آسیه فروردین – اسرائیل اعلام کرده که آماده است سرویس اینترنت در غزه را مختل کند. این، به معنای عصر جدید جنگ است. طی دو هفته، فلسطین دچار سه قطعی ارتباط به خاطر خاموشی اینترنت شده است.
سایت معتبر وایرد در گزارشی به تبعات قطع اینترنت به عنوان یک سلاح و اقدام جنگی از سوی اسراییل پرداخت و نوشت: از ماه اکتبر، بر اساس اعلام وزارت بهداشت غزه که تحت مدیریت حماس است، حملات اسرائیل منجر به کشته شدن بیش از 10 هزار نفر در غزه و تخریب گسترده تاسیسات عمومی و زیرساخت‌ها شده است.
این موضوع، اینترنت، سیستم‌های ارتباطی و کاهش اتصالات را نیز شامل می‌شود و تا حد زیادی، ارتباط 2.2 میلیون نفر در منطقه غزه را با جهان خارج، قطع کرده است.
- سیاست محدودسازی اسرائیل
طبق گزارش‌ها، اسرائیل در 27 اکتبر، قطع کامل اینترنت را در این منطقه، اعمال و آخرین اتصال باقی‌مانده را برای حدود 34 ساعت همزمان با حرکت نیروهایش به نوار غزه قطع کرد. پس از بازیابی آنچه از دسترسی به اینترنت غزه باقی مانده بود، داده‌ها نشان می‌دهد این میزان اتصال، حدود 15 درصد یا کمتر از آن بوده است.
این منطقه، همچنین دچار دو قطعی اتصال دیگر شده است. در یک مورد، این قطعی، حدود 15 ساعت به طول انجامید، زیرا اسرائیل در حال انجام عملیات شدید برای جدایی شمال و جنوب غزه از یکدیگر بود.
هرچند برخی محققان و فناورانی که بر اتصال اینترنت نظارت می‌کنند، نمی‌توانند به طور قطع بگویند اسرائیل پشت این خاموشی‌ها بوده است (مانند تحمیل این قطعی‌ها به دلیل تخریب فیزیکی زیرساخت‌ها) اما در رد این نظریه انحرافی باید گفت، از آنجا که برخی اتصالات به سرعت بازیابی شد، به نظر می‌رسد خاموشی‌های عمدی، بیش از تخریب اتفاقی است.
داگ مدوری، مدیر تحلیل اینترنت شرکت monitoring firm Kentik می‌گوید: «طی 10 روز گذشته، سه دوره زمانی وجود داشته که اتصال به طور کامل به صفر رسید.»
او خاطرنشان می‌کند از روی داده‌های قابل مشاهده، فقط می‌توان تعیین کرد آیا ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی در غزه با دنیای خارج ارتباط برقرار می‌کنند یا خیر؟ اما علت خاص قطعی اینترنت، مشخص نیست.
مادوری می‌گوید: «یکی از متجاوزان در درگیری‌های در حال وقوع در غزه، به طور اتفاقی قادر است خدمات را در منطقه‌ای که در آن عملیات نظامی انجام می‌شود، قطع کند.»
- اختلال 12 شرکت اینترنتی غزه
در سراسر نوار غزه، حدود 12 شرکت ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی و شرکت‌های تلفن همراه وجود دارند که برای آنلاین شدن به مردم کمک می‌کنند.
البته برخلاف اتصالات سریع‌تر 3G، 4G و 5G، که در بسیاری از مناطق اسرائیل موجود است، شبکه‌های تلفن همراه غزه تنها از فناوری 2G استفاده می‌کنند. این شرکت‌های خدمات اینترنتی در غزه، با وجود حمایت غیرانتفاعی اینترنت آزاد که انجمن اینترنت فلسطین را به عنوان نهادی با اتصال ضعیف به اینترنت گسترده‌تر می‌شناسد، برای اتصال به اینترنت جهانی به شدت به زیرساخت‌های اسرائیلی وابسته هستند. از زمان شروع جنگ، دفاتر، کابل‌ها و دکل‌های تلفن همراه و ارائه‌دهندگان اینترنت، ویران شده‌اند. بسیاری از آنها، اکنون کاملا آفلاین هستند.
حسام مقداد، مهندس مخابرات ساکن جنوب غزه در پیامی به وایرد (Wired) می‌گوید: «اسرائیل، مخابرات و اینترنت را که به غزه می‌رسد، کنترل می‌کند.»
به گفته وی، «بیشتر» ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی اصلی از کار افتاده‌اند و اپراتورهای تلفن همراهی که هنوز می‌توانند اتصالات 2G را اجرا کنند، شبکه‌های بسیار شلوغی دارند.
مقداد می‌گوید: «در حال حاضر، هیچ شرکتی نمی‌تواند کاری انجام دهد.»
او معتقد است بسیاری از شرکت‌ها منتظرند تا جنگ تمام شود و وضعیت زیرساخت‌های خود را ببینند و آن را ارزیابی کنند.
در همین رابطه دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل نیز در تایید این اظهارات اعلام کرد تا کنون 65 درصد خانوارها و مشاغل، دسترسی به اینترنت را از دست داده‌اند و نیمی از شبکه‌ها آسیب دیده‌اند.
به گفته تحلیلگران اینترنتی، پالتل (Paltel)، بزرگ‌ترین شرکت ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی در سرزمین‌های فلسطین، بیشترین اتصال را حفظ کرده اما در طول سه خاموشی کامل، حتی این شرکت نیز آفلاین شده است.
مدوری می‌گوید: «وقتی پالتل، آفلاین است، فکر می‌کنم همه شرکت‌ها، خراب هستند.»
