آسیه فروردین – واشنگتن مدت‌هاست از قابلیت‌های سایبری برای نظارت جمعی استفاده می‌کند که این امر به نظارت و سانسور ارتباطات بین‌المللی ایالات متحده یا ارتباطاتی که از قلمرو این کشور می‌گذرند، برمی‌گردد. اکنون جاسوسی جهانی واشنگتن به خوبی مستند شده و نه تنها رقبا یا دشمنان، بلکه متحدان را نیز هدف قرار می‌دهد. این جاسوسی ناجوانمردانه، بیانگر پارانویای آمریکا و نگرش هژمونیک این کشور است.
خبرگزاری چینی شین‌هوا در گزارشی مشروح از اقدامات مخرب سایبری آمریکا نوشت: آخرین تحقیقات درباره حمله سایبری 2022 به دانشگاه پلی تکنیک شمال غربی چین (NPU)، به صراحت، کارکنان آژانس امنیت ملی ایالات متحده (NSA) را به عنوان مقصر آشکار معرفی کرده است.
- دولت فوق هکر!
با توجه به شهرت واشنگتن به جاسوسی سایبری ناجوانمردانه در سراسر جهان، این یافته برای بسیاری از افراد تعجب‌آور نبود. واشنگتن علی‌رغم سوابق تاسف‌بار خود در زمینه جاسوسی، همچنان مایل است چین را در حوزه حملات سایبری بدنام کند. کریس رای، رئیس اف‌بی‌آی گفت: «چین، در حال حاضر برنامه‌های هک بزرگ‌تری نسبت به هر کشور بزرگ دیگر دارد.»
هرچند چنین بیانیه‌ای جوابگو نیست اما ترفند همیشگی واشنگتن برای تحریف حقیقت را افشا می‌کند. از PRISM تا Equation Group و ECHELON، تا نظارت شبانه‌روزی 24 ساعته بر تلفن‌های همراه و رایانه‌ها در سطح جهان، آمریکا به عنوان یک دولت فوق هکر واقعی با ذهنیت هژمونیک (سلطه‌گرایانه) سرسخت شناخته می‌شود.
آنتونی ولز، تنها فرد زنده که به عنوان یک شهروند بریتانیایی برای اطلاعات بریتانیا و به عنوان یک شهروند آمریکایی برای اطلاعات بریتانیا کار کرده، در کتابش با عنوان «بین پنج چشم: 50 سال اشتراک اطلاعات» می‌نویسد: «از نظر تاریخی، کشور پیشرو از نظر سرمایه‌گذاری، منابع و روش‌های جهانی، آمریکا بوده است.»
- جاسوسی کنترل‌نشده
در سال 2022، دانشگاه چین، قربانی یک حمله سایبری، شامل 41 سلاح سایبری تخصصی شد که بیش از 1000 بار برای انجام عملیات سرقت سایبری در حوزه داده‌های فنی اصلی استفاده شده بود. این حادثه، تنها نوک کوه یخی است که نشان می‌دهد چین، هدف اصلی حملات سایبری ایالات متحده قرار گرفته است. همان‌طور که در گزارش مرکز ملی واکنش اضطراری ویروس رایانه‌ای چین فاش شد، تنها در سال 2020، ایالات متحده مسئول 53.1 درصد از 42 میلیون حمله بدافزار خارجی شناسایی‌شده در چین بوده است.
فارغ از حملات سایبری، واشنگتن مدت‌هاست که از قابلیت‌های سایبری خود برای نظارت جمعی استفاده می‌کند که این امر به نظارت و سانسور ارتباطات بین‌المللی ایالات متحده یا ارتباطاتی که از قلمرو این کشور می‌گذرند، برمی‌گردد. اکنون جاسوسی جهانی واشنگتن به خوبی مستند شده و نه تنها رقبا یا دشمنان، بلکه متحدانش را نیز هدف قرار می‌دهد.
