احمد محمدغریبان – کندی، قطع، اختلال و فیلترینگ اینترنت در حدود یکسال اخیر، با واکنش‌های پراکنده اعم از مخالف و موافق مواجه شده است. این مباحث که البته به داغی روزهای نخست نیست و با افزایش بی‌رویه فیلترشکن‌های پولی و رایگان تا حدودی فروکش کرده است، اما به معنای حل یا پاک کردن صورت مساله اینترنت و آینده آن در کشور نیست.
چند ماه قبل بود که رییس جمهوری در جلسه شورای عالی فضای مجازی، با استناد به گزارش‌ها و خواسته‌های مردمی، دستور بررسی دلایل و مشکلات کندی اینترنت را به مرکز ملی فضای مجازی و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات داد که البته نتایج و خروجی آن همچنان مشخص نیست.
هفته قبل هم بحث داغ مجلس به اینترنت اختصاص داشت که با حضور وزیر ارتباطات و دبیر شورای عالی فضای مجازی به آن پرداخته شد.
اما برای درک بهتر خواست و نگاه مجلس و دولت به اینترنت، به دور از تیترهای جنجالی و گاه غیرواقعی، باید مروری به محتوای اظهارات آنچه در مجلس گذشت داشته باشیم.
محمدباقر قالیباف رئیس مجلس در جریان بررسی گزارش صنایع پیرامون بررسی کیفیت اینترنت و شاخص‌های مرتبط با آن با رویکرد چالش‌های ایجاد شده برای شهروندان و کسب‌وکارهای مجازی گفت: یکی از نکاتی که در آغاز به کار وزیر ارتباطات قول دادند موضوع راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات بود که مجلس شورای اسلامی و دولت هم عزم خود را جزم کردند که در همین دولت و در طول این چهار سال این کار به پایان برسد. با گزارش‌هایی که بنده دیدم در این زمینه سرعت خوبی وجود دارد و بنده تشکر می‌کنم.
وی بیان کرد: همانطور که در مجلس شورای اسلامی گفته شد، در جلسه شورای عالی فضای مجازی نیز بحث شده و گزارشی در این زمینه نیز تهیه شده؛ مردم در جاهایی به دلیل قطعی و عدم دسترسی دلخور هستند و این موضوع خساراتی را برای کسب و کارها در پی داشته است. در کنار اینکه باید اقداماتی صورت گیرد که این اشکالات در شبکه برطرف شود باید جلوی وارد شدن هزینه و خسارت به مردم نیز گرفته شود.
قالیباف البته گریزی هم به مشکل تقریبا علنی و چند ساله وزارت ارتباطات و مخابرات زد و با تاکید بر تکمیل شبکه ملی اطلاعات گفت: با شبکه ملی اطلاعات سهم اقتصاد دیجیتال افزایش می‌یابد اما باید رابطه وزارت ارتباطات با شرکت مخابرات نیز حل شود.
رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس نیز با اشاره به خصوصی شدن شرکت مخابرات، یادآور شد: این موضوع به محل نزاع برای وزارت ارتباطات و شرکت مخابرات تبدیل شده در حالی که این دو نهاد دارای ظرفیت های زیادی بوده و انتظار می رود رئیس جمهور با ورود در این حوزه این مسئله را حل کند؛ با توجه به اینکه وزیر باید به مجلس پاسخگو باشد ضروری است که اختیاراتی داشته باشد و دولت باید مرز دقیق را مشخص کند.
وی ادامه داد: شرکت مخابرات شرکتی عظیم و بسیار گسترده است و نباید این ظرفیت عظیم را نادیده گرفت.
نماینده مردم زنجان هم با اشاره به گزارش ارایه شده در مجلس گفت: گزارش دو سرفصل دارد؛ جلب اعتماد مردم به منظور استفاده از سکوهای داخلی و دیگری مباحث فنی. در بحث فنی باید به این نکته توجه کرد که با وجود اینکه برای شبکه هزینه شده اما شبکه مانند سیستم سری است و اگر برای یک بخش آن سرمایه‌گذاری نشود امکان پاسخ به نیاز همه مردم وجود ندارد و باید به این نکته اشاره کرد که شبکه اشباع بوده و یکی از دلایل ایجاد اختلال همین اشباع است.
در نمونه‌ای دیگر نماینده مردم ساری نیز در این جلسه گفته: تکمیل شبکه ملی ارتباطات یکی از برنامه‌های راهبردی وزیر ارتباطات بود که تاکنون در این راستا اقدام قابل تأملی انجام نشده است.
سایر نمایندگان مجلس نیز خواسته‌های مشابهی حول توسعه و تکمیل شبکه ملی اطلاعات با اتکا به زیرساخت و همکاری شرکت مخابرات ایران و توسعه شبکه‌ها و پلتفورم‌های داخلی مطرح کردند.
در گزارش کمیسیون صنایع مجلس نیز اگرچه اشاراتی به کندی اینترنت، افزایش تعداد کاربران فیلترشکن‌ها و تبعات ناشی از آن برای کشور و کسب‌وکارهای اینترنتی شده و حتی درخواست رفع فیلترینگ برخی سایت‌ها و پلتفورم‌های خارجی مطرح شده، اما به طور کلی نقدی بر اصل سیاست فیلترینگ و یا لزوم اتخاذ راه‌کارهای دیگر در رویه فعلی نشده است.
لذا از کلیدواژه‌های پرتکرار به کار رفته در سخنان نمایندگان مجلس و دولت پیداست که تفاوت دیدگاهی در خصوص سیاست کلان و وضع فعلی اینترنت وجود ندارد و تاکیدها به سمت توسعه زیرساخت‌های داخلی و استقلال از اینترنت و خدمات خارجی است.