پالتل مدعی است در طول سه خاموشی، سرویس‌های این شرکت توسط اسرائیل «قطع» شده است.
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت فلسطین معتقد است اسرائیل، شبکه‌ها را هدف قرار داده و از کشورهای دیگر خواسته برای بازگرداندن ارتباطات، «دولت اسرائیل را تحت فشار قرار دهند.»
پالتل در هفته‌های اخیر به درخواست‌های متعدد وایرد، برای اظهارنظر پاسخ نداده است.
همچنین نیروهای دفاعی اسرائیل در پاسخ به این سوال که آیا آنها پشت خاوشی‌های اخیر اینترنت در غزه هستند، از اظهارنظر خودداری کردند و وزارت ارتباطات اسرائیل نیز به درخواست وایرد پاسخ نداد.
با این حال، در 17 اکتبر، قبل از خاموشی کامل، وزارت ارتباطات اسرائیل یک پست جدید درباره جنگ منتشر کرد که به نظر می‌رسید جزییات برنامه‌های خود را اعلام کرده است. در این به‌روزرسانی آمده است: «تحقیقات و آماده‌سازی برای قطع ارتباطات سلولی و خدمات اینترنتی به غزه، در حال انجام است!»
- 187 قطعی اینترنت در 35 کشور در سال 2022
در سال‌های اخیر، قطع شدن اینترنت برای میلیون‌ها نفر در هند، ایران، پاکستان، عراق و سایر کشورها به یک واقعیت یعنی ویران‌شهر (ضدآرمان‌شهر) تبدیل شده است.
طبق گزارش Access Now، یک سازمان غیرانتفاعی حقوق دیجیتال، سال گذشته 187 قطع اینترنت در 35 کشور رخ داد. قطع شدن اینترنت می‌تواند آسیب بزرگی به اقتصاد کشور و توانایی مردم برای برقراری ارتباط با دوستان و عزیزان و نیز دسترسی به مراقبت‌های پزشکی و سایر اطلاعات ضروری وارد کند.
به طور معمول، خاموشی اینترنت در زمان وقوع جنگ‌ها، کنترل اعتراضات و توقف سازماندهی مردم رخ می‌دهد. این رویکرد به طور گسترده توسط سازمان ملل و گروه‌های حقوق بشر، محکوم شده است.
پس از بازگشت خدمات اینترنتی به غزه برای اولین بار در اواخر اکتبر، کاخ سفید در بیانیه‌ای نوشت: «احیای ارتباطات در غزه حیاتی بود. امدادگران، غیرنظامیان و خبرنگاران باید بتوانند با یکدیگر و سایر نقاط جهان، ارتباط برقرار کنند. دولت ما به این موضوع اهمیت داد، روی آن کار کرد و از اینکه شاهد بازسازی آن هستیم، خوشحالیم.»
اگرچه وزارت خارجه آمریکا و شورای امنیت ملی کاخ سفید به درخواست‌های وایرد درباره پیامدهای دو قطعی اینترنت در غزه پاسخ ندادند.
- پیامدهای تداوم خاموشی اینترنت در غزه
هلگا طویل سوری، محقق ارتباطات دیجیتال و رسانه با تمرکز مطالعات بر اسرائیل و-فلسطین در دانشگاه نیویورک می‌گوید: «مشاهده خاموشی‌های متناوب نشان می‌دهد واقعا قدرت تعطیلی اینترنت چقدر است. هر کمپین بمباران بزرگی که اسرائیل طراحی کرده، استراتژی‌های جدیدی درباره اینکه کدام رسانه‌ها یا اشکال ارتباطی، مجاز و غیرمجاز هستند، به دنبال داشته است. مانند بمباران غزه در سال‌های 2008-و 2009، و نیز بمباران 2014 که برای اولین بار در آن زمان، سرکوب روزنامه‌نگاران خارجی صورت گرفت. جنگ جنبشی، گرسنگی، فقدان ارتباطات، کمبود آب و هدف قرار دادن پنل‌های خورشیدی، همه اینها با هم، برای ناتوانی کامل زندگی عادی در هر سطح ممکن، کافی است.
برای افرادی که در غزه زندگی می‌کنند، این احتمال وجود دارد که با ادامه جنگ، اینترنت قطع شود.
در این میان برخی توانسته‌اند نقاط اتصال را پیدا کنند، افرادی که به تلفن‌های ماهواره‌ای گران‌قیمت دسترسی دارند، می‌توانند با دنیای خارج ارتباط برقرار کنند و برخی دیگر از سیم‌کارت‌های الکترونیکی برای دسترسی به شبکه‌های اسرائیلی یا مصری که به غزه دسترسی دارند، استفاده کرده‌اند. این تکنیک‌ها و سایر تکنیک‌های دور زدن، اگرچه مسیرهای حیاتی هستند اما با ادامه جنگ، غیرقابل اعتماد خواهند بود.
مقداد، مهندس شبکه در غزه، می‌گوید که با برق یا سوخت کم برای استفاده از ژنراتورها، برخی از مردم از شارژرهای خورشیدی کوچک برای تامین انرژی گوشی‌های خود استفاده می‌کنند.
او عکسی از 9 گوشی متصل به یک‌سری از پریزهای برق را به وایرد نشان داد و گفت: «وضعیت بسیار بد است.»
مقداد می‌گوید: «ما در حال اتمام برق، آب سالم، غذا و تجهیزات پزشکی هستیم.»
بستگان او از شمال برای یافتن سرپناه امن به جنوب غزه گریخته‌اند.
او می‌گوید: «ما انتظار داشتیم هر ثانیه بمیریم. ما فقط امیدواریم که زنده بمانیم.»
