافظت از داوطلبان، کاربران Snowflake از طریق یک گره ورودی Tor به پروکسیهای Snowflake متصل میشوند؛ این کار بدین معناست که یک ISP داوطلب، هرگز فعالیت وب کاربر را نمیبیند و یک کاربر هرگز به رایانه داوطلب دسترسی ندارد. اگر یک داوطلب اتصال خود را ببندد، کد به سادگی اینترنت کاربر را به داوطلب دیگر میدهد.
سرن میگوید: «به همین دلیل، به جای تنها یک مکان متمرکز که VPN در آن اجرا شود، همه این پروکسیهای موقت وجود دارد که وارد و خارج میشوند و مسدود کردن آن را برای یک دولت، بسیار سخت می کند.»
پوتین نیز نتوانست جلوی آن را بگیرد و اکنون Snowstorm خدمات این سرویس را میگیرد و ارتقای عظیمی برای آن فراهم میکند. این سیستم به طور کامل برای Snowstorm بازنویسی شده و کاربران میتوانند مستقیما و بدون استفاده از Tor به آن متصل شوند.
البته در این شرایط Snowflake همچنان برای کاربران Tor در دسترس است.
سرن مدعی است Snowstorm بسیار سریعتر از Snowflake است. مثلا با Snowstorm، کاربران میتوانند ویدئوهای یوتیوب را با کیفیت بالا پخش کنند اما این امر در Snowflake امکانپذیر نبود. اظهارنظر سرن درباره اینکه Snowstorm اکنون در چه جایگاهی است، بررسی شده ست.
از این گذشته، Snowstorm در حال حاضر، فقط یک نسخه بتا خصوصی است و هنوز مراحل آزمایش، ارتقای اضافی و ممیزی را باید انجام دهد.
سرن در تماس تلفنی درباره وعدههای رمزگذاری و امنیت «درجه نظامی» صحبت کرد که بسیاری از شرکتهای حفظ حریم خصوصی وعده دادهاند و در انجام آن ناکام هستند اما سرن به تواناییهای Snowstorm اطمینان دارد.
فارغ از افراطیترین معیارها برای آفلاین کردن کامل یک کشور، فناوری Snowflake وSnowstorm ، تاکنون توسط کشورهای محدودکننده اینترنت، مورد استفاده قرار نگرفته است.
سرن توضیح میدهد: «من مستقیما هیچ سطح خاصی از حریم خصوصی را تضمین نمیکنم و نمیخواهم درباره محاسن حریم خصوصی هیچ فناوری خاصی اغراق کنم اما تضمین اینجاست که ما میتوانیم سانسور را بشکنیم.»