در ماه آوریل، موضوع جدیدی از اسناد اطلاعاتی ایالات متحده، مربوط به اسرائیل، اوکراین و کره‌جنوبی درز کرد. حتی درباره شنود مباحث مقامات سازمان ملل متحد در خصوص موضوعاتی مانند توافق‌نامه حمل‌ونقل غذا در دریای سیاه، موضوعاتی در پلتفرم‌های توییتر و تلگرام مطرح شد.
یکی از اسناد فاش‌شده، یادداشتی درباره گفتگوهای مقامات کره‌جنوبی در زمینه تامین تسلیحات اوکراین، تحت فشار آمریکاست. این امر باعث شد برخی از قانونگذاران کره‌جنوبی این نگرانی را مطرح کنند که این اقدامات، حاکمیت کشور را نقض می‌کند. آنها خواستار تحقیقات شفاف برای اثبات حقایق و تعهد ایالات متحده برای جلوگیری از تکرار چنین حوادثی هستند.
برای سئول، جاسوسی توسط ایالات متحده امری عادی بوده است. یک دهه پیش، سفارت کره‌جنوبی در ایالات متحده، همراه با نمایندگی‌های اتحادیه اروپا و 37 نمایندگی دیپلماتیک دیگر، توسط NSA هدف قرار گرفت و دولت کره‌جنوبی را بر آن داشت تا از طریق کانال‌های دیپلماتیک به دنبال راستی‌آزمایی باشد. ظاهرا پس از افشای برنامه منشور در سال 2013، فعالیت‌های جاسوسی ایالات متحده نه تنها در کره‌جنوبی، بلکه در کل جهان آشکار شده است.
بر اساس داده‌های منتشرشده گزارش سال 2014 مجله اشپیگل،NSA در سال 2009، تعداد 122 رهبر خارجی را زیرنظر گرفت و آنها را بر اساس حروف الفبا فهرست کرد و باعث ایجاد شوک و خشم در سراسر جهان شد.
گلن گرین‌والد، روزنامه‌نگار در کتاب خود به نام «مکانی برای پنهان شدن نیست» فاش کرد که یک واحد از NSA در سال 2013 تنها در 30 روز، بیش از 97 میلیارد ایمیل و 124 میلیارد تماس تلفنی از سراسر جهان از جمله 500 میلیون داده از آلمان، 2.3 میلیارد از برزیل و 13.5 میلیارد از هند جمع‌آوری کرده است.
بارتون گلمن، روزنامه‌نگار برنده جایزه پولیتزر، در کتاب خود به نام «آینه سیاه»، که روایت نویسنده از تعاملاتش با ادوارد اسنودن است، نوشت: «هر پناهگاه در برابر نظارت و هر منطقه از حریم خصوصی موثر، باید خنثی می‌شد.» کتاب گلمن، تصویری دلخراش از عملیات نظارتی قرن 21 تحت سلطه ایالات متحده ارائه می‌دهد.
- امنیت جهانی در خطر
در طول سال‌ها، جاسوسی سایبری ایالات متحده بارها و بارها آشکار و همین امر، باعث نگرانی شدید بین‌المللی شده است.
رضا قلعه‌نویی، تحلیلگر سیاسی ایرانی، در گفت‌وگو با خبرنگاران خاطرنشان کرد: حملات سایبری در کنار تحریم‌های اقتصادی، فعالیت‌های تروریستی و همچنین جنگ روانی و اقدامات نظامی، از ترفندهای تاکتیکی آمریکا برای مداخله در سایر کشورها و دستیابی به اهداف سیاسی خود است.
در سال 2014، در مواجهه با فشار متحدان، باراک اوباما، رئیس‌جمهور ایالات متحده وعده داد که واشنگتن، ارتباطات «سران دولت و دوستان و متحدان نزدیک ما را دنبال نخواهد کرد، مگر اینکه هدف قانع‌کننده برای امنیت ملی وجود داشته باشد».
با این حال، مقاله منتشرشده توسط واشنگتن‌پست اشاره کرده، بخش آخر بیانیه که شامل عبارت «مگر در موارد ضروری» است، برای آژانس‌های اطلاعاتی ایالات متحده، فضای زیادی به منظور مانور فراهم کرده است.
جولیان آسانژ، بنیانگذار ویکی لیکس، که سال‌ها در زندان بلمارش لندن به سر می‌برد، در حالی که سعی می‌کند تلاش ایالات متحده برای استرداد او برای مواجهه با اتهامات را خنثی کند، بر اساس قانون مرتبط با جاسوسی گفته است: «انتظار نداشته باشید یک ابرقدرت جاسوسی جهان، با افتخار یا با احترام رفتار کند؛ فقط یک قانون وجود دارد: هیچ قانونی وجود ندارد!»
ایوانز داکا، دانشمند علوم سیاسی و مدرس دپارتمان مطالعات دولت و مدیریت در دانشگاه زامبیا نیز می‌گوید که اشتهای سیری‌ناپذیر برای تسلط جهانی، دلیلی است که واشنگتن در نظارت بر سایر کشورها درگیر شده است.
لو چوانیینگ، دبیرکل مرکز تحقیقات حاکمیت بین‌المللی فضای سایبری و معاون مؤسسه مطالعات سیاست عمومی و نوآوری، دیدگاه مشابهی را با شین‌هوا به اشتراک گذاشت.
وی خاطرنشان کرد که نظارت گسترده می‌تواند مزیت استراتژیک آمریکا را در تصمیم‌گیری افزایش دهد و امکان مداخله سایر موارد را بر کشورها و حتی اعمال کنترل بر آنها را در شرایط خاص فراهم کند.
در ماه مه 2010، طبق گزارش‌های نیویورک تایمز، زمانی که شورای امنیت سازمان ملل، در حال بررسی این موضوع بود که آیا تحریم‌هایی علیه ایران به خاطر برنامه هسته‌ای اعمال کند یا نه، سوزان رایس، سفیر ایالات متحده در سازمان ملل متحد، از آژانس امنیت ملی درخواست کمک کرد.
علاوه بر این، نظارت واشنگتن برای کسب منافع اقتصادی صورت می‌گیرد.
دانکن کمپبل، کارشناس و روزنامه‌نگار اطلاعاتی مشهور بریتانیایی، در گزارش خود فاش کرد که در طول دهه 1990، شبکه‌های جاسوسی ایالات متحده برای تامین منافع اقتصادی ویژه شرکت‌های آمریکایی استفاده می‌شد.
به گفته کمپبل، در سال 1994 سازمان جاسوسیNSA اطلاعات مربوطه را با یکی از رقبای آمریکایی کنسرسیوم اروپایی ایرباس به اشتراک گذاشت و به آن کمک کرد به جای ایرباس، قراردادی 6 میلیارد دلاری با عربستان سعودی منعقد کند.
نکته دیگر کمپبل نشان می‌دهد که شرکت آمریکایی Raytheon از اطلاعات NSA برای برنده شدن یک قرارداد 1.4 میلیارد دلاری برای تامین سیستم‌های راداری به برزیل استفاده کرده و شرکت Thomson-CSF فرانسه را شکست داده است.
در همین حال، ایالات متحده برای نظامی کردن فضای سایبری، از طریق توسعه قابلیت‌های سایبری تهاجمی و ایجاد پلتفرم‌های حمله سایبری سیستماتیک، تلاش کرده است.
در سال 2017، فضای سایبری به طور رسمی در کنار دریا، زمین، هوا و فضا به عنوان «پنجمین حوزه» ارتش ایالات متحده در فهرست قرار گرفت.
در این رابطه آندره کروتسکیخ، مدیر سابق بخش امنیت اطلاعات بین‌المللی در وزارت امور خارجه روسیه خاطرنشان کرد: نظامی‌سازی از این نوع، خطر درگیری نظامی مستقیم را تشدید می‌کند و می‌تواند به عواقب غیرقابل پیش‌بینی منجر شود.
